Του Σοφιανόπουλου Παναγιώτη
Ας πούμε ότι η τιμή του Bitcoin πάει στο $1 εκατ., που φαντάζομαι ότι καλύπτει και τους πλέον θερμούς υποστηρικτές του γνωστού κρυπτονομίσματος. Τι θα έχει συμβεί για να έχει φτάσει σε αυτή την τιμή; Ποιοι παράγοντες, θα είχαν οδηγήσει σε μια τόσο μεγάλη άνοδο;
Ένας συνδυασμός των ακόλουθων παραγόντων:
1. Ένα αυξανόμενο πλήθος επιχειρήσεων, θα έχει ακολουθήσει σταδιακά, το παράδειγμα της MicroStrategy και της TESLA, διαθέτοντας χρήματα τους προς αγορά bitcoin, για όποιους λόγους και αν το έκαναν: είτε το έκαναν με ένα μικρό μέρος των διαθεσίμων τους, για diversification, είτε για κερδοσκοπία εφόσον παρατήρησαν την σε γενικές γραμμές, αλματώδη άνοδο της τιμής του Bitcoin. Δεν μας ενδιαφέρει ο λόγος που τα απέκτησαν άλλα το ότι εντέλει πολλές επιχειρήσεις αγόρασαν bitcoin.
2. Ένα αυξανόμενο πλήθος ιδιωτών, θα αυξάνει τις τοποθετήσεις του (αγορές) στο Bitcoin, αφού θα το θεωρεί το νέο και καλύτερο χρυσό.
3. Το Bitcoin, ως μέσο συναλλαγών, θα έχει σταδιακά επεκταθεί πολύ και θα έχει κατακτήσει ένα σημαντικό χώρο, ως χρήμα, ως μέσο συναλλαγών. Μπορεί να μην έχει επικρατήσει του δολαρίου ή και του ευρώ, που θα εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά πολύς κόσμος, θα χρησιμοποιεί bitcoin για να κάνει συναλλαγές, αγορές αγαθών και υπηρεσιών, και πωλήσεις. Το Bitcoin θα έχει καταστεί ένα ευρύ εναλλακτικό νόμισμα, mainstream ως το πιο διαδεδομένο ψηφιακό νόμισμα.
4. Ένα πλήθος κερδοσκόπων και traders, θα έχουν τοποθετηθεί στο Bitcoin, ακριβώς επειδή θα τους αρέσει η ισχυρή μακροχρόνια ανοδική του πορεία. Αυτοί βεβαίως, όσον αφορά τα των λειτουργικών του Bitcoin, θα τους είναι αδιάφορα, το ενδιαφέρον τους θα έχει κεντριστεί καθαρά χρηματιστηριακά.
5. Μεγάλοι παίκτες της Wall Street θα έχουν μπει σε αυτό, παρομοίως και αυτοί, διότι είδαν μια φοβερή ευκαιρία προς επίτευξη κερδών, όπως και στο προηγούμενο σημείο 4.
Όλα τα παραπάνω σημεία, θα έχουν συντείνει στην άνοδο του Bitcoin στο $1 εκατ., ήτοι 1 BTC = 1.000.000 USD.
Περιγράφω ένα υποθετικό σενάριο, που θα αποτελούσε όραμα του παραδείσου, για κάθε έναν υποστηρικτή του Bitcoin, και ας ήταν υποστηρικτής του από διαφορετικές αφετηρίες.
Τι θα συνέβαινε, όμως, τότε; Καθώς θα είχε επικρατήσει τόσο πολύ το Bitcoin, και θα είχε “κατακτήσει” την οικονομία και κοινωνία ποικιλοτρόπως (με κάθε ένα από πέντε σημεία που προαναφέρθηκαν), ποιες θα ήταν οι συνέπειες;
Ας δούμε έναν – έναν, το κάθε ένα παράγοντα, από τους προηγούμενους πέντε, που ο καθένας τους, θα είχε συμβάλει, σε αυτή την αστρονομική άνοδο του Bitcoin. Ας εμβαθύνουμε ολίγο σε κάθε έναν από αυτούς.
