Τάφος Αμφίπολης – Οι απαντήσεις σχεδόν σε όλα τα ερωτήματα: Ακολουθεί ένα άρθρο, που δίδει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα του τι έχει συμβεί με τον Τάφο του λόφου Καστά και επιλύει τα μυστήριά του.
Συγκεκριμένα, απαντάει στα εξής:
- Γιατί είναι επιχωματωμένος
- Επιχωματώθηκε φυσική αιτία ή τεχνηέντως από ανθρώπους
- Πότε επιχωματώθηκε
- Είναι συλημένος ή όχι
- Γιατί το κεφάλι της Σφιγγός βρέθηκε τόσα πολλά μέτρα προς το εσωτερικό
Το μόνο που δεν απαντάται, είναι ποιος ο ‘ένοικος’, το οποίο ούτως ή άλλως, κοντός ψαλμός, θα το δείξει η ανασκαφή.
Ας ξεκινήσουμε την ιστορία:
Ο Τάφος είναι επιχωματωμένος. Συνέβη αυτό από φυσικά αίτια ή τεχνηέντως από ανθρώπους;
Ο Τάφος επιχωματώθηκε από ανθρώπους επίτηδες.
Γιατί επιχωματώθηκε;
Η μόνη λογική εξήγηση είναι ότι επιχωματώθηκε για να προστατευθεί το ιερό Μνημείο. Δηλαδή το Μνημείο διέτρεχε κίνδυνο και γι’αυτό μπήκαν στην διόλου εύκολη διαδικασία επιχωμάτωσης.
Τι κίνδυνο διέτρεχε το Μνημείο;
Το Μνημείο διέτρεχε κίνδυνο καταστροφής και λεηλασίας του, γι’αυτό και το επιχωμάτωσαν.
Το Μνημείο δεν ήταν εξ αρχής επιχωματωμένο. Το μαρμάρινο κατώφλι που βρέθηκε, φέρει καμπυλοειδείς ράγες, που αποδεικνύει ότι η θύρα του ανοιγόκλεινε κάποιες φορές.
Εάν το Μνημείο είχε επιχωματωθεί από κατασκευής του, ΔΕΝ θα υπήρχε λόγος το κατώφλι να φέρει ράγες. Οι ράγες υπάρχουν για έναν και μοναδικό λόγο: για την διευκόλυνση του ανοίγματος και κλεισίματος των ιδιαίτερα βαρέων μαρμάρινων θυρόφυλλων.
Γνωρίζουμε λοιπόν από το κατώφλι που φέρει ράγες, ότι οι θύρες άνοιγαν και έκλειναν περιοδικά, χωρίς βέβαια να γνωρίζουμε την συχνότητα, εάν συνέβαινε συχνά ή σπάνια.
Όμως εικάζουμε ότι συνέβαινε μάλλον σπάνια (ίσως μια φορά το χρόνο ετησίως σε κάποιας μορφής τελετής – μνημόσυνο εφόσον πρόκειται για Τάφος), καθώς εάν ήταν συχνά επισκέψιμο και σε μεγάλο βάθος χρόνου, αυτό το μαρμάρινο κατώφλι θα παρουσίαζε λογικά μια πιο φθαρμένη εικόνα από αυτή που βλέπουμε με την γωνία του κατωφλιού να είχε “φαγωθεί” και στρογγυλέψει, πράγμα που δεν συμβαίνει ή να παρουσιάζει στο κέντρο του ‘σκαλοπατιού’ ένα μικρό βαθούλωμα όπως παρατηρούμε σε μαρμάρινα σκαλοπάτια που έχουν πολυχρησιμοποιηθεί και που παρομοίως, δεν παρατηρείται σε αυτό το συγκεκριμένο.
Το Μνημείο λοιπόν επιχωματώθηκε, σε κάποια στιγμή που διέτρεχε κίνδυνο καταστροφής και λεηλασίας του.
Πότε υπήρξε κίνδυνος καταστροφής και λεηλασίας του Μνημείου;
Το Μνημείο θα μπορούσε να απειληθεί σε δύο περιπτώσεις, που όμως όπως θα δείτε, η μία αποκλείεται, επομένως μένει μόνο μία.
