Επιστημονική τεκμηρίωση ότι ο τύμβος Καστά έχει ‘πλούσιο’ περιεχόμενο: Το 2003 έγινε από ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών, του Τμήματος Γεωλογίας και Εργαστηρίου Γεωφυσικής, Μελέτη με τίτλο «Έρευνα ενός Μνημειώδους Μακεδονικού Τύμβου με τριδιαστατική Σεισμική Τομογραφία» (Investigation of a Monumental Macedonian Tumulus by Three-dimensional Seismic Tomography).
Η Μελέτη αυτή αφορούσε στον Τύμβο Καστά και διεξήχθη από τους καθηγητές Λ. Πολυμενάκο, Σ. Παπαμαρινόπουλο, Α. Λιόσση ενώ συμμετείχε και η κα Χ. Κουκούλη-Χρυσανθακάκη από την Αρχαιολογική Εταιρεία Αθηνών.
Όπως αναφέρεται στην Μελέτη, σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία και γνώση, υπάρχουν δύο ειδών τύμβοι (βλ. Εικόνα 1, κάτω):
- αυτοί που η ράμπα ( = διάδρομος που οδηγεί στον τάφο) και ο ίδιος ο ταφικός θάλαμος βρίσκονται στην περιφέρεια του τύμβου (1a)
- και αυτοί που περιέχουν διάφορες κατασκευές που μπορεί να εφάπτονται στην περιφέρεια του τύμβου αλλά να βρίσκονται και εντός του τύμβου και προς το κέντρο του(1b).
Έγιναν λοιπόν οριζόντια τομογραφήματα σε υψόμετρο 87,5 μέτρων, το οποίο είναι κάτω από την ‘βάση’ του τύμβου, η οποία κατά μέσο όρο βρίσκεται σε υψόμετρο 90 μέτρων.
Ουσιαστικά αυτά τα οριζόντια τομογραφήματα τι είναι;
Κάτι σαν ακτινογραφίες σε διάφορα οριζόντια επίπεδα του τύμβου.
Σημειώνουμε ότι ο τύμβος Καστά, όταν έγινε η Μελέτη από την πανεπιστημιακή ομάδα, δεν υψώνονταν σε πεδιάδα, δηλαδή σε παντελώς επίπεδο έδαφος: βρίσκονταν σε περιοχή ελαφρώς επικλινή, δηλαδή που είχε κάποια κλίση και δυτικά, ο τεχνητός λόφος (τύμβος) ξεκινούσε σε υψόμετρο περίπου 87,5 μέτρων, δηλαδή από την δυτική πλευρά οι ‘ρίζες’ του λόφου σε σχέση με το γύρω έδαφος, ξεκινούσαν περίπου στα 87,5 μέτρα υψόμετρο (εννοείται από το επίπεδο της θαλάσσης) και ανατολικά ξεκινούσε περίπου στα 90 μέτρα ή λίγο ψηλότερα. Έφτανε δε, σε μέγιστο ύψος, στο υψηλότερό του σημείο, στα 107,5 μέτρα.
Από την Έρευνα λοιπόν, παρατηρήθηκαν Υψηλής-ταχύτητας ανωμαλίες (High-velocity anomalies) περίπου στο κέντρο (σημείο H1), στα ανατολικά του τύμβου (σημεία Η2, Η3), στα βόρεια (σημείο Η4) και στα νοτιοδυτικά (σημεία Η5 ως Η7) – βλ. Εικόνα 2.
Χαρακτηριστικές Υψηλής-ταχύτητας ‘ουρές’ (High-velocities ‘tails’), παρατηρήθηκαν να ακτινοβολούν από τις ανωμαλίες Η1 και Η5, ομοιάζοντας με ‘αποτέλεσμα τάφου’. Αυτές οι ανωμαλίες ερμηνεύονται σαν συνεκτικό υλικό και θα μπορούσαν να δείχνουν λίθινες κατασκευές – βλ. Εικόνα 2.
Χαμηλής-ταχύτητας ανωμαλίες (Low-velocity anomalies) εμφανίζονται στο νότιο και νοτιοδυτικό τομέα (σημεία L1 και L2) και κατά μήκος της περιφέρειας (σημεία L3). Η ανωμαλία L1 εκτείνεται μεταξύ της περιφέρειας και της ανωμαλίας Η1 και η ανωμαλία L2 περιορίζεται μεταξύ των ανωμαλιών Η5 έως Η7, δημιουργώντας την εικόνα ενός υψηλά διαταραγμένου υλικού – βλ. Εικόνα 2.
