Όπως είναι γνωστό, εκδόθηκε ήδη η Υπουργική Απόφαση που καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις καταβολής του βοηθήματος ανεργίας, σε αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολούμενους (δικηγόρους, μηχανικούς, γιατρούς), την οποία υπέγραψαν η Υπουργός Εργασίας κα Έφη Αχτσιόγλου και οι Υφυπουργοί κ.κ. Τάσος Πετρόπουλος και Νάσος Ηλιόπουλος.
Το βοήθημα ανεργίας ανέρχεται στο ποσό των 360 ευρώ μηνιαίως και θα χορηγείται για χρονικό διάστημα 3 έως 9 μηνών, ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης του δικαιούχου.
Ενόψει αυτής της εξέλιξης, η ΕΣΕΕ, με επιστολή της προς την συγκεκριμένη υπουργική ομάδα τόνισε την ανάγκη να λάβουν το συγκεκριμένο βοήθημα ανεργίας και οι ασφαλισμένοι στον τέως ΟΑΕΕ έμποροι και επαγγελματίες και ζήτησε από το Υπουργείο Εργασίας να προχωρήσει στην χαλάρωση των προϋποθέσεων χορήγησης, οι οποίες –για τους συγκεκριμένους ασφαλισμένους- είναι αυξημένες σε σχέση με τους αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένους του πρώην ΕΤΑΑ.
Το περιεχόμενο της συγκεκριμένης επιστολής έχει ως εξής:
«Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας τάσσεται αναντίρρητα υπέρ της λήψης οποιοδήποτε μέτρου ελάφρυνσης του συνόλου των ελεύθερων επαγγελματιών, όπως η πρόσφατη υπουργική απόφαση χορήγησης βοηθήματος στους αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολούμενους ασφαλισμένους του τέως ΕΤΑΑ. Εντούτοις και με αφορμή την καταβολή του προαναφερθέντος βοηθήματος, θεωρούμε αδήριτη ανάγκη την άμεση ελαστικοποίηση των προϋποθέσεων χορήγησης του υφιστάμενου επιδόματος ανεργίας από τον ΟΑΕΔ στους αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολούμενους ασφαλισμένους του τέως ΟΑΕΕ.
Η εν λόγω παροχή χρήζει ριζικών τροποποιήσεων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι θέσπισής της, με απώτερη επιδίωξη την ανακούφιση όσο το δυνατόν περισσότερων άνεργων ασφαλισμένων του πρώην ΟΑΕΕ. Η χαλάρωση των υφιστάμενων αυστηρών προϋποθέσεων χορήγησης του βοηθήματος θα αποτελέσει μία ενέργεια έμπρακτης αναγνώρισης, τόσο της συστηματικής συνέπειας των ασφαλισμένων του πρώην ΟΑΕΕ απέναντι στις υποχρεώσεις τους, όσο και της διαχρονικής συνεισφοράς τους στην τόνωση των κρατικών εσόδων. Άλλωστε, πρέπει να σημειωθεί ότι οι πόροι του επιδόματος ανεργίας διοχετεύονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στην πραγματική οικονομία, με την αύξηση του αριθμού των δικαιούχων να επιδρά ευεργετικά και με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.
Ειδικότερα, οι ισχύουσες διατάξεις που επιβάλλεται να αναπροσαρμοστούν άμεσα και ουσιωδώς, είναι οι εξής:
- Ο νόμος, μέσω των διατάξεων του άρθρου 44 παρ. 2 του ν. 3986/2011, ζητάει, για την παροχή του επιδόματος, πλήρη διακοπή για τους ασφαλισμένους εμπόρους και λοιπούς επαγγελματίες του πρώην ΟΑΕΕ, ενώ για τους ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ ζητάει ένα απλό εισοδηματικό τεκμήριο, χωρίς σε αυτούς να απαιτείται πλήρης διακοπή. Η διάταξη αυτή είναι άδικη, δημιουργεί ανάμεσα σε ισότιμους δικαιούχους «παιδιά» και «αποπαίδια» και δίνει το δικαίωμα στους ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ να νέμονται την μερίδα του λέοντος στον σχετικό λογαριασμό, αναντίστοιχα προς τα έσοδα που καταβάλουν σε αυτόν. Τα εισοδηματικά τεκμήρια «διακοπής» που στην ουσία δεν υφίσταται ή θα πρέπει να επεκταθούν σε όλους τους δικαιούχους ή θα πρέπει να καταργηθούν για όλους.
