ΟΓΑ, Εγκύκλιος 7/2016: Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων

Δημοσιεύτηκε η Εγκύκλιος 7/2016 του ΟΓΑ με ημερομηνία 5/8/2016) και με Θέμα:

«Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων»

Η Εγκύκλιος αναφέρει αναλυτικά τα ακόλουθα:

Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ  Α Ρ Ι Θ.  7/2016.

Γενικά:

Μετά την ψήφιση των διατάξεων του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016 , «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας – Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού – συνταξιοδοτικού συστήματος – Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων και άλλες διατάξεις», (ΦΕΚ Α/85/12.5.2016), την σχετική Κ.Υ.Α. Φ10034/24237/655 (ΦΕΚ Β΄ 2401/3-8-2016), που αφορούν στο επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων και το Π. . 78/1998 «Καταστατικό Ασφάλισης και Συνταξιοδότησης Αγροτών» (ΦΕΚ Α/ 72/7.4.98), κρίναμε σκόπιμο να εκδώσουμε την παρούσα εγκύκλιο, στην οποία αναφέρονται οι προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χορήγησή του, καθώς και σχετικές διευκρινίσεις.

Ο Οργανισμός δημιούργησε «φόρμα» στην εφαρμογή των Ανταποκριτών μέσω της οποίας θα εκτυπώνεται με προσυμπληρωμένα στοιχεία και θα υποβάλλεται η αίτηση για τη χορήγηση του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων».

Η πρόσβαση στην υπηρεσία αυτή είναι δυνατή μέσω του διαδικτυακού τόπου του ΟΓΑ www.oga.gr και της εφαρμογής «Ανταποκριτές ΟΓΑ».

Η «φόρμα» της Αίτησης-Δήλωσης Χορήγησης Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, θα συμπληρώνεται από τον Ανταποκριτή του ΟΓΑ του τόπου κατοικίας του/της αιτούντα/σας, στον οποίο θα προσκομίζoνται και όλα τα απαιτούμενα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά.

Η Αίτηση – Δήλωση Χορήγησης Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης, επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 το Ν. 1599/1986 και του άρθρου 3 του Ν. 2690/1999 και επισύρει τις κυρώσεις, που προβλέπονται από τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 22 του Ν. 1599/1986, όπως ισχύουν.

Επισημαίνουμε ότι, σε κάθε περίπτωση, η αρμόδια Υπηρεσία του ΟΓΑ θα προβαίνει στη χορήγηση ή μη του επιδόματος, αφού εξετάσει τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με τον φυσικό φάκελο, καθώς και τα στοιχεία που τυχόν προκύψουν από αυταπάγγελτη αναζήτηση δικαιολογητικών.

Α. Προϋποθέσεις (παρ. 1)

1. Στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, καταβάλλεται από τον ΟΓΑ, επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις:

• Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.

• Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό του μηνιαίου επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων.

Σε περίπτωση που η κατά τα ανωτέρω σύνταξη ή παροχή που λαμβάνουν από την Ελλάδα ή το εξωτερικό, είναι μικρότερη από το επίδομα, δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση του ποσού της σύνταξης ή παροχής που λαμβάνουν από το επίδομα. Αν το ποσό που προκύπτει είναι μικρότερο από είκοσι (20) ευρώ δεν καταβάλλεται το επίδομα.

Σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή της παροχής που λαμβάνουν από το εξωτερικό ή την Ελλάδα, αντίστοιχα, οι δικαιούχοι υποχρεούνται να το δηλώσουν αμέσως, προκειμένου να τροποποιηθεί αναλόγως το ποσό του επιδόματος.

Για όσους λαμβάνουν σύνταξη ή άλλη παροχή από οποιοδήποτε φορέα του εξωτερικού, η νομισματική ισοτιμία λαμβάνεται υπόψη την 1η εργάσιμη ημέρα του έτους κατά τη χορήγηση, την επαναχορήγηση ή την τροποποίηση του ποσού της παροχής που λαμβάνουν από τον αρμόδιο για την καταβολή αυτής φορέα, λόγω αλλαγής του ποσού της σύνταξης που λαμβάνουν από τον φορέα του εξωτερικού.

– Διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα: 1) δεκαπέντε (15) συνεχόμενα έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για τη λήψη του επιδόματος, 2) ή δεκαπέντε (15) έτη μεταξύ του 17ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους, εκ των οποίων τα δέκα (10) συνεχόμενα πριν από την υποβολή της αίτησης και εξακολουθούν να διαμένουν στην Ελλάδα και μετά τη λήψη της παροχής.