Για όσο καιρό στο χώρο της Ελλάδος (και της Μακεδονίας) υπήρχε μια ομαλή ροή πραγμάτων όσον αφορά στις δοξασίες και στην αρχή (ηγεσία), ΔΕΝ υπήρχε λόγος καταστροφής του Μνημείου.
Συγκεκριμένα, για όσο καιρό στο χώρο της Μακεδονίας επικρατούσαν οι αρχαίες ελληνικές δοξασίες, ήτοι η αρχαιοελληνική πολυθεϊστική θρησκεία και υπήρχαν αρχές (μονάρχες, βασιλείς κ.λπ.) που ακολουθούσαν και σέβονταν αυτές τις δοξασίες, το Μνημείο θα γίνονταν σεβαστό, θα συντηρούνταν και θα προστατεύονταν απέναντι σε κάθε κίνδυνο.
Εννοείται ότι οι αρχαίες ελληνικές δοξασίες ήταν κυρίαρχες στο χώρο της Μακεδονίας, διατηρούνταν στο πέρασμα του χρόνου και γίνονταν σεβαστές από τις κατά καιρούς αρχές, κατά την ελληνιστική περίοδο, δηλαδή μετά τον θάνατο του Μ. Αλέξανδρου και την εποχή των επιγόνων του, όπως και στην μετέπειτα ρωμαϊκή κυριαρχία.
Και οι Ρωμαίοι, έχοντας τις ίδιες ουσιαστικά δοξασίες, σέβονταν και προστάτευαν τα αρχαιοελληνικά ταφικά μνημεία όπως και τους ναούς. Είναι ενδεικτικό ότι τα μεγάλα και πολύτιμα χρυσελεφάντινα αγάλματα του Διός στο ναό του Διός στην Ολυμπία και της Αθηνάς στον Παρθενώνα στην Αθήνα, δεν λεηλατήθηκαν, δεν εκλάπησαν και δεν μετακινήθηκαν επί ρωμαϊκής περιόδου, αλλά επί βυζαντινής, όταν οι χριστιανοί επικράτησαν και το κράτος κατέστη χριστιανοκρατούμενο και απολύτου χριστιανοκεντρικού χαρακτήρα.
Επομένως, κίνδυνο λεηλασίας και καταστροφής του Μνημείου του λόφου Καστά από χριστιανούς ζηλωτές, ως μνημείο αντιπροσωπευτικό των παλαιών δοξασιών που θεωρούνταν από τους χριστιανούς ειδωλολατρία, θα διέτρεχε όταν αυτοί απέκτησαν μεγάλη ισχύ, ήτοι προς τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., όπως διαπιστώνουμε από άλλα σημεία της ρωμαϊκής επικράτειας, όπως π.χ. στην Αλεξάνδρεια με την πυρπόληση της Βιβλιοθήκης.
Μα εάν το Μνημείο – Τάφος του λόφου Καστά, δεν ήταν εκείνη την εποχή ήδη επιχωματωμένο, τότε κατά την περίοδο ακμής της ισχύος των χριστιανών δεν θα είχε γλυτώσει την καταστροφή: θα είχε λεηλατηθεί, τα τυχόν πολύτιμα αντικείμενα που θα βρίσκονταν εντός του Τάφου θα είχαν ληστευθεί ή ενδεχομένως μεταφερθεί στην νέα πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, την χριστιανοκεντρική Κωνσταντινούπολη και το Μνημείο ή θα είχε εγκαταλειφθεί κατεστραμμένο ή ενδεχομένως να είχε μετασκευαστεί σε χριστιανικό ιερό.
Εάν είχε συμβεί κάτι τέτοιο, θα είχαμε ήδη από την ανασκαφή που έχει προχωρήσει, μια ξεκάθαρη εικόνα.
