Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημοσίου τομέα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα ανάπτυξης της χώρας μας και απαραίτητη προϋπόθεση για την βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, καθώς επιτρέπει, μεταξύ άλλων, την καταγραφή και διαχείριση δεδομένων και τη μείωση του γραφειοκρατικού βάρους για πολίτες και επιχειρήσεις.
Το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» του Υπουργείου Εργασίας είναι εργαλείο για την καταγραφή δεδομένων της αγοράς εργασίας καθώς εκεί δηλώνονται όλες οι βασικές ενέργειες της σχέσης μεταξύ εργαζομένων – επιχειρήσεων (προσλήψεις, αποχωρήσεις, συμβάσεις εργασίας, άδειες, υπερωρίες, ΣΣΕ κ.λπ.). Δημιουργήθηκε με σκοπό τη μείωση των γραφειοκρατικών και διοικητικών βαρών, τη διαφάνεια, και την παρακολούθηση της αγοράς εργασίας. Η εισαγωγή του το 2012, αποτέλεσε σταθμό στην διαδικασία του ψηφιακού μετασχηματισμού και στη μείωση των διοικητικών βαρών για τις επιχειρήσεις. Παράλληλα λειτούργησε ως σημαντικό υποστηρικτικό εργαλείο για τη βελτίωση της διοίκησης και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων.
Ανάγκη αναβάθμισης και απλοποίησης
Σύμφωνα με το σκοπό του ΕΡΓΑΝΗ, θα έπρεπε αφενός, να συμβάλει στη μείωση της γραφειοκρατίας που αντιμετωπίζουν οι εργοδότες και, αφετέρου, να είναι ένα πληροφορικό σύστημα που καθιστά πιο αποτελεσματική την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και ευκολότερο τον έλεγχο από τις αρμόδιες Αρχές. Όμως μετά από παρεμβάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης εξελίχθηκε και σε εργαλείο διαχείρισης με δυσβάστακτο γραφειοκρατικό βάρος. Επιβάλλεται πλέον μια συνολική και γενναία αναθεώρησή του που θα λαμβάνει υπόψη, τόσο την εξέλιξη της τεχνολογίας, όσο και τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων. Και αυτό γιατί το δημόσιο πρέπει αξιοποιεί όλα τα διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία προκειμένου να λειτουργεί υποστηρικτικά για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και της κοινωνίας. Μετά από επιστολή – πρόσκληση του Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Γ. Βρούτση, ο ΣΕΒ συμμετέχει στη διαβούλευση με κατάθεση προτάσεων για την αναβάθμιση και ολοκλήρωση του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ.
Οι Ομάδες Εργασίας του ΣΕΒ έχουν καταγράψει πληθώρα προβλημάτων του συστήματος και έχει προχωρήσει η αποστολή σχετικών υπομνημάτων προς την Πολιτεία. Αφορούν κυρίως στην εκ των προτέρων δήλωση υπερεργασίας και υπερωρίας και στην ανάγκη απλοποίησης και βελτίωσης της λειτουργικότητας του ΕΡΓΑΝΗ. Ιδιαίτερης σημασίας πρόβλημα είναι η υποχρέωση εκ των προτέρων δήλωσης η οποία αντιμετωπίζει σημαντικά πρακτικά ζητήματα εφαρμογής ενώ για τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, επιφέρει περαιτέρω αύξηση του κόστους συμμόρφωσης (πχ επειδή μισθοδοσία και διαχείριση του ΕΡΓΑΝΗ γίνεται από εξωτερικούς συνεργάτες – λογιστές).
Το ΕΡΓΑΝΗ με αριθμούς
Σύμφωνα με το Υπουργείο, το σύστημα δέχεται περίπου 50.000 υποβολές καθημερινά από 30.000 χρήστες. Τις ημέρες αιχμής (συνήθως στην αρχή και το τέλος κάθε μήνα), ο αριθμός διπλασιάζεται ενώ, η πρόσφατα υλοποιηθείσα παραχώρηση δικαιώματος πρόσβασης και στους εργαζόμενους αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω την χρήση του συστήματος.
