Γιώργος Κατρούγκαλος, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών: Ισχυρό το κινεζικό επενδυτικό ενδιαφέρον
(Συνέντευξη στην Αγγελική Σπανού)
«Η γεωγραφική θέση της χώρας μας την καθιστά φυσική γέφυρα Ευρώπης και Ασίας και προνομιακό εταίρο για το κινεζικό εμπόριο» σημειώνει ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος. Και περιγράφει την ελληνική στρατηγική για την αξιοποίηση αυτών των πλεονεκτημάτων.
-Για την «στρατηγική συνεργασία» Ελλάδας-Κίνας ακούμε εδώ και πολύ καιρό. Τι έχει αλλάξει τον τελευταίο χρόνο;
Τον τελευταίο χρόνο έχει ενδυναμωθεί η «στρατηγική συνεργασία» Ελλάδας-Κίνας με την υπογραφή δύο πολύ σημαντικών κειμένων. Το πρώτο, που υπεγράφη κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα στο Πεκίνο, αφορά την «Κοινή Δήλωση για την Ενίσχυση της Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας». Το εν λόγω κείμενο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, σημαντικές αναφορές αναγνώρισης, από την κινεζική πλευρά, του εποικοδομητικού ρόλου που δύναται να διαδραματίσει η χώρα μας τόσο σε γεωστρατηγικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ε.Ε., για την προαγωγή της συνεργασίας της Ε.Ε. – Κίνας. Το δεύτερο κείμενο υπεγράφη πριν δύο μήνες στο Πεκίνο και αφορά στο «Πλαίσιο Συνεργασίας σε βασικούς τομείς για τα έτη 2017-2019» μεταξύ του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης και της Εθνικής Επιτροπής Ανάπτυξης & Μεταρρυθμίσεων της Λ.Δ. Κίνας (NDRC). Σκοπός του εν λόγω πλαισίου είναι η προώθηση της οικονομικής συνεργασίας σε βασικά πεδία μεταξύ των δυο χωρών και ο αποτελεσματικός συνδυασμός της Πρωτοβουλίας «One Belt, One Road» με την αναπτυξιακή στρατηγική της Ελλάδας, μέσα από την προώθηση κοινών επενδυτικών σχεδίων σε τέσσερις βασικούς οικονομικούς τομείς: μεταφορές, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, χρηματοδότηση. Το υπογραφέν κείμενο, που χαρακτηρίζεται και από τις δυο πλευρές ως «ορόσημο», θέτει ουσιαστικά τη βάση για την πραγματοποίηση σειράς κινεζικών επενδύσεων στην Ελλάδα, με σημείο αφετηρίας την υφιστάμενη επένδυση της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά.
-Η θεωρία ότι η χώρα μας θα γίνει πύλη των Κινέζων στην Ευρώπη έχει βάση;
Η γεωγραφική θέση της χώρας μας την καθιστά φυσική γέφυρα Ευρώπης και Ασίας και προνομιακό εταίρο για το κινεζικό εμπόριο. Επιδιώκουμε να αναπτύξουμε στο έπακρο τα πλεονεκτήματα αυτά με τους εξής κυρίως τρόπους:
α) Το λιμάνι του Πειραιά αποτελεί το πρώτο σημείο εισόδου στην Ευρώπη του Θαλάσσιου Άξονα του Ο.Β.Ο.R. («One Belt, One Road»)
Η Ελλάδα, θερμός υποστηρικτής της κινεζικής Πρωτοβουλίας O.B.O.R. διαδραματίζει καίριο ρόλο στον σχεδιασμό της, αφού ο Θαλάσσιος Άξονας του O.B.O.R. (ο οποίος, με αφετηρία τις ανατολικές ακτές της Κίνας, διαπερνά τη Νότια Ασία, τη Δυτική Αφρική και καταλήγει στην Ευρώπη), έχει τον Πειραιά ως πρώτο σημείο εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, μέσω του Νέου Καναλιού του Σουέζ (New Suez Canal). Η πρόσφατη επένδυση της COSCO στον Πειραιά, φιλοδοξεί να καταστήσει τον ελληνικό λιμένα το σημαντικότερο κέντρο διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων της Μεσογείου.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Πρόεδρος της Λ. Δ. Κίνας κ. Xi Jiping, στην εναρκτήρια τελετή του «Belt and Road Forum» (Πεκίνο, 14/5/2017), ανέφερε ότι η αναβάθμιση των λιμένων του Πειραιά (μέσω της επένδυσης COSCO) και του Gwadar, στο Πακιστάν, θεωρούνται ως τα δυο σπουδαιότερα έργα που έχουν υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Ο.Β.Ο.R. Μάλιστα, η ίδια η COSCO αποκαλεί τον Ο.Λ.Π. ως «πρόμαχο κινεζικής εξωστρέφειας».
Τέλος, αξίζει να σας αναφέρω ότι το λιμενικό δίκτυο του O.B.O.R. στη Μεσόγειο, με αφετηρία τον Πειραιά, φαίνεται ότι συμπληρώνεται από τους τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων στη Βαλένθια και το Μπιλμπάο της Ισπανίας, αφού η COSCO προέβη, τον περασμένο Ιούνιο, σε εξαγορά του πλειοψηφικού τους πακέτου.