• Παράγοντας 1
Ένα αυξανόμενο πλήθος επιχειρήσεων, θα έχει ακολουθήσει σταδιακά, το παράδειγμα της MicroStrategy και της TESLA, διαθέτοντας χρήματα τους, προς αγορά bitcoin.
Συνέπειες: Αφού πολλές επιχειρήσεις, θα διέθεταν μέρος από τα ρευστά τους διαθέσιμα για αγορά bitcoin, θα περιορίζονταν τα ρευστά τους διαθέσιμα, προς επενδύσεις. Επενδύοντας λιγότερο, σε κάποιο βάθος χρόνου, θα γίνονταν λιγότερο ανταγωνιστικές σε σχέση με τον ανταγωνισμό τους. Σιγά – σιγά, αφού δεν θα εκσυγχρονίζονταν όσο άλλες επιχειρήσεις που θα έβαζαν σχεδόν το σύνολο του “περισσεύματός” τους σε επενδύσεις, τα οικονομικά τους αποτελέσματα θα συρρικνώνονταν (σε αυτές που θα ασχολούνταν με το Bitcoin), και μάλιστα κάποιες από αυτές θα έκλειναν, τουλάχιστον όσον αφορά στην καθαυτή παραγωγική τους δραστηριότητα.
Μπορεί βεβαίως να μεταβάλλονταν σε κάποιας μορφής “επενδυτικού” περιεχομένου εταιρίες, αφού από την τοποθέτησή τους στο Bitcoin, θα κέρδιζαν (εύκολα και ξεκούραστα). Ακόμα και έτσι όμως, θα απέλυαν το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού τους (μιλάμε για μεγάλες επιχειρήσεις και βιομηχανίες), διότι ακόμα και εάν επιβίωναν, μετατρεπόμενες σε κάποιας μορφής “επενδυτικού” περιεχομένου εταιρίες, το προσωπικό που θα χρειάζονταν θα ήταν πολύ λιγότερο από το προηγούμενο καθεστώς τους, όπου θα λειτουργούσαν ως βιομηχανίες, και εν πάση περιπτώσει, ως επιχειρήσεις που παρήγαγαν κάποιο προϊόν ή υπηρεσία.
Συνεπώς, η ανεργία θα αυξηθεί σε πρωτόγνωρα επίπεδα. Ο κόσμος, ως άνεργος, δεν θα έχει χρήμα, ούτε για τα χρειώδη, οπότε θα ακολουθούσαν ταραχές, εξεγέρσεις, γενικότερα ένα περιβάλλον, που θα ήταν ολέθριο για την οικονομία και την κοινωνία.
Όταν η οικονομία και η κοινωνία θα καταστρέφονταν, θεωρείτε ότι και το πλήθος των επιχειρήσεων που θα έχουν τοποθετηθεί χοντρά στο Bitcoin, και θα έχουν εμπλακεί ευρέως και εντόνως σε αυτό, θα συνεχίσουν να κρατάνε τα bitcoin τους; Να τα κάνουν τι, σε μια καταρρέουσα οικονομία; Και η αξία του Bitcoin, σε αυτό το περιβάλλον, δεν θα κατέρρεε και αυτή;
• Παράγοντας 2
Ένα αυξανόμενο πλήθος ιδιωτών, θα αυξάνει τις τοποθετήσεις του (αγορές) στο Bitcoin, αφού θα το θεωρεί το νέο και καλύτερο χρυσό.
Συνέπειες: Αφού αυτό θα συνέβαινε παγκοσμίως, και λόγω και της ανόδου του Bitcoin, θα ήταν και χαρούμενοι αφού ο απλός κόσμος, η συντριπτική πλειοψηφία της μεσαίας και χαμηλής τάξης, θα είχαν γίνει πλούσιοι. Τα χρήματά τους, θα τοποθετούνταν επί σειρά ετών, συστηματικά, στο Bitcoin, αφού για να κερδίσουν, θα αγόραζαν συνεχώς με το μικρό περίσσευμά τους, και ποτέ δεν θα πουλούσαν. Επομένως, όλη αυτή η ποσότητα του χρήματος, συνολικά και σε παγκόσμιο επίπεδο, και σωρευτικά, θα εξέλιπε από την κατανάλωση, τα χρήματα αυτά θα βγαίναν εκτός κατανάλωσης, και εκτός συστήματος της οικονομίας.
