Ο αμερικανός επιφανής καθηγητής οικονομικών Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, στο βιβλίο του «Καλώς ορίσατε στο Δηλητηριασμένο Δισκοπότηρο» (τίτλος στα αγγλικά «Welcome to the Poisoned Chalice», αναφέρει τα του Σχεδίου Β, δηλαδή τι θα γίνονταν εάν βγαίναμε από το Ευρώ και επιστρέφαμε σε εθνικό νόμισμα.
Το Σχέδιο Χ όπως αποκαλούνταν, το ανέπτυσσε ο ίδιος ο Γκάλμπρεϊθ, μαζί με τον Γιάνη Βαρουφάκη από τον Μάρτιο του 2015 και εννοείται ότι ήταν και σε γνώση του λοιπού οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και του ιδίου του πρωθυπουργού.
Το Σχέδιο θα αντιμετώπιζε ζητήματα που θα άπτονταν του Grexit στους ακόλουθους τομείς: 1) νομικά ζητήματα, 2) άμεση αναδόμηση του τραπεζικού συστήματος, υπό τα capital controls και την εισαγωγή της Νέας Δραχμής, 3) προτεραιότητες πληρωμών του Δημοσίου χρέους και αναδιάρθρωση αυτού, 4) κρίσιμες προμήθειες και διαχείριση έκτακτης κατάστασης και 5) δημόσια ασφάλεια.
Θα κηρύσσονταν κατάσταση έκτακτης ανάγκης, θα εθνικοποιούνταν άμεσα η Τράπεζα της Ελλάδος ή θα κήρυσσε χρεοκοπία και θα δημιουργούνταν μια νέα κεντρική τράπεζα, θα επαναπροσδιορίζονταν οι καταθέσεις σε Νέα Δραχμή, θα λαμβάνονταν μέτρα για την εγγύηση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, θα επιστρατεύονταν οι δημόσιοι υπάλληλοι για να είναι σε εγρήγορση το κράτος, εξασφαλίζοντας και την πλέον δυνατή εύρυθμη λειτουργία του.
Για την αποτροπή του συμψηφισμού των καταθέσεων με τον ELA, οι τράπεζες θα εθνικοποιούνταν αμέσως, και θα ανακεφαλαιοποιούνταν σε Νέα Δραχμή, παραμένοντας κλειστές για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, έως ότου γίνονταν η μετατροπή του νομίσματος. Στη συνέχεια βέβαια, θα λειτουργούσαν με capital controls, με όρια αναλήψεων, σαν αυτά που ούτως ή άλλως επιβλήθηκαν και έχουμε έως σήμερα. Για την βραχυπρόθεσμη κάλυψη μισθών και συντάξεων, θα εκτυπώνονταν άμεσα υποσχετικές.
Η αρχική ισοτιμία για τη Νέα Δραχμή που είχε προταθεί για την εκκίνησή της, ήταν 1 προς 1, δηλαδή μια Νέα Δραχμή = ένα Ευρώ. Θα δεσμεύονταν τα περίπου €19 δισ. που υπάρχουν σε φυσική μορφή στην Τράπεζα της Ελλάδας για την παροχή μετρητών στη χώρα. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα και την χαλάρωση της ανάγκης των πολιτών να συσσωρεύουν Ευρώ, ενώ παράλληλα, θα έδιδε τον απαραίτητο χρόνο στη χώρα, να εκτυπώσει τα νέα χαρτονομίσματα και να επαναπρογραμματίσει τα ΑTMs. Τα capital controls θα εμπόδιζαν τις εκροές και τη έντονη υποτίμηση.
Θα ετίθεντο επίσης υψηλή φορολογία σε εισαγόμενα είδη πολυτελείας και ηλεκτρονικά και τέτοιου είδους διαρκή καταναλωτικά αγαθά (που θέλουν συνάλλαγμα για να εισαχθούν), σε μια προσπάθεια να αποθαρρύνουν τη ζήτησή τους στο αρχικό διάστημα και έτσι η σταθεροποίηση της Νέας Δραχμής να γίνει ευκολότερα. Οι φόροι δε, θα εισπράττονταν στη Νέα Δραχμή, άρα θα υπήρχε μια δεδομένη και υψηλή ζήτηση από το κράτος, που επίσης θα συνέβαλε στην σταθεροποίηση του νέου νομίσματος.
Σύμφωνα με τον Τζ. Γκάλμπρεϊθ, αυτοί που κλήθηκαν να αναπτύξουν το σχέδιο, μεγαλοποιούσαν τις δυσκολίες και παρέβλεπαν κάποιες ευοίωνες προοπτικές. Εκφράζει δε, ο Τζ. Γκάλμπρεϊθ την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι το Σχέδιο δεν εφαρμόστηκε, με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού τον Μάιο. Περιγράφει και δέχεται ότι η αρχική μεταβατική περίοδος θα ήταν δύσκολη, αλλά από την άλλη θα είχαν στηθεί οι μηχανισμοί για να εξομαλύνουν την κατάσταση, ενώ σε ένα σχετικά μικρό βάθος χρόνου, η Ελλάδα κερδίζοντας πίσω την ουσιαστική της ανεξαρτησία, σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, θα μπορούσε να επιστρέψει στην ανάπτυξη, με ό,τι θετικό συνεπάγεται, ενώ με τις υφιστάμενες μνημονιακές πολιτικές, είναι βυθισμένη σε ένα σπιράλ αργού θανάτου, κατά το οποίο η ύφεση βαθαίνει, η ανεργία παραμένει σε υψηλότατα – καταστροφικά επίπεδα και η ανάπτυξη φαντάζει όνειρο.
Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο του Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, στο Amazon, εδώ.