Αντιθέτως όμως, είναι σαφές ότι δεν λεηλατήθηκε από χριστιανούς ζηλωτές. Άρα η επιχωμάτωσή του έγινε προ της ακμής της ισχύος των χριστιανών, επομένως όταν η ισχύς των χριστιανών έφτασε στην κορύφωσή της, το Μνημείο ήταν ήδη επιχωματωμένο και προφανώς όχι προσφάτως, διότι εάν ήταν προσφάτως, δηλαδή π.χ. πριν 20 χρόνια ή 30, οι χριστιανοί της περιοχής θα θυμούνταν το σημείο που βρίσκονταν το Μνημείο και επιχωματώθηκε και βέβαια, πάλι, δεν θα γλύτωνε την λεηλασία και καταστροφή.
Είναι σαφές λοιπόν ότι η επιχωμάτωση του Μνημείου έγινε αρκετό καιρό πριν οι χριστιανοί γίνουν αρκετοί στην περιοχή.
Πηγαίνοντας χρονικά προς τα πίσω, αφού με τη σκέψη αποδείξαμε ότι επί εποχής μέσων προς τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., δεν μπορεί να έγινε η επιχωμάτωση του Μνημείου αφού από εκείνη την χρονική στιγμή και εντεύθεν οι χριστιανοί ήταν πολλοί οπότε θα γνώριζαν περί του Μνημείου και βέβαια θα το κατέστρεφαν και ας ήταν επιχωματωμένο και ψάχνοντας να βρούμε το πότε μπορεί να κινδύνευσε το Μνημείο και μάλιστα τόσο σοβαρά, έτσι ώστε ενώ ήταν στην επιφάνεια και ενδεχομένως ανοικτό προς το κοινό με μια άλφα περιοδικότητα, κάποιοι αναγκάστηκαν να μπουν στην διαδικασία να το επιχωματώσουν και να το θάψουν – έργο δύσκολο, που θα πήρε και κάποιο χρόνο (ενδεχομένως έναν μήνα εντατικών εργασιών).
Το Μνημείο λοιπόν πρέπει κάποια στιγμή προ του 4ου αιώνα μ.Χ., να διέτρεχε κάποιον σοβαρότατο κίνδυνο που να μην μπορούσαν οι κάτοικοι της περιοχής να τον αντιμετωπίσουν αφήνοντας το Μνημείο στην επιφάνεια.
Ποιος μπορεί να είναι αυτός ο κίνδυνος και πότε εντοπίζεται χρονικά;
Μα στον 3ο αιώνα μ.Χ. και συγκεκριμένα στην περίοδο 265 με 280 μ.Χ.: ο όλος 3ος αιώνας μ.Χ., θεωρείται ιστορικώς ως ένας αιώνας κρίσεως και ύφεσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας σε όλα τα επίπεδα (ισχύος και οικονομίας).
Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκείνη την περίοδο κατέστη έρμαιο επιδρομών από τα βόρεια, βαρβαρικών γερμανικών φύλων και από την νοτιοανατολική μεριά της, από τους σασσανίδες πέρσες.
Στην βαλκανική χερσόνησο, εννοείται από τα βόρεια από όπου άλλωστε προέρχονταν, αλλά έως και τα νοτιότατα άκρα της (θάλασσα του Αιγαίου) επέδραμαν χερσαίως ή / και ναυτικώς, γερμανικά φύλα, όπως Γότθοι και Έρουλοι.
Στίφη βαρβάρων ξεχύθηκαν σε όλον σχεδόν τον ελλαδικό χώρο.
Οι Έρουλοι για παράδειγμα έφτασαν με πλοία στην Αθήνα το 267 μ.Χ., που την λεηλάτησαν, την καταλήστευσαν, την έκαψαν και κατέστρεψαν τα περισσότερα μνημεία και ιερά της πόλεως – ευτυχώς την γλύτωσε η Ακρόπολις λόγω της τειχήσεώς της. Έσπειραν καταστροφή και θάνατο.
Δείτε τον χάρτη κάτω, που παρουσιάζει τις επιδρομές στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία τον 3ο αιώνα μ.Χ.. Δείτε που δείχνει με βέλη τις επιδρομές, αυτή του 268 μ.Χ., δείχνει το χτύπημα στην Αθήνα και δείχνει άλλο ένα βέλος, που πάει προς Μακεδονία και βασικά προς… Αμφίπολη.