Αυτό θα είχε σαν συνέπεια, οι πωλήσεις πολλών επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, να μειωθούν, να υπάρξει συρρίκνωση αυτών, αύξηση της ανεργίας, ενδεχομένως και έλλειψη αγαθών. Διότι για να αυξηθεί το ΑΕΠ, απαιτείται αύξηση της κατανάλωσης, και είναι και καθοριστικός παράγοντας. Αν όμως ολοένα και περισσότερα χρήματα, “αποθηκεύονταν” στο Bitcoin, παγκοσμίως, φανταστείτε σε βάθος χρόνου, τι πλήγμα θα ήταν αυτό για την κατανάλωση και τις συνέπειές του, στην ευρύτερη οικονομία.
Παραλλήλως, ο θησαυρισμός των ιδιωτών σε bitcoin, δηλαδή το να αγοράζουν συνέχεια με το περίσσευμά τους και να μην πωλούν, θα περιόριζε και το χρήμα που αλλιώς θα διοχετεύονταν από τους ιδιώτες, σε παραγωγικές επενδύσεις, π.χ. στην χρηματοδότηση επιχειρήσεων, οι οποίες θα έκαναν επενδύσεις σε αυξημένη παραγωγή, σε νέα προϊόντα κλπ.. Και οι μειωμένες επενδύσεις, ιδίως σε βάθος χρόνου, επιφέρει πλήγμα στο ΑΕΠ, και προφανώς, και στην ευρύτερη ευημερία της κοινωνίας, την οποία και υποβαθμίζει.
• Παράγοντας 3
Το Bitcoin, ως μέσο συναλλαγών, θα έχει σταδιακά επεκταθεί πολύ και θα έχει κατακτήσει ένα σημαντικό χώρο, ως χρήμα, ως μέσο συναλλαγών.
Συνέπειες: Αφού το Bitcoin, θα χρησιμοποιούνταν ευρέως, ως χρήμα / μέσο συναλλαγών, ως αποπληθωριστικό που είναι, θα επέφερε αποπληθωρισμό. Μια κατάσταση αποπληθωρισμού, είναι πεντάκις χειρότερη μιας κατάστασης (υπερ)πληθωρισμού. Τα bitcoin που θα υπάρξουν σε λίγα χρόνια, θα είναι 21 εκατομμύρια και τέρμα. Αν αφαιρέσουμε αυτά που έχουν χαθεί δια παντός, γύρω στα 5 εκατ., θα έχουμε συνολικά γύρω στα 16 εκατ. bitcoin, για όλο τον κόσμο. Επειδή ο αριθμός των νομισμάτων δεν θα μπορεί να αυξηθεί (αυτό που οι bitcoiners το αναφέρουν ως σοβαρό πλεονέκτημα του BTC, ότι θα είναι 21 εκατ. και τέρμα) θα επιδράσει στους επιχειρηματίες, στα να ανταγωνίζονται στην βάση χαμηλότερης τιμής. Μα τότε συρρικνώνεται το κίνητρο του κέρδους.