Το ποσό του επιδόματος καταβάλλεται πλήρες ή, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην περίπτωση β΄ της παρ. 1 για όσους πληρούν αθροιστικά τα ανωτέρω κριτήρια και έχουν συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον τριάντα πέντε (35) πλήρη έτη διαμονής και μειώνεται κατά 1/35 για κάθε ένα (1) έτος που υπολείπεται των τριάντα πέντε (35) ετών διαμονής στη χώρα.

– Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τεσσάρων χιλιάδων τριακοσίων είκοσι (4.320) ευρώ ή, στη περίπτωση εγγάμων, το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων εξακοσίων σαράντα (8.640) ευρώ.

 

• Εξαιρούνται της παροχής οι μοναχοί/ές, οι οποίοι διαμένουν σε Ιερές Μονές και συντηρούνται από αυτές και όσοι εκτίουν ποινή στερητικής της ελευθερίας.

• Εξαιρούνται επίσης οι ανασφάλιστοι υπερήλικες και αυτοί που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον ο/η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από την παροχή.

Στο εισόδημα δεν υπολογίζονται:

α. Οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρίες λόγω της αναπηρίας τους.

β. Το διατροφικό επίδομα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους.

γ. Το επίδομα ανεργίας.

δ. Η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο με δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη ή με ιδιωτικό έγγραφο.

Περιουσιακά κριτήρια.

α. Ακίνητη περιουσία:

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος, σύμφωνα με τα ανωτέρω το επίδομα, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των ενενήντα χιλιάδων (90.000) ευρώ.

β. Κινητή περιουσία:

Το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας του αιτούντος (επιβατικά ΙΧ, ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της, το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ.

Οι προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο 93 του Ν. 4387/2016 πρέπει να πληρούνται αθροιστικά. Αν ο/η αιτών/ούσα δεν πληροί μια από τις προϋποθέσεις που τίθενται από τον ανωτέρω νόμο, αποκλείεται από τη λήψη ή τη συνέχιση της καταβολής της παροχής, παρέλκει δε η αναζήτηση των λοιπών δικαιολογητικών και ο έλεγχος των λοιπών προϋποθέσεων.

Β. Δικαιολογητικά.

1) Αίτηση στο ειδικό έντυπο του ΟΓΑ «ΑΙΤΗΣΗ – ΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΩΝ ΥΠΕΡΗΛΙΚΩΝ», η οποία συμπληρώνεται από τον Ανταποκριτή του ΟΓΑ του τόπου κατοικίας, πρωτοκολλείται, εκτυπώνεται, υπογράφεται από τον/ην αιτούντα/ούσα και τον Ανταποκριτή του ΟΓΑ και αποστέλλεται στην αρμόδια Υπηρεσία του ΟΓΑ, μαζί με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.

2) Ταυτότητα – οικογενειακή κατάσταση.

• Φωτοαντίγραφο Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας, Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς ή Διαβατηρίου του αιτούντα.
• Πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης (πρόσφατο). Οι αλλοδαποί, που δεν έχουν οικογενειακή μερίδα στην Ελλάδα, υποβάλλουν δημόσιο έγγραφο που να αποδεικνύει την οικογενειακή τους κατάσταση (πρόσφατο). Ληξιαρχική πράξη συμφώνου συμβίωσης στην αντίστοιχη περίπτωση.
• Διαζευκτήριο ή διαζύγιο σε περίπτωση πολιτικού γάμου, εφόσον ο αιτών είναι διαζευγμένος ή τη λύση του συμφώνου, στην αντίστοιχη περίπτωση.

3) Έλεγχος εισοδηματικού κριτηρίου και ακίνητης και κινητής περιουσίας.

3.1. Φωτοαντίγραφου του εντύπου Ε1 δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και του αντίστοιχου εκκαθαριστικού σημειώματος της αρμόδιας φορολογικής αρχής, του φορολογικού έτους, που προηγείται εκείνου που υποβάλλεται η αίτηση χορήγησης του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων.

3.2. Φωτοαντίγραφο του εντύπου «Δήλωση Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων – Πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου Ν. 4223/2013» (εκτύπωση εκκαθαριστικού τελευταίας εκκαθάρισης).

4) Ασφάλιση, συνταξιοδότηση, λήψη προνοιακών παροχών.

4.1 Η ασφάλιση, η συνταξιοδότηση από φορέα (ελληνικό ή ξένο) κύριας ή επικουρικής ασφάλισης ή η λήψη προνοιακής παροχής από την Ελλάδα, αποδεικνύεται με βεβαίωση του αρμόδιου φορέα. Ειδικότερα απαιτείται η υποβολή των ακόλουθων δικαιολογητικών ανά κατηγορία.

α) Για όσους είναι συνταξιούχοι.