Επιπλέον, πάλι το 268 φαίνεται μια χερσαία επιδρομή, που έφτασε έως την σημερινή Βουλγαρία.
Τι νομίζουμε βάσει λογικής και ισχυρότατων ενδείξεων: Ότι το 267 – 268 μ.Χ., έρχονται οι βάρβαροι Έρουλοι με πλοία, αλλά και χερσαίως.
Ο ερχομός τους βέβαια, δεν μένει κρυφός. Κινούνται κατά στίφη και λόγω των αγριοτήτων που διεξάγουν όπου συναντάνε πόλεις και χωριά, αυτοί που γλυτώνουν από τον θάνατο, προφανώς μετακινούνται και για να γλυτώσουν και η πληροφορία μεταδίδεται.
Οι διάφορες περιοχές της αυτοκρατορίας, γνωρίζουν ότι έρχονται οι βάρβαροι αλλά δεν μπορούν να τους αντιμετωπίσουν στρατιωτικά στην συγκεκριμένη περίοδο ύφεσης, όπως αναφέραμε.
Και οι Αθηναίοι γνώριζαν ότι έρχονταν οι Έρουλοι και έφυγαν για να μην τους βρει ο θάνατος.
Αυτοί οι Έρουλοι δεν σέβονταν τίποτα, ούτε ιερά ούτε τάφους και σκοπός τους δεν ήταν να κατακτήσουν τις περιοχές που επέδραμαν αλλά να σκοτώσουν και να ληστεύσουν. Αφού έκαναν την ‘δουλειά’ τους, επέστρεφαν στα βόρεια, από όπου ξεκίνησαν.
Σκεφτείτε λοιπόν το ακόλουθο: στην Μακεδονία του 267 – 268 μ.Χ., μαθαίνουν ότι έρχονται οι βάρβαροι Έρουλοι χερσαίως και από θαλάσσης και βέβαια γνωρίζουν ότι η πιθανότητα να τους αντιμετωπίσουν στρατιωτικά είναι εκτός επιλογών. Επίσης έχουν ακούσει για την βαρβαρότητά τους και κτηνωδία τους. Η Αμφίπολη είναι βασικό λιμάνι, άρα και πολύ πιθανός στόχος. Φροντίζουν λοιπόν οι κάτοικοι είτε βάσει εντολής της αρχής της περιοχής είτε από ευλάβεια και ‘θωρακίζουν’ τα ιερά τους, μεταξύ των οποίων και οι τάφοι.
Στην περιοχή, ο Τάφος Καστά πρέπει να είναι ο μεγαλύτερος και μεγαλοπρεπέστερος. Επιχωματώνουν λοιπόν τον Τάφο μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο των Ερούλων βαρβάρων, που είχαν πληροφορίες ότι κατέβαιναν από Θράκη αλλά και από το Αιγαίο. Εάν αυτοί οι βάρβαροι έφταναν στην Αμφίπολη και έβρισκαν το Μνημείο στην επιφάνεια και ευάλωτο, τότε είναι σίγουρο ότι εάν το βρίσκαμε σήμερα, θα ήταν συντρίμμια και λεηλατημένο από ὀ,τι πολύτιμο περιείχε.
Πιθανότερο θεωρούμε λόγω του μεγέθους του έργου της επιχωμάτωσης στον Τάφο Καστά, αυτή να έγινε κατόπιν άνωθεν εντολής (των τοπικών αρχών) και όχι από απλούς κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι σε αυτή την χρονική στιγμή θα ανησυχούσαν περισσότερο για το εάν θα επιβιώσουν με όλη αυτή την κατάσταση οι ίδιοι.
Πολύ πιθανό, να εκτέλεσε την επιχωμάτωση ο στρατός, ίσως η 5η ρωμαϊκή Λεγεώνα της Μακεδονίας, καθώς οι Λεγεώνες ήταν εκπαιδευμένες σε έργα επιχωμάτωσης για την περίπτωση που χρησίμευαν σε πολιορκία κάποιας πόλεως, να ανέβουν προς τα τείχη και να εισβάλλουν.