Με τον αποπληθωρισμό που θα επέφερε το Bitcoin με την επικράτησή του, θα περιορίζονταν δραστικά το κίνητρο για επενδύσεις και για παραγωγή, από πλευράς παραγωγών: Αυτοί, δεν θα μπορούσαν να διεκδικήσουν με ένα τροποποιημένο προϊόν, μια ανώτερη τιμή, αφού θα λειτουργούν σε ένα αποπληθωριστικό περιβάλλον, που θα ευνοεί μόνο τον ανταγωνισμό στην βάση της χαμηλότερης τιμής. Φανταστείτε την Apple, θα είχε βγάλει σε ένα τέτοιο περιβάλλον το iPhone, το οποίο, στην πραγματικότητα (και όχι σε αυτό το υποθετικό περιβάλλον που περιγράφω) το έβγαλε, επειδή μπορούσε να το πουλήσει πολύ ακριβότερα, έτσι ώστε πουλώντας και πολύ ακριβότερα, να μπορεί να χρηματοδοτεί και την Έρευνα για νέα προϊόντα…
Επιστρέφοντας στο υποθετικό μας παράδειγμα, με τις συνέπειες, εάν το αποπληθωριστικό Bitcoin είχε γίνει mainstream ως χρήμα / μέσο συναλλαγών, θα ήταν αρνητικότατο και για την κατανάλωση, διότι από πλευράς καταναλωτή πλέον, εάν το χρήμα που έχω σήμερα, “αύριο” θα έχει μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη, τότε γιατί να καταναλώσω σήμερα, και να μην καταναλώσω αύριο, αφού αύριο λόγω της πτώσης των τιμών (αποπληθωρισμού) θα μπορώ με τα ίδια χρήματα να αγοράσω περισσότερα;
Για τους αδαείς, να πω, ότι για την οικονομία, το καλύτερο είναι ένα περιβάλλον, χαμηλού και ελεγχόμενου πληθωρισμού. Διότι όταν επικρατεί ένα τέτοιο περιβάλλον, όποιος έχει χρήματα, διέπεται από την σκέψη, ότι σε κάποιο διάστημα και λόγω του πληθωρισμού, τα χρήματά μου θα έχουν χαμηλότερη αξία, οπότε είναι καλό να μην τα έχω ακούνητα, κάπου να κάθονται, αποθηκευμένα, και με συμφέρει να τα επενδύσω κάπου, προκειμένου να έχω μια καλύτερη απόδοση, να διατηρήσω έτσι την αγοραστική τους δύναμη ή και να την αυξήσω.
• Παράγοντας 4
Ένα πλήθος κερδοσκόπων και traders, θα έχουν τοποθετηθεί στο Bitcoin, ακριβώς επειδή θα τους αρέσει η ισχυρή μακροχρόνια ανοδική του πορεία. Αυτοί βεβαίως, όσον αφορά τα των λειτουργικών του Bitcoin, θα τους είναι αδιάφορα, το ενδιαφέρον τους θα έχει κεντριστεί καθαρά χρηματιστηριακά.
Συνέπειες: Και αυτοί, πλήθος κερδοσκόπων και traders, θα έβαζαν χρήματα στο bitcoin. Αυτά τα χρήματα πάλι, δεν θα ήταν παραγωγικά, δεν θα πήγαιναν δηλαδή σε επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδύσεις, που ερευνούν και καινοτομούν, που προσφέρουν απασχόληση. Αυτά τα χρήματα, θα στερούνταν από την πραγματική οικονομία. Όσο πιο πολλά, τόσο αρνητικότερη η συνέπεια στην πραγματική οικονομία.
• Παράγοντας 5
Μεγάλοι παίκτες της Wall Street θα έχουν μπει σε αυτό, διότι και αυτοί, είδαν μια φοβερή ευκαιρία προς επίτευξη κερδών.
Συνέπειες: Ίδιες οι συνέπειες με αυτές του προηγούμενου σημείου (4). Επιπλέον, επειδή όπως είπαμε, αυτοί, οι μεγάλοι παίκτες της Wall Street, το κάνουν καθαρά κερδοσκοπικά, όπως ενδυναμώνουν την ανοδική τάση, έτσι θα ενδυναμώσουν και την καθοδική τάση – δεν είναι τυχαίο ότι σλόγκαν τους είναι το “Bulls make money, bears make money, pigs get slaughtered” – δεν είναι πιστοί ούτε σε μετοχή, ούτε στο Bitcoin, ούτε σε κάποιο asset, είναι κερδοσκόποι. Και μαντέψτε ποιοι θα είναι αυτοί που θα “σφαγιαστούν”.