- Ο νόμος στην σχετική διάταξη περί υπαγωγής (παρ. 2 άρθρου 44 ν. 3986/2011) αναφέρει ότι το επίδομα χορηγείται «σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης διακοπής του επαγγέλματος και για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών (3) μηνών». Σε απλά ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι, εφόσον έχει επέλθει διακοπή, μπορεί να χορηγηθεί επίδομα τουλάχιστον για 3 μήνες. Ωστόσο οι υπηρεσίες του ΟΑΕΔ, σύμφωνα με μηνύματα που λαμβάνουμε από τους συναδέλφους μας, το ερμηνεύουν ότι η χορήγηση πρέπει να γίνει μέσα στους 3 μήνες από την διακοπή, δηλαδή οι 3 μήνες εκλαμβάνονται ως «διορία», προσέγγιση που καταφανώς είναι λανθασμένη και εξαιρετικά περιοριστική. Εφόσον παραμείνει αυτή η ερμηνεία από τον ΟΑΕΔ και λαμβάνοντας υπόψη τις έντονα απαιτούμενες γραφειοκρατικές και συνεπώς χρονοβόρες διαδικασίες αλλά και το γεγονός πως η έναρξη της 3μηνης «διορίας» εκκινεί από τη δήλωση της οριστικής διακοπής εργασιών στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ., ενδείκνυται η επέκταση της σχετικής χρονικής διάρκειας σε τουλάχιστον 1 έτος.
- Η χορήγηση του βοηθήματος θα πρέπει να αποσυνδεθεί από την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς ο χρόνος ανεργίας είναι δεδομένος και η υποβολή αίτησης λήψης του θα πρέπει να συνεπάγεται και την καταβολή του. Η υιοθέτηση της προαναφερθείσας επισήμανσης θα λειτουργήσει κατ’ αναλογία του υφιστάμενου καθεστώτος για τους μισθωτούς, διασφαλίζοντας την ισότιμη μεταχείριση του συνόλου των ασφαλισμένων.
- Τα προβλεπόμενα ανώτατα εισοδηματικά κριτήρια (20.000 € για ατομικό καθαρό εισόδημα και 30.000 € για οικογενειακό καθαρό εισόδημα) χαρακτηρίζονται ως ιδιαίτερα χαμηλά, με αποτέλεσμα ελάχιστοι δικαιούχοι, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, να εμπίπτουν σε αυτά. Αντ’ αυτού θα πρέπει να θεσπιστούν κατώτατα όρια ή εναλλακτικά τα εισοδηματικά κριτήρια ατομικού εισοδήματος θα έπρεπε να προβλέπουν μεν την έγκριση χορήγησης του βοηθήματος με διακύμανση/αυξομείωση όμως των οριζόμενων παροχών.
- Σε συνέχεια της προηγούμενης παρατήρησης πρέπει να γίνει σαφής διαχωρισμός των ατομικών εισοδημάτων που θα λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των εισοδηματικών κριτηρίων. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να υπολογίζονται αποκλειστικά και μόνο τα καθαρά εισοδήματα, εξαιρουμένων των καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών, που προκύπτουν από επαγγελματική δραστηριότητα και όχι τα εισοδήματα από λοιπές πηγές του επιτηδευματία, όπως π.χ. από ακίνητα και κινητές αξίες. Απόρροια της μη πρόβλεψης της συγκεκριμένης επισήμανσης αποτελεί η απόρριψη χιλιάδων δυνητικά δικαιούχων, λόγω πλασματικής υπέρβασης των ανώτατων ατομικών εισοδηματικών κριτηρίων.
