Ένα πολίτευμα προκειμένου να μπορεί να χαρακτηριστεί ως Δημοκρατία, πρέπει να εξυπηρετεί τρία χαρακτηριστικά, όχι διαθέτοντας ένα εξ αυτών αλλά συνδυαστικά, όλα μαζί.
Είναι τα τρία χαρακτηριστικά της Δημοκρατικής Αρχής.
#1. Η εξουσία πηγάζει από τον λαό.
#2. Η εξουσία ασκείται από τον λαό.
#3. Η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού.
Αυτά δεν τα λέμε εμείς (TaxCoach) αλλά έχει αποφανθεί η πολιτική επιστήμη διεθνώς, και μπορείτε να τα διαβάσετε π.χ. και στην Wikipedia ΕΔΩ.
Συνεπώς, για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό, πρέπει να έχει τα ακόλουθα τρία μέρη, που αναλύονται, όπως και ερμηνεύονται σύμφωνα με την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα:
1. Η εξουσία πηγάζει από τον λαό. Αυτό σημαίνει, κι αν πάρουμε σαν δεδομένο ότι η λειτουργία του πολιτεύματος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ύπαρξη κυβέρνησης, ότι για να είναι η κυβέρνηση δημοκρατική θα πρέπει να είναι δημοφιλής, ή τουλάχιστον να τυχαίνει της αποδοχής των πολιτών. Ή αλλιώς αντλεί τη νομιμότητα της από το λαό.
Αυτό πρακτικά σημαίνει, τουλάχιστον στην σύγχρονη πραγματικότητα, των αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών, ότι η κυβέρνηση εκλέγεται με περιοδικές εκλογές ανά συγκεκριμένα διαστήματα. ΟΚ, αυτό συμβαίνει στην χώρα μας.
2. Η εξουσία ασκείται από τον λαό. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιους τρόπους να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, πέρα των εκλογών ανάδειξης των οργάνων της πολιτείας, αυτό μπορεί να σημαίνει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων. Την διενέργεια λοιπόν δημοψηφισμάτων, προβλέπει ρητώς το Ελληνικό Σύνταγμα, και η λογική ποια είναι;
Η λογική Σε σημαντικά ζητήματα, να ερωτάται ο λαός, έτσι ώστε η κυβέρνηση να εφαρμόζει αυτό που θέλει ο λαός, και κατ’επέκταση, να υπάρχει δημοκρατία.
Διαφορετικά και όπως γνωρίζουμε από την περίπτωση της χώρας μας, οι πολιτικοί που διεκδικούν την εξουσία κοροϊδεύουν προεκλογικά τον λαό, προκειμένου να αρπάξουν την ψήφο του, και μετεκλογικά το πρόγραμμα που εφαρμόζουν δεν έχει καμία σχέση με τα όσα εξήγγειλαν προεκλογικά. Αυτό στη νομική επιστήμη και στο εμπόριο, καλείται απάτη, όταν κάποιος σε πείθει με ψευδή στοιχεία ή με απόκρυψη των πραγματικών στοιχείων για να αγοράσεις ένα προϊόν / υπηρεσία, που είναι εντέλει διαφορετικό από αυτό που σου περιγράφηκε. Και στο εμπόριο μπορείς να προσφύγεις, ως καταναλωτής που εξαπατήθηκες, στα δικαστήρια (και να δικαιωθείς στη συνέχεια), μπορείς όμως να κάνεις το ίδιο με μια κυβέρνηση που άλλα λέει προεκλογικά και άλλα πράττει μετεκλογικά, και μάλιστα όχι σε θέματα ασήμαντα αλλά ακόμα και στα βασικότερα θέματα;
Η δε απουσία συνεπειών για τις πολιτικές εξαπατήσεις, επιφέρει υποβάθμιση της δημοκρατίας μας διότι αφενός οι πολιτικοί δεν τιμωρούνται και γι’αυτό συνεχίζουν να εξαπατούν τον λαό (αυτό ισχύει για αρκετά κόμματα που διεκδικούν την εξουσία), αφετέρου απογοητεύει τον λαό, που άλλα άκουσε και ήθελε, και εντέλει οι κυβερνήσεις άλλα πράττουν, και καθώς απογοητεύεται, περιορίζει την συμμετοχή του έστω και σε αυτή την κατά τετραετία εκλογική διαδικασία, ενώ οι ‘στρατευμένοι’, ήτοι οι πολίτες που έχουν συνάψει πελατειακές σχέσεις με τα κόμματα εξουσίας, πηγαίνουν μαζικά και ψηφίζουν και ελέω και ενισχυμένης αναλογικής, οι κάλπες βγάζουν εντέλει ξανά και ξανά, τα ίδια διεφθαρμένα κόμματα στην εξουσία… ενώ βγάζουν εκτός εκλογικής διαδικασίας και συμμετοχής στην δημοκρατία, απογοητευμένους πολίτες, που βλέπουν άλλο να ψηφίζουν και άλλο να βγαίνει ή ακόμα – ακόμα, και στην περίπτωση που ψήφισαν κόμμα που έγινε κυβέρνηση, ότι αυτό άλλα είπε και άλλα έκανε, και ωστόσο έμεινε ατιμώρητο. Παύουν να ψηφίζουν, τα ποσοστά αποχής αυξάνουν, κερδίζει το διεφθαρμένο πολιτικό κατεστημένο και χάνει η δημοκρατία.
