Ο Αν. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Γιάννης Τσιρώνης, απεύθυνε ομιλία την Παρασκευή 1 Ιουνίου στην Νάξο, στο πλαίσιο των εργασιών του 15ου Συνεδρίου για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση στο Νότιο Αιγαίο: «Οι Κυκλάδες στην Πρώτη Γραμμή».
Συγκεκριμένα, ο Γιάννης Τσιρώνης μίλησε το απόγευμα της Παρασκευής στην Ενότητα «Αγροτική Ανάπτυξη, Αλιεία και Παραγωγική Ανασυγκρότηση», στο πλαίσιο του Αποκεντρωμένου Θεματικού Διαλόγου του Συνεδρίου, στο Πολιτιστικό Κέντρο Φιλωτίου στην Νάξο.
Ο Αν. Υπουργός στην ομιλία του εξέφρασε την πεποίθηση ότι η χώρα πηγαίνει ήδη μπροστά και υπάρχει η ανάγκη λήψης συλλογικών αποφάσεων με την κοινωνία, για την οικοδόμηση μιας νέας Ελλάδας, απαλλαγμένης από τα βαρίδια του παρελθόντος. Υποστήριξε ότι σε αυτόν τον δρόμο, ο πρωτογενής τομέας είναι το μέλλον, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης τροφίμων και των μοναδικών ασυναγώνιστων ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Ωστόσο ζητήματα παθογένειας και εδώ, όπως χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, ατυποποίητα προϊόντα υψηλής ποιότητας και υψηλά κόστη εισροών σε πολλές περιπτώσεις, πρέπει να ξεπεραστούν, με επένδυση στην ποιότητα και συνεργατισμό.
Όσο αφορά στις ιδιαιτερότητες στο Νότιο Αιγαίο, ο Γιάννης Τσιρώνης ανέφερε: «Θέλω να συζητήσουμε με ειλικρίνεια το ζήτημα της ανωνυμίας. Παραδέχομαι ότι η ανωνυμία εξασφαλίζει μία εύκολη φοροδιαφυγή και μείωση της γραφειοκρατίας. Παράγουμε υπέροχα τυριά εδώ στην Νάξο, τα πουλάμε χέρι με χέρι σε τουρίστες, συγγενείς και φίλους. Μπορούμε να στηρίξουμε όμως μία πραγματική ανάπτυξη σε τέτοιες πρακτικές; Μπορούμε να προσελκύσουμε επενδυτές; Μπορούμε να επενδύσουμε στην καινοτομία και την έρευνα; Μπορούμε να απασχολήσουμε την νεολαία μας που φεύγει; Μπορείτε να μου υποδείξετε ένα τυρί Νάξου που να πουλιέται από 25 έως 40€ το κιλό σε όλον τον κόσμο; Μπορείτε να μου υποδείξετε πόσα τυριά πουλάτε διαδικτυακά και κατά παραγγελία;
Στον αντίποδα βρίσκεται ο συνεταιρισμός Σαντορίνης που κατάφερε να διαφυλάξει τα τοπικά προϊόντα και να εξασφαλίσει μία άριστη σχέση με τον τουρισμό. Αναφέρω αυτό το παράδειγμα για να τονίσω ξανά την σημασία της συνεργατικότητας για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα. Πριν λίγο μίλησα για τα διαχειριστικά βοσκήσιμων γαιών. Προκύπτει ένα σημαντικό ερώτημα: Συμφέρει να έχουμε ζώα σταβλισμένα ή ζώα ελεύθερα;
Είναι εφικτό κάθε κτηνοτρόφος αυτής εδώ της περιοχής να βρει τον βέλτιστο σχεδιασμό; Το θεωρώ αδύνατον, αφού χρειάζεται μία λεπτομερής ανάλυση κόστους γιατί όταν το ζώο περπατά για να βρει βοσκή, έχει μειωμένη απόδοση, αλλά γλυτώνουμε το κόστος θερισμού και μεταφοράς ζωοτροφής. Γνωρίζω ότι στην περιοχή υπάρχουν προβλήματα υπερβόσκησης και ερήμωσης. Υπάρχουν μελέτες στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο για χλόωση με ενδημικά είδη, που αποκαθιστούν την βοσκοϊκανότητα. Μπορούν μεμονωμένοι κτηνοτρόφοι να συνεργαστούν με το πανεπιστήμιο για να αποκαταστήσουν την χλωρίδα και να πολλαπλασιάσουν την βοσκοϊκανότητα; Το θεωρώ αδύνατον.