β) H σιδηροδρομική σύνδεση Πειραιά– Βουδαπέστης πρόκειται να αποτελέσει την ταχεία κάθετη σύνδεση του χερσαίου και του θαλάσσιου άξονα του O.B.O.R.
Ο εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής σύνδεσης Βελιγραδίου – Βουδαπέστης, συνολικού μήκους 350 χλμ, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, καθώς αποτελεί μέρος του άξονα που θα συνδέει τον Πειραιά με τη Βουδαπέστη και που πλέον θα αποτελεί τον ταχύτερο τρόπο μεταφοράς των εμπορευμάτων που προέρχονται από την Άπω Ανατολή προς τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης. Ο ίδιος ο Πρέσβης της Λ.Δ. Κίνας στην Ελλάδα, κ. Zou Xiaoli, χαρακτηρίζει τη σύνδεση Πειραιά – Βουδαπέστης «China-Europe Land-Sea Express Route», καθώς πρόκειται να αποτελέσει μια ταχεία κάθετη σύνδεση του χερσαίου και του θαλάσσιου άξονα του Νέου Δρόμου του Μεταξιού (OBOR).
Επιπρόσθετα, ο Πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, κατά τις επαφές που είχε στο περιθώριο του «Belt and Road Forum» στο Πεκίνο (12-15/5/2017), παρουσίασε την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής «Πειραιάς- Αθήνα- Θεσσαλονίκη- Βελιγράδι» ως ένα από τα επενδυτικά σχέδια μέγιστου ενδιαφέροντος για την Ελληνική Κυβέρνηση, η οποία αναζητά να προσελκύσει υποψήφιους Κινέζους επενδυτές.
-Ακούγονται πολλά για προσέλκυση κινεζικών επενδύσεων. Υπάρχει κάτι άμεσο στον ορίζοντα;
Καταρχάς, επιτρέψτε μου να σας επισημάνω ξανά το διμερές «Πλαίσιο Συνεργασίας σε βασικούς τομείς για τα έτη 2017-2019», το οποίο προανέφερα, και το οποίο ουσιαστικά υποδεικνύει τους τομείς όπου η χώρα μας επιθυμεί να συνεργαστεί επενδυτικά με την Κίνα. Σε εξέλιξη βρίσκονται μια σειρά από επενδυτικά σχέδια όπως:
– η διεύρυνση της υφιστάμενης επενδυτικής συνεργασίας μεταξύ της State Grid Corporation of China (SGCC) και του ΑΔΜΗΕ, με σκοπό ο τελευταίος να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην ευρύτερη περιοχή, μέσα από νέες μορφές συνεργασίας και διασύνδεσης ηλεκτρικών δικτύων Ασίας – Ευρώπης. Υπενθυμίζω, στο σημείο αυτό, ότι η SGCC κατέχει ήδη το 24% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ, το οποίο εξαγόρασε το 2016.
– Το μνημόνιο Επενδυτικής Συνεργασίας Nova – Forthnet – ZTE, που υπεγράφη στο Πεκίνο παρουσία του κ. Αλ. Τσίπρα. Το Μνημόνιο αφορά την υλοποίηση επένδυσης ύψους 500 εκ. δολαρίων, εντός επταετίας, για την κατασκευή δικτύου οπτικών ινών στην Ελλάδα.
– το ενδιαφέρον της China Development Bank (CDB) να δραστηριοποιηθεί στη χώρα μας, με σκοπό τη χρηματοδότηση ελληνικών επενδυτικών έργων, με έμφαση στα αεροδρόμια.
Πέραν των παραπάνω, η Ελληνική Κυβέρνηση έχει ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με σημαντικούς χρηματοδοτικούς φορείς της Κίνας, όπως το Sino – Central & Eastern European Fund και η Asian Infrastructure Investment Bank, με σκοπό την προώθηση σειράς από ελληνικά επενδυτικά έργα υποδομών, όπως η εκμετάλλευση της Εγνατίας οδού, η οποία μάλιστα προσέλκυσε πρόσφατα το ενδιαφέρον συγκεκριμένου κινεζικού ομίλου.
Το κινεζικό επενδυτικό ενδιαφέρον, σύμφωνα με τις δικές μας πληροφορίες, εστιάζεται στα δίκτυα μεταφορών, τα λιμάνια – αεροδρόμια και τα ακίνητα και υπάρχουν μάλιστα συγκεκριμένες επιχειρήσεις που δηλώνουν ότι επιθυμούν να υποβάλουν υποψηφιότητα σε συναφή υπό προκήρυξη έργα.