3. Η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της πολιτείας που είναι φορείς εξουσίας (κυβέρνηση, βουλή κ.ο.κ.) πρέπει να υπηρετούν και να προασπίζουν τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας, και όχι π.χ. κάποιου εκτός της κοινωνίας ή π.χ. κάποιων μόνο τμημάτων της. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Επίσης σημαίνει ότι ταυτόχρονα με την αρχή της πλειοψηφίας πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που προασπίζουν τα συμφέροντα της μειοψηφίας, κυρίως σε επίπεδο θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τι από τα παραπάνω εφαρμόζεται ορθά στην Ελλάδα; Μόνο το (1) των εκλογών, όπου δια της λαϊκής ετυμηγορίας, επιλέγεται η κυβέρνηση. Αυτό όμως αποτελεί μία μικρή προϋπόθεση, και βεβαίως μη επαρκή από μόνη της, προϋπόθεση για να έχουμε πραγματική και ουσιαστική, ποιοτική δημοκρατία.
Το (2) που για να έχουμε μια πραγματική και ουσιαστική δημοκρατία, πρέπει εκτός των εκλογών, ο λαός να συμμετέχει με διάφορους τρόπους στην λήψη των, τουλάχιστον σημαντικών, αποφάσεων, που συμβαίνει; Εδώ λαμβάνουμε μηδέν. Πουθενά πέραν των εκλογών που συμβαίνουν περίπου μια φορά στα τέσσερα χρόνια, ο λαός δεν συμμετέχει άμεσα και ενεργά στις αποφάσεις, έτσι ώστε να κρατεί ο δήμος > δημοκρατία.
Είναι ή δεν είναι αλήθεια, ότι το 2015 επιχειρήθηκε δημοψήφισμα, το οποίο αγνοήθηκε, αφού το ΟΧΙ που επικράτησε μάλιστα όχι οριακά αλλά με 62%, εφαρμόστηκε από την κυβέρνηση ως να είχε βγει το ΝΑΙ; Και μάλιστα ο Πρωθυπουργός σε πρόσφατη συνέντευξή του στην Die Welt ανέφερε σε σχετική ερώτηση που του έγινε, στην ουσία ότι ήταν λάθος το δημοψήφισμα.
Επίσης δεν είναι αλήθεια ότι στο μακεδονικό ζήτημα με τα Σκόπια, παρόλο που ήταν πρόδηλη η αντίθεση της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, στην λύση που προωθείται και τη Συμφωνία που υπογράφτηκε στα μέσα Ιουνίου, ότι ούτε καν για αυτό το σημαντικό ζήτημα, δεν ρωτήθηκε ο λαός; Βεβαίως κατανοούμε ότι η πιθανότατη απάντηση είναι ότι γιατί να ερωτηθεί, όταν η απάντηση είναι πρόδηλη και καταφανής, και η πολιτική ηγεσία θέλει να πράξει κάτι που είναι αντίθετο στην λαϊκή βούληση; Για να εκτεθεί και δεύτερη φορά;
Και να σημειώσουμε, διότι η ποιότητα της δημοκρατίας, δεν μπορεί παρά να γίνεται αντιληπτή δια των συγκρίσεων, ότι ο σκοπιανός πρωθυπουργός Ζάεβ, έχει αναφέρει ότι το της ονομασίας, θα περάσει από δημοψήφισμα.
Στο σημείο 3, πάλι βασικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας, είναι ότι η εξουσία πρέπει να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού, και αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση πρέπει να προασπίζει τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας, και όχι π.χ. κάποιου μικρού μέρους αυτής ή μόνο κάποιων μόνο τμημάτων της. Το είχε πει και ο μεγάλος ρωμαίος φιλόσοφος και πολιτικός, ο Σενέκας, ότι Salus populi suprema lex esto (Η ευημερία του λαού, πρέπει να είναι υπέρτατος νόμος).
Αντί να κάνουμε ολόκληρη ανάλυση, θα δώσουμε απλώς ένα γράφημα που δείχνει ότι η χώρα μας είναι εκ των αρνητικά πρώτων (είναι η GRC, που βρίσκεται στην άκρη δεξιά του γραφήματος) που δίδουν στους έχοντες και όχι στους μη έχοντες. Το γράφημα βασίζεται σε στοιχεία του ΟΟΣΑ. Και βεβαίως αυτό το γνωρίζει καλά ο λαός διότι το ‘νοιώθει’ στην πραγματικότητά του, η οποία υποβαθμίζεται ολοένα και περισσότερο.