- Εάν για οποιαδήποτε αιτία το συνολικά συγκεντρωθέν κονδύλι υπέρ του λογαριασμού για την απόδοση του σχετικού επιδόματος, που ενσωματώνεται στην καταβαλλόμενη ασφαλιστική εισφορά των πρώην ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ, δεν δύναται να διανεμηθεί στους δικαιούχους, τότε θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο προσωρινής αναστολής της καταβολής της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης υπέρ ανέργων.»
Παράλληλα, στο πλαίσιο σχετικού με το θέμα προγράμματος «δεύτερης επιχειρηματικής ευκαιρίας», το οποίο σχεδιάζει ο ΟΑΕΔ και θα χρηματοδοτηθεί από τον ίδιο λογαριασμό που συγκεντρώνονται οι εισφορές για το βοήθημα ανεργίας των επαγγελματιών, η ΕΣΕΕ απέστειλε προς την Διοικήτρια του ΟΑΕΔ κα Μαρία Καραμεσίνη την ακόλουθη επιστολή:
«Η ΕΣΕΕ καταρχήν εκφράζει την θετική άποψη του εμπορικού κόσμου της χώρας για την πρωτοβουλία σας να συντάξετε το εν λόγω πρόγραμμα «δεύτερης επιχειρηματικής ευκαιρίας» για πρώην αυτοαπασχολούμενους, εγγεγραμμένους στα μητρώα του ΟΑΕΔ, που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης και επιθυμούν την επανέναρξη της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Το εν λόγω πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από τον Ειδικό Λογαριασμό Ανεργίας υπέρ των αυτοαπασχολουμένων που λειτουργεί στον ΟΑΕΔ.
Στο πλαίσιο αυτό, οι παρατηρήσεις μας είναι οι εξής:
- Καταρχήν επανερχόμαστε στην πάγια θέση μας για τα κριτήρια υπαγωγής των δικαιούχων, την οποία έχουμε εκφράσει διαχρονικά και για την γενικότερη λειτουργία του νόμου. Σύμφωνα με το άρθρο 44 ν. 3986/2011, από τον ειδικό λογαριασμό που λειτουργεί στα πλαίσια του ΟΑΕΔ, καλύπτονται μόνο οι πρώην ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ, οι οποίοι έχουν προχωρήσει σε αποδεδειγμένη διακοπή του επαγγέλματος. Αυτό δε σε αντίθεση με τους ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ για τους οποίους υπάρχει τεκμήριο υπαγωγής (χωρίς αποδεδειγμένη διακοπή) και δεν είναι άλλο από το εισόδημα που δεν υπερβαίνει το 60% του ποσού που αντιστοιχεί στο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, αναγόμενο σε ετήσια βάση, κατά το προηγούμενο της υποβολής της αίτησης έτος, υπό τον πρόσθετο όρο ότι, το τελευταίο 6μηνο προ της υποβολής της αίτησης δεν έχουν ασκήσει καμία επαγγελματική δραστηριότητα (περίοδος αναμονής). Επειδή αυτός ο άδικος, κατά την γνώμη μας, διαχωρισμός εξακολουθεί να παράγει αποτελέσματα και στο σχεδιαζόμενο πρόγραμμα, θεωρούμε ότι θα πρέπει, με την δική σας παρέμβαση και τουλάχιστον για το πρόγραμμα, το συγκεκριμένο τεκμήριο να ισχύσει για όλους τους ασφαλισμένους, άσχετα αν έχουν προχωρήσει σε οριστική διακοπή ή όχι.