Διαπιστωτικά από όλα τα παραπάνω:
Από όλα τα παραπάνω, φαντάζομαι ότι κατανοείτε, ότι όσο περισσότερο ανεβαίνει το Bitcoin, τόσο πιο επικίνδυνο καθίσταται για την οικονομία και την κοινωνία, και μάλιστα ποικιλοτρόπως. Διότι εάν όντως ανέβαινε πολύ, συνεπία όλων των παραγόντων που θα τροφοδοτούσαν την άνοδο, όπως τους περιέγραψα (και είναι αυτά που λένε οι bitcoiners, ως υποστηρικτικά για την αλματώδη άνοδο του BTC), θα επέφερε αποπληθωρισμό, που είναι πολύ χειρότερος του (υπερ)πληθωρισμού. Διότι εάν ανέβαινε πολύ, θα επέφερε μείωση στην ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος… Ακολουθείστε το εξής παράδειγμα: Φανταστείτε ότι όλο το χρήμα είναι 100 Χρημ. Μονάδες (ΧΜ) και το έχω μόνο εγώ, και εσείς καθόλου. Δεν θα είστε εσείς πένητας; Εάν όμως, από αυτές τις 100 ΧΜ, σας δώσω εσάς τις 50, δεν θα είστε πλέον πένητας, αλλά θα έχουμε εσείς και εγώ, από 50 ΧΜ. Εάν μετά, δώσουμε ο καθένας μας, από 25 ΧΜ σε άλλους δύο, θα είμαστε τέσσερις με 25 ΧΜ έκαστος. Πλέον, θα μπορούμε να ανταλλάσσουμε μεταξύ μας προϊόντα, μέσω του χρήματος. Θα ευημερούμε όλοι, όταν το χρήμα κινείται. Όμως ένα χρήμα, που θησαυρίζεται, που δηλαδή πηγαίνει μόνο στην χρηματιστηριακή του τοποθέτηση, και που δεν εξυπηρετεί την χρηματοδότηση πραγματικών επενδύσεων, τότε αυτή η γενικευμένη συμπεριφορά, αντανακλά στην μείωση της κυκλοφορίας του χρήματος, που φέρνει εντέλει φτώχεια.
Επίσης, η άνοδος του Bitcoin προς το $1 εκατ., θα επέφερε, παγκοσμίως, μείωση της κατανάλωσης, μείωση της παραγωγής, μείωση της καινοτομίας, μείωση της απασχόλησης.
Καθίσταται το Bitcoin καταστροφικό εις βάρος βεβαίως των πολλών και της χαμηλής και μεσαίας τάξης. Διότι ακόμα και σε μια καταρρέουσα οικονομία και κοινωνία σε σοβαρό πρόβλημα, οι λίγοι πολύ πλούσιοι, θα είχαν αρκετό χρήμα και περιουσιακά και παραγωγικά στοιχεία, προκειμένου να συνεχίζουν να ζουν ικανοποιητικά. Το πρόβλημα επιβίωσης, θα το είχε το πλήθος της μεσαίας και χαμηλής τάξης, θα το είχε το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, ίσως και περισσότερο.
Κατανοείτε φαντάζομαι, γιατί το Bitcoin, εάν ποτέ πετύχαινε, τελικά θα έφερνε την καταστροφή, και εκ τούτου, δεν μπορείς να το χαρακτηρίσεις ένα νόμισμα/μέσο συναλλαγής/asset, το οποίο είναι καλό για τον πολύ κόσμο. Διότι μέσα από την καταστροφή, θα γίνονταν εκ των πραγμάτων, ένα reset. Αλλά νομίζετε ότι το reset θα γίνονταν με όρους ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης ή οι τότε ισχυροί θα επέβαλλαν, σε αυτή την ζούγκλα που θα είχε δημιουργηθεί, τους δικούς τους όρους; … ενισχύοντας έτσι την θέση τους και εις βάρος της πολυπληθούς μεσαίας και χαμηλής τάξης;
Ευτυχώς βεβαίως, όλα τα παραπάνω αποκλείεται να συμβούν, διότι η κοινωνία, παγκοσμίως, με τους πολίτες που απαρτίζουν την παγκόσμια κοινότητα και τους θεσμούς διακυβέρνησης, έχει αντίληψη του συμφέροντός της, και έχει διάθεση και ικανότητα αυτοσυντήρησης. Η κοινωνία, αποτελούμενη, παγκοσμίως, από τους πολίτες και τους θεσμούς διακυβέρνησης (πολιτείες), βλέπουν τους κινδύνους, και επειδή δεν θέλουν να “αυτοκτονήσουν”, τους αποτρέπουν αποτελεσματικά και εγκαίρως. Συνεπώς, χωρίς να ξέρω, ποια από τα μέλη της παγκόσμιας κοινωνίας, ήτοι τους πολίτες και τους θεσμούς διακυβέρνησης, θα παίξει τον καθοριστικότερο ρόλο, είμαι ωστόσο βέβαιος, ότι είτε ο ένας (οι πολίτες), είτε ο άλλος (θεσμοί διακυβέρνησης, πολιτείες), θα πράξουν ό,τι χρειάζεται και εγκαίρως και αποτελεσματικά, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος ολέθρου, που θα επέρχονταν εάν το Bitcoin, όπως ξεκίνησα το άρθρο, συνέχιζε την ανοδική του πορεία, και υποστηριζόμενο όχι με μια αιτία, αλλά με πολλές, έφτανε να τιμάται $1 εκατ. το ένα Bitcoin (που σήμερα αποτιμάται περί των $55 χιλ.).