Υπάρχουν 10 βασικά έγγραφα που αφορούν εργαζόμενους (στοιχεία Μαρ 19) με μ.ο. 277 πεδία ανά έντυπο, δηλαδή 2.773 πεδία προς συμπλήρωση. Το 47% είναι ελεύθερα, ενώ το 53% συμπληρώνονται μέσω λιστών επιλογής. Το γεγονός αυτό από μόνο του αποτελεί ένδειξη της δυσκολίας που υπάρχει στην μηχανογραφική επεξεργασία των δεδομένων που περιέχονται στα πεδία από μία τόσο εκτεταμένη βάση δεδομένων. Παράλληλα, υπάρχουν άλλα έντυπα για προγράμματα κοινωφελούς / μαθητεία / πρακτική / κατάρτιση. Τον Οκτώβριο 2018, σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση (ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΥΧΟΣ ΕΡΓΑΝΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018), αφορούσε 310.364 επιχειρήσεις που απασχολούν 1.996.723 εργαζομένους. Η ίδια έκθεση παρέχει μια αίσθηση των συνολικών μεγεθών που καταγράφονται.
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι επιβάλλεται μια δραστική αναβάθμιση του ΕΡΓΑΝΗ για μείωση του συχνά δυσβάστακτου γραφειοκρατικού βάρους (π.χ. με τροποποίηση της ανάγκης εκ των προτέρων δήλωσης υπερωριών, υπερεργασίας), ανασχεδιασμό διαδικασιών και ψηφιοποίηση, σε συνάφεια με το συνολικό ανασχεδιασμό των συστημάτων του Υπουργείου. Η διαδικασία πρέπει να στηρίζεται στα θετικά σημεία της εμπειρίας που έχει αποκτηθεί, να αξιοποιεί πλήρως τις διαθέσιμες τεχνολογίας και να επικεντρώνεται τόσο στις υφιστάμενες, όσο και στις μελλοντικές ανάγκες των επιχειρήσεων και του Υπουργείου.
Ζητούμενα είναι επίσης η αξιολόγηση του ΕΡΓΑΝΗ ως μέρος των πληροφορικών συστημάτων του Υπουργείου και η διασύνδεση / ενοποίηση με άλλα πληροφορικά συστήματα του δημοσίου, όπως το TAXIS. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί μέριμνα ώστε να εξυπηρετήσει ενδεχόμενες ανάγκες που θα προέλθουν από την προσαρμογή στις νέες εργασιακές συνθήκες (τράπεζα χρόνου, τηλεργασία κλπ.) όπως αυτές διαμορφώνονται στο σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον. Παράλληλα η εξαγγελία του Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για υλοποίηση της πρόβλεψης του άρθρ. 26 του Ν. 3996/2011 περί θεσμοθέτησης της κάρτας εργασίας, δημιουργεί επιπλέον προβληματισμό στην επιχειρηματική κοινότητα για νέα αύξηση των διοικητικών βαρών. Το συγκεκριμένο ζήτημα είναι καίριο για τις επιχειρήσεις εν όψει της προαιρετικής, από 1ης Οκτωβρίου, και υποχρεωτικής από 1ης Ιανουαρίου 2020, αλλαγής του τρόπου δήλωσης ωραρίου στο ΕΡΓΑΝΗ σύμφωνα με την ΥΑ 40331/Δ1.13521/2019.
Προτεινόμενες κύριες κατευθυντήριες γραμμές για την βελτίωση του ΕΡΓΑΝΗ
- Συνολική αναθεώρηση με απλοποίηση/παραμετροποίηση πινάκων και περαιτέρω διασύνδεση του με τα λοιπά συστήματα (ΕΦΚΑ, Sepe.net, TAXIS)
- Λογική 3 πυλώνων στο ΕΡΓΑΝΗ (στοιχεία επιχείρησης, στοιχεία εργαζομένου, στοιχεία σχέσης μεταξύ των παραπάνω)
- Αλλαγή σχεδιαστικής φιλοσοφίας με προσανατολισμό στις απαιτούμενες λειτουργίες (process oriented) και όχι με βάση τα έντυπα που ήδη χρησιμοποιούνται.
- Διασφάλιση μοναδικού σημείου καταχώρισης πληροφορίας (ανεξαρτήτως σημείου) και αξιοποίηση του στο σύνολο των εφαρμογών.
- Ένταξη στο G-Cloud ώστε να μην διακόπτεται η λειτουργία του κάθε Τετάρτη
- Ανοικτή πρόσβαση στα δεδομένα (εκτός των προσωπικών) για αξιοποίηση από το δημόσιο, τους κοινωνικούς εταίρους, την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα.
”Το παρόν συντάχτηκε από τον τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας του ΣΕΒ στο πλαίσιο μελέτης που υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»”