-Τι πρέπει να γίνει για να αυξηθεί ο τουρισμός από την Κίνα;
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο φθάνουν στην Ευρώπη περίπου 5,5 εκ. Κινέζοι τουρίστες, αριθμός ο οποίος βαίνει αυξανόμενος. Από αυτούς, την περσινή χρονιά μόνο 150.000 επισκέφτηκαν την Ελλάδα. Στόχος μας είναι ο αριθμός του εισερχόμενου στην Ελλάδα τουρισμού να αυξηθεί σε 1,5 εκ. τον χρόνο. Μάλιστα, η Κινεζική Στατιστική Υπηρεσία βλέπει το θέμα ιδιαίτερα αισιόδοξα, αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία της, η Κίνα αναμένεται να γίνει κύρια πηγή προέλευσης του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα, καθώς οι τουριστικές ροές από τη συγκεκριμένη χώρα πρόκειται, τα επόμενα χρόνια να αυξηθούν κατά 400%.
Βασικοί παράγοντες που θα ευνοήσουν σημαντικά την προσέλκυση των Κινέζων τουριστών στη χώρα μας είναι οι εξής:
α) Η απευθείας αεροπορική σύνδεση Αθήνας – Πεκίνου, η οποία, αποτέλεσε, επί σειρά ετών, πάγιο αίτημα της ελληνικής πλευράς. Αυτή την στιγμή, πραγματοποιούνται πτήσεις μεταξύ Πεκίνου – Αθήνας, 2 φορές την εβδομάδα, με ενδιάμεσο σταθμό το Μόναχο. Αναμένουμε ότι μέσα στο φθινόπωρο θα εγκαινιασθεί από την Air China η απευθείας αεροπορική σύνδεση Αθήνας-Πεκίνου, όπως έχει ανακοινώσει ο Υπουργός Εξωτερικών της Κίνας κ. Wang Yi κατά την επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών κ. Ν. Κοτζιά στο Πεκίνο, τον περασμένο Μάιο.
β) Η περαιτέρω αναβάθμιση των εγκαταστάσεων κρουαζιέρας του Ο.Λ.Π. Ο τουρισμός κρουαζιέρας κυριαρχεί στις προτιμήσεις των Κινέζων τουριστών. Η αναμενόμενη διεύρυνση των επιβατικών σταθμών κρουαζιέρας στον ΟΛΠ θα συμβάλλει αποφασιστικά στην προσέλκυση Κινέζων επισκεπτών στην Ελλάδα. Η COSCO επιδιώκει να αναδείξει τον Πειραιά ως τον βασικότερο κόμβο για τον ελλιμενισμό κρουαζιερόπλοιων στη Μεσόγειο και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε αυτόν τον τομέα.
Επίσης, σημαντικοί για την προσέλκυση του κινεζικού τουρισμού θεωρούνται και άλλοι παράγοντες, οι οποίοι θα μπορούσαν να ευνοηθούν κυρίως από τους Έλληνες ταξιδιωτικούς πράκτορες, με τη συνδρομή της Ελληνικής Κυβέρνησης. Αναφέρω ενδεικτικά:
– τη διευκόλυνση στις πληρωμές των κινέζων που παραθερίζουν στην Ελλάδα, με την υιοθέτηση των κινεζικών συστημάτων ηλεκτρονικών πληρωμών. Στο σημείο αυτό διευκρινίζω ότι στην Ελλάδα έχουν ήδη γίνει δεκτές οι πληρωμές με την κινεζική κάρτα UnionPay, ενώ ενδέχεται σύντομα να επιτραπεί και η χρήση της κάρτας Alipay της Αlibaba.
– την εφαρμογή τουριστικών υπηρεσιών που είναι φιλικότερες προς τους Κινέζους τουρίστες (όπως δωρεάν wifi στα ξενοδοχεία, κινεζικά κανάλια στην τηλεόραση, ξεναγοί με περισσότερη κατάρτιση στην κινεζική κουλτούρα και γλώσσα).
– την ενίσχυση της διαφήμισης και προβολής των ελληνικών πόλεων και των προϊόντων τους, μέσα από τη διοργάνωση προωθητικών εκδηλώσεων διεθνούς χαρακτήρα. Είναι ανάγκη στη συνείδηση των Κινέζων τουριστών να καταγραφούν κι άλλοι ελληνικοί προορισμοί, πέραν εκείνων που έχουν καθιερωθεί ως οι κλασσικές επιλογές τους, όπως η Σαντορίνη. Στο σημείο αυτό, είναι αξιόλογη η προσπάθεια της Αμφικτυονίας Αρχαίων Πόλεων, η οποία διοργανώνει, τα δυο τελευταία χρόνια, το Ελληνο – Κινεζικό «Φόρουμ Πόλεων», με σκοπό ακριβώς την τουριστική/ επενδυτική προβολή των Δήμων της χώρας μας.
-Ισχύει ότι η χώρα μας βρήκε εκτός ευρωπαϊκής γραμμής στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών μπλοκάροντας καταδικαστικό ψήφισμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα;
Η χώρα μας είναι σταθερός υποστηρικτής θέσεων αρχής υπέρ της αυστηρής τήρησης του διεθνούς δικαίου και της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εκκρεμούσε εντός δύο ημερών από τη σχετική διαδικασία στον ΟΗΕ προγραμματισμένος διμερής διάλογος μεταξύ Κίνας και ΕΕ. Θεωρήσαμε ότι θα ήταν παραγωγικότερο όλα τα σχετικά θέματα να συζητηθούν εκεί.