Ενδεχομένως, περισσότερο την αποτροπή αυτού του ολέθριου κινδύνου για την κοινωνία, θα την αναλάβουν και θα την επιβάλλουν οι θεσμοί και όχι οι πολίτες, καθώς οι πολίτες “μεθούν” από τα λογιστικά κέρδη που προκαλούνται από την άνοδο του Bitcoin και δεν έχουν και τις γνώσεις, να οραματιστούν τις μακρινές συνέπειες εάν το Bitcoin, συνέχιζε ανοδικά για άλλα δέκα χρόνια. Οι θεσμοί, έχουν και τα μέσα να εντοπίσουν τους κινδύνους, έχουν και τα μέσα να τους αποτρέψουν. Αγαπητοί αναγνώστες, θεωρείτε άραγε συμπτωματικό, το μπαράζ προειδοποιήσεων, κυρίως από κεντρικούς τραπεζίτες / κεντρικές τράπεζες, ανά τον κόσμο, ότι όσοι εμπλέκονται με τα κρυπτονομίσματα (και βασικά εννοούν το Bitcoin), μπορούν να χάσουν έως και όλα τα χρήματά τους; Ή νομίζετε ότι αυτό είναι μόνο που μπορούν να κάνουν (οι λεκτικές προειδοποιήσεις) και δεν θα ακολουθήσουν, εάν και εφόσον χρειάζεται, και άλλες κινήσεις, που θα γίνονται φανερές ή και άλλες που θα παραμένουν κρυφές; Έχετε παρακολουθήσει τις κλιμακωτές ενέργειες π.χ. στην Κίνα, ανάλογα με τις εξελίξεις;
Και βεβαίως, όσο ανεβαίνει το Bitcoin, σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, η τιμή του Bitcoin, τόσο πιο κοντινός γίνεται ο κίνδυνος ολέθρου, και τόσο περιορίζεται ο χώρος και ικανότητα αντίδρασης (από την κοινωνία). Έχοντας αυτό υπόψη, είναι άλλος ένας λόγος, που συντείνει στην διαπίστωσή μου, ότι το Bitcoin έως το έτος 2030, θα σβήσει ή θα ζομποποιηθεί (η αξία του θα πέσει στα λίγα ευρώ, μπορεί και cents, θα καταστεί “ζόμπι”).
Παναγιώτης Σοφιανόπουλος
Συγγραφέας του βιβλίου
Bitcoinvest or Not? Answers to Crucial Questions.
…for those, considering investing in bitcoin and other cryptos too.
Bilingual book (English and Greek) – Βιβλίο δίγλωσσο (στα Αγγλικά και στα Ελληνικά)
Για αυτούς που σκέφτονται να επενδύσουν στο BTC ή και σε άλλα cryptos.
Επίσης, για όσους ενδιαφέρονται, μπορούν να αναζητήσουν το webinar, με τίτλο
Διαβάστε επίσης:
Επιλέξτε μετοχές ‘τυχαία’ και κερδίστε την αγορά και τους επαγγελματίες!