Οι Χαμηλής-ταχύτητας ανωμαλίες ερμηνεύονται σαν χαλαρό υλικό, το οποίο πιθανότατα γεμίζει τα ορύγματα μέσα και γύρω από τον τύμβο – έλεγε επακριβώς η Μελέτη από το 2003. Στον τομέα που περιέχει τις ανωμαλίες L1 και L2, διαφαίνεται η παρουσία χαλαρού υλικού.
Στην Μελέτη δίδεται έμφαση ότι είναι ξεκάθαρο ότι οι παραπάνω ανωμαλίες είναι πραγματικές και όχι αποτέλεσμα της γεωφυσικής διάταξης του φυσικού υποστρώματος του λόφου.
Αναφέρεται επίσης στις διαπιστώσεις άλλων δύο τομογραφημάτων, σε υψόμετρο 85 μέτρων και 90 μέτρων, που είναι κάτω και πάνω από το τομογράφημα στα 87,5 μέτρα.
Οι περισσότερες από τις Υψηλής-ταχύτητας ανωμαλίες (κυρίως η Η1 και οι Η5 έως Η7) είναι παρούσες στα 85 μέτρα, όταν μόνο οι Η2, Η6 και Η7 είναι ακόμα παρούσες στα 90 μέτρα.Αυτό μας λέει ότι οι ανθρώπινες κατασκευές εντός του λόφου, βρίσκονται σε υψόμετρο (από την στάθμη της θάλασσας) 85 έως 90 μέτρων. Αυτό πρέπει να είναι στο επίπεδο που όντως βρέθηκε το μνημείο που έχουμε βρει με τις Σφίγγες κ.λπ..
Επίσης, το Η1 δεν μπορεί να εκληφθεί ως η βάση – θεμέλιο του Λέοντος όπως θα μπορούσε να υποθέσει κάποιος, αφού:
1) δεν είναι παρούσα στην τομογραφία στα 90 μέτρα · αν ήταν η βάση – θεμέλιο του Λέοντος, δεν θα έπρεπε να ήταν παρούσα και στα 90 μέτρα, καθώς θα ανέβαινε μέχρι την κορυφή που βρίσκονταν ο Λέοντας;
2) το Η1 τοποθετείται περίπου στο κέντρο, αλλά όχι ακριβώς στο κέντρο · αν δείτε την τομογραφία είναι λίγο παραδίπλα.
Επίσης, οι περισσότερες Χαμηλής-ταχύτητας ανωμαλίες είναι παρούσες στα 85 μέτρα αλλά απουσιάζουν στα 90 μέτρα. Το τομογράφημα στα 90 μέτρα χαρακτηρίζεται από μια εκτεταμένη χαμηλής-ταχύτητας περιοχή που καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του δυτικού μέρους του τύμβου. Δείχνει δηλαδή σε αυτό το υψόμετρο, σημαντική επιχωμάτωση (taxcoach.gr).
Η Μελέτη διαπιστώνει “Προτείνεται ότι διάφορες λίθινες κατασκευές, μερικές από τις οποίες θα μπορούσαν πιθανότατα να είναι τάφοι, είναι θαμμένες στον τύμβο και η συνολική εικόνα προσομοιάζει με αυτήν της Εικόνας 1b” (που την δείξαμε πιο πάνω, που παρουσιάζει τα δύο ταφικά είδη σε τύμβους).
Και συνεχίζει: “Από τις παρατηρηθείσες ανωμαλίες, η Η1 είναι η ισχυρότερη και, με την ανωμαλία L1, έχουν τα χαρακτηριστικά να είναι καλοί υποψήφιοι για τάφο και ράμπα, αντιστοίχως.
Η παρουσία επίσης της ανωμαλίας Η1/L1 στο υψόμετρο των 85 μέτρων, που είναι περίπου 5 μέτρα κάτωθεν της βάσης του τεχνητού λόφου, ενδυναμώνει την εκτίμηση ότι σχετίζεται με σημαντική ταφική δομή, σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τον τόπο και διαστάσεις τέτοιων κατασκευών”.
Από όλα τα παραπάνω λοιπόν, τι διαπιστώνουμε;
Ότι η ανασκαφική ομάδα υπό την κα Περιστέρη, που προφανώς είχε υπόψη της την Μελέτη της τρισδιάστατης τομογραφίας επί του λόφου, ίσως μάλιστα μετά από την Μελέτη αυτή να επιτάχυναν την ανασκαφή (διότι το σημείο του λόφου Καστά βρίσκονταν σε ανασκαφή από την δεκαετία του ’60 αλλά στα ‘τυφλά’), δηλαδή μετά το 2003, αφού πλέον είχαν ισχυρότατες ενδείξεις και δεν θα πήγαιναν ‘στα τυφλά’ (όπως συνέβαινε με τον καθηγητή Λαζαρίδη στη δεκαετία του ’60) και αφού με ανασκαφή ανακάλυψε τον περίβολο τοίχο, ακριβώς εκεί που οι τομογραφίες έδειχναν περιμετρικά του λόφου σημεία Χαμηλής-ταχύτητας (ήτοι χαλαρό χώμα που είχε χρησιμοποιηθεί για την επιχωμάτωση του περιβόλου τοίχου).
