Ο Σόλων, εκ των εφτά σοφών, γνωστός ποιητής, πολιτικός και νομοθέτης. Ακολουθεί το ποίημα του στην αρχαία ελληνική, για τις προϋποθέσεις ευημερίας της πόλης, και αμέσως μετά η νεοελληνική απόδοση:
Αρχαίο Κείμενο:
ἡμετέρη δὲ πόλις … οὔποτ’ ὀλεῖται
ἡμετέρη δὲ πόλις κατὰ μὲν Διὸς οὔποτ’ ὀλεῖται
αἶσαν καὶ μακάρων θεῶν φρένας ἀθανάτων·
τοίη γὰρ μεγάθυμος ἐπίσκοπος ὀβριμοπάτρη
Παλλὰς Ἀθηναίη χεῖρας ὕπερθεν ἔχει·
αὐτοὶ δὲ φθείρειν μεγάλην πόλιν ἀφραδίηισιν
ἀστοὶ βούλονται χρήμασι πειθόμενοι,
δήμου θ’ ἡγεμόνων ἄδικος νόος, οἷσιν ἑτοῖμον
ὕβριος ἐκ μεγάλης ἄλγεα πολλὰ παθεῖν·
οὐ γὰρ ἐπίστανται κατέχειν κόρον οὐδὲ παρούσας
εὐφροσύνας κοσμεῖν δαιτὸς ἐν ἡσυχίηι
……………………………………………………………………..
πλουτέουσιν δ’ ἀδίκοις ἔργμασι πειθόμενοι
……………………………………………………………………..
οὔθ’ ἱερῶν κτεάνων οὔτέ τι δημοσίων
φειδόμενοι κλέπτουσιν ἀφαρπαγῆι ἄλλοθεν ἄλλος,
οὐδὲ φυλάσσονται σεμνὰ Δίκης θέμεθλα,
ἣ σιγῶσα σύνοιδε τὰ γιγνόμενα πρό τ’ ἐόντα,
τῶι δὲ χρόνωι πάντως ἦλθ’ ἀποτεισομένη,
τούτ’ ἤδη πάσηι πόλει ἔρχεται ἕλκος ἄφυκτον,
ἐς δὲ κακὴν ταχέως ἤλυθε δουλοσύνην,
ἣ στάσιν ἔμφυλον πόλεμόν θ’ εὕδοντ’ ἐπεγείρει,
ὃς πολλῶν ἐρατὴν ὤλεσεν ἡλικίην·
ἐκ γὰρ δυσμενέων ταχέως πολυήρατον ἄστυ
τρύχεται ἐν συνόδοις τοῖς ἀδικέουσι φίλαις.
ταῦτα μὲν ἐν δήμωι στρέφεται κακά· τῶν δὲ πενιχρῶν
ἱκνέονται πολλοὶ γαῖαν ἐς ἀλλοδαπὴν
πραθέντες δεσμοῖσί τ’ ἀεικελίοισι δεθέντες
…………………………………………………………………….
οὕτω δημόσιον κακὸν ἔρχεται οἴκαδ’ ἑκάστωι,
αὔλειοι δ’ ἔτ’ ἔχειν οὐκ ἐθέλουσι θύραι,
ὑψηλόν δ’ ὑπὲρ ἕρκος ὑπέρθορεν, εὗρε δὲ πάντως,
εἰ καί τις φεύγων ἐν μυχῶι ἦι θαλάμου.
ταῦτα διδάξαι θυμός Ἀθηναίους με κελεύει,
ὡς κακὰ πλεῖστα πόλει Δυσνομίη παρέχει·
Εὐνομίη δ’ εὔκοσμα καὶ ἄρτια πάντ’ ἀποφαίνει,
καὶ θαμὰ τοῖς ἀδίκοις ἀμφιτίθησι πέδας·
τραχέα λειαίνει, παύει κόρον, ὕβριν ἀμαυροῖ,
αὑαίνει δ’ ἄτης ἄνθεα φυόμενα,
εὐθύνει δὲ δίκας σκολιάς, ὑπερήφανά τ’ ἔργα
πραΰνει· παύει δ’ ἔργα διχοστασίης,
παύει δ’ ἀργαλέης ἔριδος χόλον, ἔστι δ’ ὑπ’ αὐτῆς
πάντα κατ’ ἀνθρώπους ἄρτια καὶ πινυτά.