Το LEG στο πάνω μέρος για το ΛΕΓεώνα και το MAC κάτω για το ΜΑΚεδονία.
Αμφιπλεύρως του V, του αριθμού της Λεγεώνας δηλαδή (5), υπάρχουν σβάστικες, σύμβολο από την αρχαιότητα και στην ρωμαϊκή εποχή, διακοσμητικό αλλά πίστευαν ότι έφερε ισχύ και τύχη, ίσως ήταν ένας λόγος που το χρησιμοποίησε ως το βασικό του σύμβολο ο ναζιστής Χίτλερ, κακοχαρακτηρίζοντάς το.
Το έργο της επιχωμάτωσης δεν ήταν κάτι εύκολο, ιδίως για ένα μνημείο του μεγέθους του Τάφου Καστά (η διάμετρος του κύκλου του περιβόλου, είναι 158 μέτρα, η περιφέρεια του περιβόλου κοντά στα 500 μέτρα) αλλά ίσως για ένα στράτευμα με μια γνώση στις επιχωματώσεις, δεν ήταν και δύσκολο.
Άρα είναι πιθανό ότι το στράτευμα εκτέλεσε το έργο αυτό στο Τάφο Καστά, όπως και σε άλλους τάφους της περιοχής, που είναι σφραγισμένοι ακριβώς όπως αυτός του Καστά, έχοντας δηλαδή μπροστά από την εξωτερική τους είσοδο τοίχους σφράγισης με λίθους αλλά μη συναρμοσμένους με λάσπη και επιχωματωμένους.
Διαβάσαμε κάποια άποψη ότι ο Τάφος Καστά επιχωματώθηκε με φυσικό τρόπο, με κάποιο τσουνάμι. Αυτή η άποψη είναι αστεία, διότι (δείτε την κάτωθεν φωτογραφία που δείχνει την Μακεδονία στην ρωμαϊκή αρχαιότητα), η περιοχή της Αμφίπολης δεν ήταν όπως είναι σήμερα. Υπήρχε μία αρκετά μεγάλη λίμνη, η Κερκινίτις από την οποία εισέρχονταν και εξέρχονταν ο ποταμός Στρυμόνας (δηλαδή την διέσχιζε σε μήκος 23 χλμ.). Η λίμνη υπήρχε μέχρι πρόσφατα, καθώς αποξηράνθηκε το 1930.
Σε λίμνες δεν δημιουργούνται τσουνάμι, όσο ισχυρός σεισμός και εάν γίνει καθώς είναι μικρή η έκτασή της και δεν επαρκεί για την δημιουργία παλιρροϊκού κύματος.
Ο ίδιος ο Τάφος – Λόφος Καστά, βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 100 μέτρων, που σημαίνει ότι ναι μεν η λίμνη ήταν αρκετά κοντά του, για να διευκολύνει αυτούς που ανέλαβαν την επιχωμάτωσή του, καθώς έβρισκαν σε μικρή απόσταση άφθονη άμμο για να σφραγίσουν αυτόν τον Τάφο (όπως και άλλους), από την άλλη όμως, ο Τάφος – Λόφος Καστά βρίσκεται σε τέτοιο υψόμετρο που αποκλείει την με φυσικό τρόπο επιχωμάτωσή του φερ’ειπείν με μια υπερχείλιση της λίμνης σε κάποια ιστορική στιγμή.
Δεν θα μπορούσε να ανέβει τόσο πολύ η στάθμη των νερών της λίμνης και μάλιστα προς την κατεύθυνση του Τάφου, ήτοι ανατολικά προς το όρος Παγγαίον · θα έβρισκε ευκολότερο δρόμο υπερχείλισης σε κατωφέρεια, δηλαδή σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτήν που βρίσκεται ο Τάφος Καστά.