Βεβαίωση στην οποία πρέπει να αναφέρεται ο χρόνος έναρξης της συνταξιοδότησης και το μηνιαίο ποσό της σύνταξης που λαμβάνει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων. Οι συνταξιούχοι ελληνικών Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ), θα πρέπει να υποβάλλουν βεβαίωση για το αν λαμβάνουν ή δικαιούνται επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.).

Οι ίδιες ως άνω βεβαιώσεις θα προσκομίζονται και για τον/ην σύζυγο ή το άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης, σε περίπτωση εγγάμων ή σύναψης συμφώνου συμβίωσης όταν αυτός/ή είναι συνταξιούχος ασφαλιστικού φορέα ή του Δημοσίου, της Ελλάδας ή του εξωτερικού, καθώς και πρόσφατο ενημερωτικό σημείωμα του φορέα συνταξιοδότησης, από το οποίο να προκύπτει το ποσό της μηνιαίας σύνταξης που λαμβάνει ο/η σύζυγος ή το άλλο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.

Σε περίπτωση χηρείας, υποβάλλεται και βεβαίωση του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα, εφ’ όσον ο/η θανών/ούσα ήταν ασφαλισμένος/η ή συνταξιούχος, στην οποία αναφέρεται αν ο/η χήρος/α δικαιούται σύνταξη θανάτου.

β) Για όσους είναι ασφαλισμένοι.

Όσοι έχουν χρόνο ασφάλισης σε χώρα του εξωτερικού, απαιτείται η υποβολή πρόσφατης βεβαίωσης, του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα της αλλοδαπής, από την οποία να προκύπτει ο χρόνος ασφάλισής τους, καθώς και αν δικαιούνται ή λαμβάνουν σύνταξη από τη χώρα αυτή. Οι βεβαιώσεις που εκδίδονται από αλλοδαπούς φορείς, πρέπει να είναι αρμοδίως επικυρωμένες και επίσημα μεταφρασμένες.

γ) Για όσους λαμβάνουν προνοιακά επιδόματα.

Πρόσφατη βεβαίωση από την αρμόδια υπηρεσία χορήγησης παροχών πρόνοιας, του οικείου Δήμου ή άλλου αρμόδιου φορέα, από την οποία να προκύπτει αν ο/η αιτών/ούσα λαμβάνει οποιοδήποτε επίδομα και σε καταφατική περίπτωση, το είδος των επιδομάτων, το μηνιαίο ποσό και η χρονική διάρκεια χορήγησης. Σε περίπτωση εγγάμων ή σύναψης συμφώνου συμβίωσης, τη βεβαίωση αυτή θα προσκομίζουν και οι δύο σύζυγοι ή και τα δύο μέρη του συμφώνου συμβίωσης.

Όσοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης προσκομίζουν τα ίδια δικαιολογητικά με τους εγγάμους.

5) Απόδειξη χρόνου διαμονής στην Ελλάδα.

Για τον έλεγχο της μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα υποβάλλονται, αναλόγως, ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα δικαιολογητικά, που αποδεικνύουν τη νόμιμη και μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα:

5.1. Βεβαίωση της αρμόδιας δημοτικής αρχής, για τη μόνιμη κατοικία, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 279 του Ν. 3463/2006, το άρθρο 4 παρ. 5 του Ν. 2647/1998, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 13 παρ. 3 του Ν. 3242/2004, όπως ισχύουν σήμερα.

 

• Αντίγραφα των εντύπων Ε1 δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή θεωρημένα εκκαθαριστικά σημειώματα ή των εντύπων Ε9.
• Φωτοαντίγραφα όλων των σελίδων του/των διαβατηρίου/ων, της Ελλάδας ή της αλλοδαπής, εφόσον πρόκειται για πολίτες και άλλων χωρών.
• Πιστοποιητικό μετοικεσίας.
• Βεβαίωση ελληνικού ασφαλιστικού φορέα από την οποία να προκύπτει αναλυτικά ο χρόνος ασφάλισή του.
• Αντίγραφο βιβλιαρίου υγείας.
• Μισθωτήριο συμβόλαιο,  με  μισθωτή  τον/ην  αιτούντα/ούσα  ή  το/τη  σύζυγο  του,

κατατεθειμένο στην αρμόδια .Ο.Υ. ή σε περίπτωση που φιλοξενείται από συγγενείς α΄ ή β΄ βαθμού, αντίγραφο αρχικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φιλοξενούντος, που να το αποδεικνύει.

Σε περίπτωση που ο/η αιτών/ούσα φιλοξενείται από συγγενείς α΄ ή β΄ βαθμού, δεν θα λαμβάνεται υπόψη τροποποιητική φορολογική δήλωση του ατόμου που τον/την φιλοξενεί, για την απόδειξη της μόνιμης και νόμιμης παραμονής των αιτούντων στην Ελλάδα, αν η φιλοξενία δεν έχει δηλωθεί στην αρχική φορολογική δήλωσή του/ης.