- Το σχέδιο πάει ένα ακόμη βήμα παραπέρα από το νόμο και προτείνει την υπαγωγή στο πρόγραμμα μόνο αυτών που θα έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα τουλάχιστον 6 μήνες πριν τη δημοσίευση της σχετικής ΚΥΑ. Υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα καταστεί εφικτή η προτεινόμενη από εμάς μεταβολή με το παραπάνω στοιχείο 1 (οπότε και δεν θα χρειάζεται η οποιαδήποτε διακοπή) εκτιμάμε ότι η υιοθέτηση χρονικής περιόδου 3 μηνών είναι αρκετή για να περιορίσει τυχόν «νεκρό βάρος» του προγράμματος.
- Παρόλο που συνάγεται νοηματικά από το σύνολο του κειμένου, θεωρούμε ότι θα πρέπει να διασαφηνιστεί περαιτέρω το κατά πόσον επιτρέπεται στην νέα (υπό ίδρυση) επιχείρηση να συμμετάσχουν άτομα που δεν συμπεριλαμβάνονται στους δικαιούχους του προγράμματος, με την προϋπόθεση να υπάρχει εταίρος που συμπεριλαμβάνεται στους δικαιούχους που θα συμμετέχει στο εταιρικό κεφάλαιο με ποσοστό τουλάχιστον 51%. Επίσης, θα μπορούσε να συμπεριληφθεί ένα κατώτατο χρονικό όριο πρότερης επιχειρηματικής δραστηριότητας για τους δικαιούχους του προγράμματος, έτσι ώστε να αποφευχθούν περιπτώσεις ευκαιριακής και πρόσκαιρης επιχειρηματικότητας.
- Να σημειώσουμε τέλος ότι το άρθρο 11 δεν φαίνεται ολοκληρωμένο και η τελευταία του πρόταση κόβεται στην μέση, το οποίο και εκλαμβάνουμε ως παρόραμα.
Τελειώνουμε τα σχόλιά μας με την επισήμανση ότι, πέρα και πάνω από χρήσιμα προγράμματα όπως το παρόν, οι εν ενεργεία έμποροι και επαγγελματίες που καταβάλλουμε ανελλιπώς τα 120 € τον χρόνο για την στήριξη των ανέργων συναδέλφων μας, θα θέλαμε να δούμε το ποσό αυτό που δίνουμε από το υστέρημά μας να πιάνει τόπο. Αυτήν την στιγμή, με το υπάρχον καθεστώς που ισχύει για τους ανέργους αυτοαπασχολούμενους του πρώην ΟΑΕΕ και με το βαρύ προαπαιτούμενο της πλήρους διακοπής που επισημαίνουμε πιο πάνω, ελάχιστοι συνάδελφοί μας λαμβάνουν το προβλεπόμενο από το νόμο σημαντικό βοήθημα. Παρακαλούμε για μία ακόμη φορά να ασκήσετε και εσείς την δική σας παρέμβαση προς το Υπουργείο Εργασίας, ώστε να χαλαρώσουν και για τους ασφαλισμένους στον πρώην ΟΑΕΕ τα κριτήρια όπως ακριβώς συμβαίνει για τους ασφαλισμένους στο πρώην ΕΤΑΑ άνεργους γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς και να μπορέσουν και αυτοί να λάβουν το καθοριζόμενο από το νόμο βοήθημα.»
Ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Βασίλης Κορκίδης δήλωσε:
«Με επιστολή μας στο Υπουργείο Εργασίας ζητήσαμε τη χορήγηση του βοηθήματος ανεργίας στους εμπόρους και στους αυτοτελώς απασχολούμενους ασφαλισμένους του τέως ΟΑΕΕ. Ως γνωστό, πάγιο αίτημα των μικρομεσαίων του ελληνικού εμπορίου είναι η χαλάρωση των κριτηρίων για την γενική καταβολή του επιδόματος ανεργίας σε όλους ανεξαιρέτως. Επίσης, με επιστολή θέσεων και τεκμηριωμένες προτάσεις καταθέσαμε τις παρατηρήσεις μας επί του σχεδίου του προγράμματος δεύτερης επιχειρηματικής ευκαιρίας. Αναμένουμε απαντήσεις!»