Επιπλέον, η με φυσικώ τω τρόπω επιχωμάτωση του Μνημείου (με τσουνάμι, υπερχείλιση της Κερκινίτιδας λίμνης) δεν εξηγεί την ύπαρξη των λιθοδομών σφράγισης που ήταν και μπροστά από την εξωτερική είσοδο με τις Σφίγγες (θυμάστε που έβγαζαν τους λίθους για να αποκαλυφτούν οι Σφίγγες και η πύλη κάτωθεν αυτών; ), όπως επίσης και μπροστά από τις Καρυάτιδες στον εσωτερικό διάδρομο (θυμάστε που έβγαζαν τους λίθους για να αποκαλυφτούν οι Καρυάτιδες, στις οποίες στην αρχή έβλεπαν μόνο τα κεφάλια τους; ).
Άρα είναι σαφές ότι η επιχωμάτωση δεν συνέβη με κάποιο τσουνάμι ή υπεχείλιση της λίμνης Κερκινίτιδας αλλά συνέβη με ανθρώπινη παρέμβαση και με τρόπο πολύ συγκεκριμένο, καθώς εξυπηρετούσε συγκεκριμένο σκοπό: αυτόν της προστασίας του Μνημείου από την πιθανότατη επιδρομή των βαρβάρων.
Ο τρόπος προστασίας του Μνημείου μελετημένος από κάποιον που είχε μια σχετική γνώση:
Γέμισμα με άμμο και ποταμίσιο χώμα του διαδρόμου, σφράγιση αυτού με λιθοδομές, σε δύο μάλιστα σημεία για αύξηση της δυσκολίας: και τελείως εξωτερικά μπροστά από τις Σφίγγες και λίγο πιο μέσα, μπροστά από τις Καρυάτιδες. Επιχωμάτωση και μπροστά από τις Σφίγγες.
Καθώς τα κεφάλια των Σφιγγών ήταν ένθετα, δεν ήταν δηλαδή ένα συνεχόμενο γλυπτό μαζί με το σώμα τους, αφαιρέθηκαν από αυτούς που εκτέλεσαν την επιχωμάτωση για δύο λόγους:
Πρώτον για να μην σπάσουν με την πίεση που θα ασκούσε πάνω τους το χώμα που θα εναποθέτονταν και δεύτερον, ενδεχομένως, για μια περίπτωση που κάποιος έφτανε μέχρι το σημείο των Σφιγγών, πράγμα εξαιρετικά απίθανο λόγω της έμπροσθεν σφράφισής τους με την λιθοδομή, αλλά εάν τέλος πάντων έφτανε, να αντίκρυζε τις Σφίγγες ακέφαλες και να συμπέρανε ότι το όπισθεν Μνημείο είναι συλημένο, οπότε και να μην έμπαινε στον κόπο να επιχειρήσει να το συλήσει, ιδίως όταν θα είχε μπροστά του μια τόσο δύσκολη εργασία, όπως την αφαίρεση των λιθοδομών και την αποχωμάτωση.
Είναι δηλαδή φανερό ότι το Μνημείο έχει επιχωματωθεί με πολύ συγκεκριμένο σχέδιο και πρόκειται για σχέδιο προστασίας του.
Το κεφάλι της Σφίγγας βρέθηκε, περίπου 17 μέτρα όπως υπολογίζουμε στα ενδότερα του Τάφου, που ακριβώς;
Πίσω από την σπασμένη μαρμάρινη θύρα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αυτοί που ανέλαβαν την επιχωμάτωση του Μνημείου φρόντισαν για να προστατεύσουν τα κεφάλια των Σφιγγών, να τα τοποθετήσουν όχι αμέσως κάτω από το σώμα των Σφιγγών που ούτως ή άλλως, ο χώρος γύρωθεν των Σφιγγών επιχωματώθηκε αλλά αμέσως μετά την θύρα που τότε στέκονταν όρθια και ολόκληρη.
Έκαναν δηλαδή αυτό που θα έκανε ο κάθε σώφρων άνθρωπος. Αποσύνδεσε τα κεφάλια από το σώμα και τα μετέφερε, εσωτερικά, κλείνοντάς τα πίσω από την θύρα, άρα προστατευμένα στο εσώτερο τμήμα του Τάφου.
Σύμφωνα με την παραπάνω σκέψη, θα πρέπει άμεσα στον ίδιο περίπου χώρο πίσω από την σπασμένη σήμερα θύρα, να βρεθεί και η άλλη κεφαλή, που μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί.