ΝεοΕλληνική απόδοση:
H πόλη η δική μας όσο εξαρτάται από του Δία την βούληση ποτέ δεν θα χαθεί, και τις διαθέσεις των μακάρων των θεών των αθανάτων.
Αυτό διότι ισχυρότατος επίσκοπος, η Παλλάς Αθηνά, κόρη του παντοδύναμου πατέρα, κρατά τα χέρια πάνω της.
Αυτό που φθείρει την μεγάλη πόλη, είναι η άνευ φραγών βούληση των αστών στο χρήμα·
όπως και οι ηγεμόνες του δήμου, που από τον άδικο το νου τους, από την μεγάλη ύβρη τους, πολλούς πόνους θα πάθουν·
γιατί κορεσμό δεν έχουν, ούτε ένα συμπόσιο μπορούν να απολαύσουν με ευφροσύνη και ησυχία.
Πλουτίζουν αποδιδόμενοι σε αδικίες
και μη φειδόμενοι των περιουσιών, ούτε των ιερών ούτε του δημοσίου, κλέβουν κι αρπάζουν από παντού,
και ούτε στης Δικαιοσύνης τα σεβάσμια θεμέλια δεν αποδίδουν τον προσήκοντα σεβασμό,
της Δικαιοσύνης που μένει σιγανή, αλλά γνωρίζει όσα γίνονται και έγιναν,
και σε κάποιο χρόνο πάντως φτάνει για να επιβάλει ποινές,
η κατάσταση αυτή καταντά πληγή για όλη την πόλη, πληγή αναπόφευκτη,
η οποία ταχέως οδηγείται στη κακή δουλοσύνη·
ή σε στάση και εμφύλιο πόλεμο καθεύδει και επεγείρει,
που πολλών προκάλεσε τον θάνατο στο άνθος της ηλικίας τους.
Εξ αυτών των δυσμενών ταχέως το πολυαγαπημένο άστυ,
κλονίζεται ως συνέπεια των αδικούντων,
τα κακά αυτά στρέφονται στον δήμο
στους δε φτωχούς πολλούς απ’αυτούς αναγκάζει σε ξένη γη να πάνε,
και άλλους, να πουληθούν για δούλοι σιδηροδέσμιοι ατιμωτικά.
…………………………………………………………………….
Έτσι η δημόσια συμφορά φτάνει ως του κάθε πολίτη την πόρτα·
οι αυλόγυροι και οι θύρες δεν θέλουν και δεν μπορούν να την κρατήσουν έξω·
τότε εκείνη, πηδώντας τον ψηλό φράχτη, καταδιώκει τον ένοχο και τον βρίσκει,
κι ας έχει προσφύγει στο βάθος του θαλάμου του.
Αυτό να διδάξω στους Αθηναίους η ψυχή μου με καλεί,
ότι κακά άπειρα στην πόλη η Δυσνομία παρέχει·
η Ευνομία τα εύκοσμα και τα άρτια πάντα φέρνει,
και στον άδικο δένει τα πόδια·
τα τραχέα τα λειαίνει, παύει τις υπερβολές, αποδυναμώνει την ύβρη,
και μαραίνει τα άνθη που η άτη (αμαρτία) φύει,
ευθύνει τις κρίσεις τις στρεβλές, τα υπερήφανα έργα τα καταπραΰνει,
διαλύει κάθε μορφή διχοστασίας (τσακωμού), παύει την χολή της έριδος,
και απ’αυτήν όλα τ’ανθρώπινα γίνονται άρτια και στρωτά.