Σε αυτό το σημείο, είχαμε την πρώτη επιβεβαίωση από την ανασκαφή των ενδείξεων των τομογραφιών, αφού οι τομογραφίες έδειχναν περιμετρικά του λόφου χαλαρό υλικό ως εναπόθεση από ανθρώπους (μη φυσικό) και όντως είχαμε την αρχαία επιχωμάτωση που κάλυπτε τον περίβολο τοίχο.
Στη συνέχεια η ανασκαφική ομάδα υπό την κα Περιστέρη, αφού έβγαλε στην επιφάνεια τον περίβολο τοίχο των σχεδόν 500 μέτρων περιφερείας, επικεντρώθηκε στην κοντινότερη ένδειξη προς τον περίβολο (άρα και την ευκολότερη για ανασκαφή), ήτοι την Η6, που πάλι οι ενδείξεις των τομογραφιών επιβεβαιώθηκαν ξανά, για δεύτερη φορά, αφού όντως βρέθηκε σε ακριβώς το σημείο H6, η είσοδος με τις Σφίγγες και το υπόλοιπο που γνωρίζουμε, ήτοι ο διάδρομος με Καρυάτιδες και ο άλλος θάλαμος με το μωσαϊκό με την αρπαγή της Περσεφόνης και ο άλλος θάλαμος, που ίσως είναι ο τελευταίος σε εκείνο το σημείο, αν δεν υπάρχει κάτι άλλο κάτωθεν.
Δείτε σχετικά την ακόλουθη εικόνα, στην οποία ρίξαμε την δορυφορική φωτογραφία του λόφου Καστά, μαζί με ‘αποκομμένες’ τις ενδείξεις των τομογραφιών, πως συμπίπτει ακριβώς, το ανασκαφέν και ευρεθέν μνημείο με τις Σφίγγες, Καρυάτιδες, Μωσαϊκό με αρπαγή Περσεφόνης και ενδότερος θάλαμος. Στο βελάκι, είναι το σημείο που όντως βρέθηκε η είσοδος. Πλήρης επιβεβαίωση των ενδείξεων των τομογραφιών.
Παράλληλα, βάλαμε και την σημαντικότερη ένδειξη όπως αναφέρει η ίδια η Μελέτη των τομογραφιών, δηλαδή την Η1, για να δείτε που περίπου είναι, παρόλο που ήταν φανερό από την ίδια την τομογραφία ότι ήταν περίπου στο κέντρο του τύμβου. Και βέβαια δεν είναι οι μόνες ενδείξεις για ανθρώπινες κατασκευές εντός του τύμβου, καθώς είπαμε ότι είναι εφτά στον αριθμό.
Η ένδειξη λοιπόν της τομογραφίας, δείχνει, αποδεικνύει θα λέγαμε, καθώς έχει ήδη επιβεβαιωθεί σε δύο σημεία (εύρεση περιβόλου τοίχου και ευρεθέντος ταφικού μνημείου) ότι δεν ισχύει η άποψη που έχει εκφραστεί από διαφόρους, ότι μπορεί στην αρχαιότητα, στο σημείο αυτό να υπήρχε μια βραχώδης έκταση ως προεξοχή, γύρω από την οποία να κατασκευάστηκε το ταφικό μνημείο που βρήκαμε και ο περίβολος τοίχος.
Τώρα εάν αυτές οι εφτά ενδείξεις, συνδέονται με διαδρόμους σε μια ενιαία κατασκευή ή αν είναι μεμονωμένες, σε ένα είδος αρχαίου νεκροταφείου που κάποια στιγμή περιτειχίστηκε (ο περίβολος τοίχος), αυτό δεν το γνωρίζουμε και μπορεί να το δείξει μόνο η ανασκαφή.
Νομίζουμε όμως ότι επιβάλλεται και νομίζουμε ότι θα το κάνει η ανασκαφική ομάδα, να ‘ξυρίσει’ τον λόφο από πάνω, να τον αποχωματώσει δηλαδή, οπότε ο,τιδήποτε περιέχει εντός του, να έρθει στην επιφάνεια, στο φως.
Ο τύμβος Καστά, έχει ακόμα πολλά να δείξει!
Παναγιώτης Σοφιανόπουλος
Συνεργάτης TaxCoach.gr
>>>•<<<
Ίσως σας ενδιαφέρει το ακόλουθο άρθρο:
✎ Τάφος Αμφίπολης – Οι απαντήσεις σχεδόν σε όλα τα ερωτήματα