Το ότι ο Τάφος επιχωματώθηκε από ανθρώπους εσκεμμένα για να προστατευθεί, φαίνεται και από το γεγονός της τρύπας που βρέθηκε στους τοίχους του διαδρόμου και που πολλοί ερμήνευσαν ως τρύπα από τυμβωρύχο: πολύ πιο πιθανό είναι να κατασκεύασαν επίτηδες στην γωνία την τρύπα, έτσι ώστε αφού το Μνημείο και ο διάδρομός του συγκεκριμένα επιχωματώθηκε, να έχουν σημείο αποσυμφόρησης της πιέσεως που πιθανόν να υπήρχε από το χώμα, τις υγρασίες, τα νερά.
Και βέβαια το πιο σημαντικό είναι ότι το Μνημείο επιχωματώθηκε, σφραγίστηκε και θάφτηκε έτσι ώστε να μην είναι εύκολα ορατό από την επιφάνεια, να μην είναι ορατό εύκολα στα μάτια ενός επιδρομέα, όπως δείξαμε στο 267 με 268 μ.Χ. και νομίζετε ότι θα ‘θωρακίστηκε’ έτσι αδειάζοντάς το από το περιεχόμενό του;
Εμείς ποντάρουμε στο ότι όλο το περιεχόμενό του είναι εντός και περιμένει να το ανακαλύψουμε.
Διότι όποιος έδρασε με τον τρόπο που περιγράψαμε, έδρασε ευσεβώς και δεν μπορεί να αφαίρεσε το περιεχόμενό του.
Την δε εποχή εκείνη, δηλαδή το 267 με 268 μ.Χ., ήταν επί αυτοκράτορος Γαλλιηνού (βασίλευσε
μόνος του το 260 μέχρι 268 μ.Χ.), αν και την εντολή προστασίας των Μνημείων ή τον συγκεκριμένο χειρισμό για την προστασία τους, είναι πιθανότερο να ήταν απόφαση κάποιου επάρχου της Μακεδονίας, παρά του αυτοκράτορος του ιδίου.
Εκείνη δε την εποχή, στα μέσα προς τα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ., είχε ξεκινήσει να υπάρχει ένα χριστιανικό ρεύμα, αλλά ακόμα ήταν μειοψηφία στον γενικότερο πληθυσμό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας οπότε και δεν είχαν ισχύ.
Επομένως, το χριστιανικό στοιχείο εκείνη την εποχή και στην περιοχή της Αμφίπολης, την εποχή που το Μνημείο Καστά επιχωματώθηκε, ήταν λιγοστό – έφτασε δε στην ακμή του από πλευράς δυνάμεως, προς τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., δηλαδή έναν αιώνα αργότερα, ίσως και λίγο περισσότερο από τότε που επιχωματώθηκε το Μνημείο.
Το Μνημείο προφανώς, αφού πέρασαν οι βάρβαροι (που δεν ξέρουμε αν τελικά πήγαν στην ίδια την Αμφίπολη, που μάλλον τελικά δεν πήγαν καθώς δεν έχει πέσει κάποια σχετική ιστορική μαρτυρία στην αντίληψή μας) δεν ξεθάφτηκε διότι ο φόβος δεν εξαφανίστηκε. Καθώς πέρασε στη συνέχεια και ένας αιώνας μέχρις ότου οι χριστιανοί να αυξηθούν σε πληθυσμό και σε ισχύ, ξεχάστηκε διότι πέρασαν τέσσερις γενιές – δεν είναι και λίγο.
Και η μαρμάρινη θύρα θα ρωτήσουν κάποιοι, πως έσπασε; Μήπως αυτό είναι σημάδι σύλησης του Τάφου; Μα δείξαμε ότι έτσι όπως επιχωματώθηκε, σφραγίστηκε και θάφτηκε ο Τάφος, ήταν εξαιρετικά δύσκολο για κάποιον να τον λεηλατήσει.