Όπως επίσης είναι ψέματα ή αλήθεια, ότι η ομάδα των Δημοσίων Υπαλλήλων αμείβεται καλύτερα και προστατεύεται αποτελεσματικότερα, από την πολιτεία (μήπως διότι έχει αναπτύξει μαζί τους, πελατειακές σχέσεις;) από ό,τι οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα;
• Αναρωτιόμαστε λοιπόν, ποια η ποιότητα της δημοκρατίας μας; Οι εκλογές; Εκλογές κάνουν και στην Τουρκία του Ερντογάν… Ακριβώς επειδή ιστορικά, είμαστε το λίκνο της δημοκρατίας, θα είχαμε ευθύνη να την τιμούσαμε και σήμερα, λειτουργώντας την με τον καλύτερο τρόπο και δίδοντας μαθήματα στον κόσμο.
Ποια η ποιότητα της δημοκρατίας μας λοιπόν; Εσείς, τι βαθμολογία θα βάζατε σε κάθε ένα εκ των ανωτέρω τριών βασικών χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει η δημοκρατία και ως προς το πώς εφαρμόζονται στην χώρα μας;
Και κλείνοντας, να πούμε ότι η δημοκρατία για να είναι δημοκρατία, αυτό που πρέπει να τηρεί είναι το να άρχει ο δήμος. Τελεία και παύλα. Δημοκρατία δεν σημαίνει ότι όλες οι αποφάσεις θα είναι τέλειες, ούτε ότι θα είναι σωστές· για παράδειγμα αναφέρουμε την αποτυχημένη εκστρατεία της (αρχαίας) Αθήνας στην Σικελία, όμως η απόφαση, ήταν απόφαση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και έγινε και ας αντιτίθετο κάποιοι σε αυτήν · υποτάχθηκαν εντέλει καθώς όφειλαν στην θέληση της πλειοψηφίας, και ας αποδείχτηκε η εκστρατεία στην πορεία καταστροφική.
Δημοκρατία επίσης δεν σημαίνει ούτε ότι όλες οι αποφάσεις θα είναι βολικές ως προς τις δικές μας ιδιαίτερες προτιμήσεις.
Τέλειο πολίτευμα δεν υπάρχει κανένα, αλλά μια σωστά λειτουργούσα ποιοτική δημοκρατία, έχει αποδειχτεί σε βάθος αιώνων, ότι είναι καλύτερη από άλλα πολιτεύματα, όπως ολιγαρχίες, σοβιετίες, χούντες κλπ.
Αυτό σημαίνει π.χ. ότι όταν έγινε το 2015 το δημοψήφισμα, το οποίο δεν βγήκε οριακά το ΟΧΙ, αλλά πήρε ένα τρανταχτό 62% (και υπό καθεστώς τρομοκρατίας), θα έπρεπε να εφαρμοστεί ΟΧΙ. Αυτό που δεν έπραξε η χώρα μας, έπραξε σε μια κάπως παρόμοια κατάσταση η Βρετανία, που ο λαός ψήφισε οριακά πάνω από 50% το Brexit, και η εκεί κυβέρνηση, έχει δρομολογήσει τις διαδικασίες αυτού, και ας ήταν πολιτικά αντίθετη.
Δημοκρατία λοιπόν δεν μπορεί να έχουμε κατά το δοκούν. Η δημοκρατία είναι μία, και οι αποφάσεις, μας αρέσουν δεν μας αρέσουν, λαμβάνονται από την πλειοψηφία και πρέπει να γίνονται αποδεκτές από την μειοψηφία. Τέρμα. Κάνουμε και τις συγκρίσεις, διότι μέσω των συγκρίσεων, κατανοεί κανείς και την διαφορά ποιότητας δημοκρατίας.
[edit 20.01.2019] Δεν είναι τυχαίο ότι στον Δείκτη Δημοκρατίας, που υπολογίζεται για πολλές χώρες διεθνώς, η Ελλάδα για το 2018 έλαβε σκορ 7,29 που συνιστά φτωχή επίδοση, την χειρότερη στην δυτική Ευρώπη, και είναι στο εύρος του σκορ, που το πολίτευμα, χαρακτηρίζεται ελαττωματική ή αλλιώς προβληματική δημοκρατία. Δείτε το και μόνοι σας από την πηγή ΕΔΩ. [end edit]
Διαβάστε επίσης:
• Καταρρίπτοντας δύο βασικά επιχειρήματα των υποστηρικτών της Συμφωνίας για το Σκοπιανό
• Το καρκίνωμα που πρέπει να θεραπευθεί για να μην πεθάνει όλος ο Ασθενής
