Ακολουθεί άρθρο του Chief Economist του ΣΕΒ, κ. Μιχάλη Μασουράκη, στo ένθετο «Ημερησία» της εφημερίδας Έθνος της Κυριακής:
>>>•<<<
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στο τραπεζικό σύστημα, ιδίως μετά την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης τον Μάιο του 2017 και την, ως εκ τούτου, άρση της αβεβαιότητας. Ήδη, από την αρχή του χρόνου και μέχρι τον Νοέμβριο του 2017, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά €1 δισ. και των επιχειρήσεων κατά €1,8 δισ., ενώ από την αρχή του 2016, κατά €3,6 δισ. των νοικοκυριών και ισόποσα των επιχειρήσεων.
Βεβαίως, το 2015 οι καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων είχαν μειωθεί κατά -€32,7 δισ. και -€3,4 δισ. αντιστοίχως, λόγω της αβεβαιότητας, και κυρίως στο διάστημα πριν επιβληθούν οι περιορισμοί στη κίνηση κεφαλαίων τον Ιούνιο του 2015. Στην ουσία, σε καθαρή βάση, ό,τι έφυγε εκτός τραπεζικού συστήματος από τις επιχειρήσεις το 2015 επανήλθε το 2016-2017. Αλλά στα νοικοκυριά, €29,1 δισ. δεν έχουν ακόμη επιστρέψει.
Σε κάθε περίπτωση, η τάση επιστροφής των καταθέσεων αναμένεται να ενισχυθεί το 2018, καθώς ενσωματώνονται στις προσδοκίες οι εν πολλοίς ευνοϊκές προοπτικές για την ομαλή ολοκλήρωση του 3ου Μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, αν δεν προκύψουν εν τω μεταξύ αρνητικές εκπλήξεις. Σημειώνεται ότι τις προσδοκίες αυτές συντηρεί και η συνακόλουθη ελπίδα ότι η έξοδος της χώρας στις αγορές, η επιστροφή δηλαδή στην κανονικότητα της ελληνικής οικονομίας, θα σημάνει και την αρχή του τέλους για τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων.
Η επιστροφή των καταθέσεων αποτυπώνει την βελτίωση της οικονομικής κατάστασης που επιτρέπει στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να εμπιστεύονται όλο και περισσότερο τις ελληνικές τράπεζες για τη διαφύλαξη και διαχείριση των αποταμιεύσεών τους, που μέχρι και σήμερα διακρατούν στα σεντούκια των σπιτιών τους για τα νοικοκυριά, και το εξωτερικό για τις επιχειρήσεις και τα άτομα υψηλής οικονομικής επιφάνειας. Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει, επίσης, και στην αύξηση των τραπεζικών χρηματοδοτήσεων προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Είναι λάθος, όμως, να πιστεύει κανείς ότι για να δώσουν οι τράπεζες δάνεια θα πρέπει πρώτα να επιστρέψουν στις τράπεζες οι καταθέσεις που διακρατούνται εκτός ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Ίσα-ίσα, το αντίθετο θα συμβεί. Όταν θα αρχίσουν οι τράπεζες να δίνουν δάνεια, τότε θα δούμε και τις καταθέσεις να «φουσκώνουν», καθώς τα δάνεια δημιουργούν καταθέσεις, και μάλιστα με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα λόγω των ελαχίστων υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων που υποχρεούνται να διακρατούν οι τράπεζες για τη ρευστότητα των συναλλαγών. Το αντίθετο συμβαίνει όταν τα δάνεια αποπληρώνονται.
Στην ουσία είναι η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της οικονομίας που αυξάνει τη ζήτηση για δάνεια και δημιουργεί ρευστότητα, και είναι η απώλεια της που μειώνει τη ζήτηση για δάνεια και συρρικνώνει τη ρευστότητα, όπως με τόσο οδυνηρό τρόπο βιώσαμε στη διάρκεια της κρίσης.
Με άλλα λόγια, οι τράπεζες δεν δίνουν λεφτά σε περιόδους ύφεσης γιατί κανείς δεν ζητάει λεφτά που να μπορεί και να τα αποπληρώσει. Όταν, λοιπόν, οι τράπεζες θα ξαναρχίσουν να δίνουν λεφτά, θα το κάνουν διότι θα έχει ξαναρχίσει να υπάρχει ζήτηση για δάνεια, επειδή οι προοπτικές της οικονομίας θα έχουν καλυτερεύσει. Και τότε, κατά πάσα πιθανότητα, θα επιστρέψουν στις τράπεζες και τα λεφτά που βρίσκονται στα σεντούκια και το εξωτερικό.