Κρίσιμο ζήτημα είναι και αυτό της διαχείρισης των υδάτων. Το φράγμα είναι σχεδόν έτοιμο, αλλά τα νερά πρέπει να αξιοποιηθούν με σύνεση, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες στην θάλασσα και να εμπλουτιστεί ο υδροφορέας.
Μιλώντας με παραγωγούς συνειδητοποίησα, ότι πολλές επιδοτήσεις δεν έχουν το βέλτιστο αποτέλεσμα, γιατί δεν έχει ληφθεί υπ’ όψη η νησιωτικότητα. Θεωρώ ότι άμεσα πρέπει να ξεκινήσει ένας διάλογος ώστε οι πόροι του επόμενου προγράμματος που προορίζονται για τα νησιά να έχουν διαφορετικό σχεδιασμό. Στον βαθμό μάλιστα που ήδη έχουμε προκηρύξει προγράμματα χωριστά για κάθε περιφέρεια, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα η μοριοδότηση στα νησιά να είναι διαφορετική από αυτή της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το κριτήριο «κατά κύριο επάγγελμα αγρότης». Στα νησιά το κριτήριο αυτό προκαλεί αδικίες, αφού ελάχιστοι παραγωγοί μπορούν να έχουν αγροτικό εισόδημα μεγαλύτερο από το 50% του συνολικού τους εισοδήματος.
Σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό των νέων προγραμμάτων πρέπει να παίξει το ιδανικό μέγεθος της παραγωγικής μονάδας και ο συνεργατικός της χαρακτήρας. Τα μεγέθη στα νησιά των Κυκλάδων είναι αναγκαστικά μικρότερα. Αντίστοιχα εξειδικευμένο σχεδιασμό πρέπει να έχουν τα προγράμματα εγγείων βελτιώσεων.
Αντίστοιχα, δεν ενισχύεται καθόλου η ενδο-κυκλαδική συνεργασία και το ενδο-κυκλαδικό εμπόριο. Σημαντικό ρόλο σε μία τέτοια διαδικασία θα μπορούσε να παίξει το διαδίκτυο, που επιτρέπει συναλλαγές χωρίς φυσική παρουσία. Ωστόσο η ενδο-κυκλαδική συνεργασία εμποδίζεται και από τα ακτοπλοϊκά τιμολόγια που δεν είναι αναλογικά με τις αποστάσεις.
Κρίσιμο στοιχείο για την ανάπτυξη των μικρών νησιών είναι το κινητό σφαγείο.
Τέλος στις συζητήσεις για την ανάπτυξη της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας στον πρωτογενή τομέα, ιδιαίτερη αξία έχουν οι προτάσεις για αξιοποίησης των πόρων σε έργα αποκατάστασης των αναβαθμίδων, στα έργα υδροπονίας με μικρές λιμνοδεξαμενές και στα έργα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή».
Κλείνοντας την ομιλία του, ο Γιάννης Τσιρώνης έστειλε το μήνυμα ότι θα πρέπει να τελειώσουμε με την Ελλάδα του χθες και να οικοδομήσουμε μια κοινωνία που να βασίζεται σε βιώσιμο οικονομικό μοντέλο και όπου θα υπάρχει σεβασμός στον άνθρωπο και στο περιβάλλον.