Για να το κάνει θα έπρεπε να γνωρίζει που βρίσκεται, αλλά έτσι όπως καλύφθηκε δεν μπορεί να το γνώριζε παρά μόνο εάν κάποιος το πρόδιδε. Νομίζετε όμως ότι ακόμα και κάποιοι ολίγιστοι ζηλωτές χριστιανοί, θα έπιαναν κουβέντα με βαρβάρους; Οι βάρβαροι δεν έκαναν διακρίσεις όταν επέδραμαν: σκότωναν τους πάντες.
Η θύρα που βρέθηκε σπασμένη, προφανώς έσπασε στην πορεία των 1.746 ετών που ο Τάφος επιχωματώθηκε (1746 τα έτη από το 268 μ.Χ. έως σήμερα) λόγω σεισμών ή / και πίεσης που μπορεί να ασκήθηκε από το περιεχόμενο στον διάδρομο χώμα. Έχει ειπωθεί δε, από επιστήμονες σεισμολόγους ότι το 597 μ.Χ. είχε κάνει ένα σεισμό της τάξης 6,7 Ρίχτερ στην Αμφίπολη.
Άλλωστε το μάρμαρο είναι ένα υλικό άκαμπτο, που σημαίνει ότι εάν υποβληθεί σε μια σημαντική δύναμη, ιδίως ένα ενιαίο κομμάτι, σπάει.
[edit 31/10/14] Και το άλλο μαρμάρινο θυρόφυλλο που βρέθηκε στις 30/10/14, το οποίο και είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος που έχουμε βρει ενιαίο και βάρους περίπου 1,5 τόνου, και φαίνεται στην διπλανή φωτογραφία, δεν νομίζουμε ότι παρουσιάζει εμφάνιση θυρόφυλλου που έσπασε από εσκεμμένα επανειλημμένα κτυπήματα ανθρώπων (όπως τυμβωρύχων) προκειμένου να το θραύσουν και να εισέλθουν στον Τάφο. [end edit]
Εμείς έχουμε δει κομμάτια μαρμάρου, επίπεδα και πεπλατισμένα, όπως σχεδόν ακριβώς αυτό των θυρόφυλλων, που εάν πέσουν κατά λάθος σε μια σκληρή επιφάνεια, σπάνε κάπως έτσι όπως φαίνεται το θυρόφυλλο της φωτογραφίας, δηλαδή σε μια μεγάλη ευθεία γραμμή. Εάν όμως κάποιος το χτυπούσε επίτηδες για να σπάσει, με βαριοπούλα, με κάποιο έμβολο ωσάν πολιορκητικό κριό, αφενός θα χτυπούσε στο κέντρο που είναι το ευκολότερο, αφετέρου θα έπρεπε στο κέντρο να έχει σπάσιμο και ρηγματώσεις όπως στην φωτογραφία που επισυνάψαμε. Δεν έχει όμως.
Ακριβώς και βάσει των παραπάνω, τα μαρμάρινα κτίσματα όπως ναούς, οι αρχαίοι μας πρόγονοι δεν έφτιαχναν π.χ. τις κολώνες με ενιαίο κομμάτι μαρμάρου αλλά με σπόνδυλους που έφεραν συνδετικό υλικό μεταξύ τους στο εσωτερικό, δίδοντας στον κίονα μια ικανοποιητική ευλυγισία, που διαφορετικά δεν θα είχε.
Τώρα γνωρίζετε την ιστορία που ‘δένει’ με την όλη εικόνα και στοιχεία που γνωρίζουμε έως σήμερα σχετικά με τον Τάφο Καστά.
Παναγιώτης Σοφιανόπουλος
Συνεργάτης TaxCoach.gr
Εάν θέλετε να μάθετε για τους πιθανότερους ‘ενοίκους’ του Τάφου Καστά, πατήστε εδώ.
>>>•<<<
Ίσως σας ενδιαφέρουν και τα ακόλουθα άρθρα:
✎ Μια αναπαράσταση του Τάφου Καστά – Γιατί το Μνημείο θα είναι ασύλητο
✎ Επιστημονική τεκμηρίωση ότι ο τύμβος Καστά έχει ‘πλούσιο’ περιεχόμενο
✎ Μοναδικό Αρχαιολογικό Εύρημα (!)