• Βεβαίωση από την αρμόδια περιφερειακή διεύθυνση του ΟΑΕΔ, από την οποία να προκύπτει η ημερομηνία κατάθεσης δικαιολογητικών για την καταβολή του εφ΄ άπαξ επιδόματος ομογενών ή επιδόματος ανεργίας.
• Βεβαίωση από την αρμόδια υπηρεσία καταβολής παροχών πρόνοιας, του οικείου Δήμου, από την οποία να προκύπτει το χρονικό διάστημα επιδότησης κατά το οποίο ο αιτών τυχόν ελάμβανε ή λαμβάνει επίδομα στεγαστικής συνδρομής.
• Λογαριασμοί ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ύδρευσης κλπ).
• Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο στοιχείο από το οποίο προκύπτει η μόνιμη και νόμιμη διαμονή και εγκατάσταση στην Ελλάδα.

6) Υπεύθυνη δήλωση.

6.1. Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/1986, στην οποία να δηλώνει ότι, σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή του επιδόματος που λαμβάνει, ή που θα χορηγηθεί, από άλλο ασφαλιστικό φορέα ή το Δημόσιο, της Ελλάδας ή του εξωτερικού, στον/ην ίδιο/α ή/και στο/η σύζυγο ή το άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης, θα το δηλώσει άμεσα στον ΟΓΑ. Στην περίπτωση αυτή, οι βεβαιώσεις των αρμόδιων φορέων, που θα αναφέρουν τη μεταβολή ή τη χορήγηση άλλης παροχής, αρμοδίως επικυρωμένες και επίσημα μεταφρασμένες, θα κατατίθενται στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΓΑ ή τον Ανταποκριτή του ΟΓΑ.

Επίσης να δηλώνει ότι, για οποιαδήποτε μεταβολή στην προσωπική και οικογενειακή του/ης κατάσταση ή απουσία του/ης στο εξωτερικό θα πρέπει να ενημερώσει άμεσα την αρμόδια υπηρεσία του ΟΓΑ ή τον Ανταποκριτή του ΟΓΑ. (τυποποιημένη υπεύθυνη δήλωση επισυνάπτεται μετά τα παραρτήματα).

7) Καταθετικός λογαριασμός.

Φωτοαντίγραφο πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου καταθετικού λογαριασμού Τράπεζας ή ΕΛ.ΤΑ., με δικαιούχο ή συνδικαιούχο τον/ην αιτούντα/ούσα, από την οποία να προκύπτει ευκρινώς ο αριθμός «ΙΒΑΝ».

8) Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο ή δικαιολογητικό κρίνουν τα αρμόδια όργανα του ΟΓΑ ότι απαιτείται για την απόδειξη της συνδρομής των προϋποθέσεων για τη χορήγηση της παροχής.

Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Ν. 4387/2016, με τους εγγάμους εξομοιώνονται πλήρως οι αντισυμβαλλόμενοι στο σύμφωνο συμβίωσης του Ν. 4356/2015 (Α΄ 181) ως προς κάθε κοινωνικοασφαλιστικό δικαίωμα, παροχή, υποχρέωση ή περιορισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου ή της εν γένει κοινωνικοασφαλιστικής και προνοιακής νομοθεσίας. Συνεπώς όπου αναφέρεται ο/η σύζυγος, εννοεί και το άλλο μέρος/τον αντισυμβαλλόμενο σε περίπτωση που ο/η αιτών/ούσα έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και προσκομίζει τα ίδια δικαιολογητικά με τους εγγάμους.

Τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται, πρέπει να έχουν εκδοθεί εντός εξαμήνου πριν την υποβολή της αίτησης-δήλωσης.

Οι βεβαιώσεις που εκδίδονται από αλλοδαπούς φορείς, πρέπει να είναι αρμοδίως επικυρωμένες και επίσημα μεταφρασμένες. Ειδικότερα για τους ομογενείς από την Αλβανία η βεβαίωση του Αλβανικού φορέα πρέπει να είναι θεωρημένη από τον ασφαλιστικό φορέα της Αλβανίας και το προξενείο της Ελλάδας στην χώρα αυτή.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, που ο/η αιτών/ούσα διέμενε σε χώρες (π.χ. Γεωργία, Κιργιζία κλπ) και περιοχές (π.χ. Οσετία, Απχαζία κλπ) της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, από τις οποίες, η έκδοση βεβαιώσεων ασφαλιστικών φορέων του εξωτερικού για την ασφάλιση ή τη συνταξιοδότηση, είναι ιδιαίτερα δυσχερής, λόγω έκτακτων γεγονότων ή ιδιαίτερων κοινωνικοπολιτικών συνθηκών, τότε είναι δυνατόν να γίνεται δεκτή υπεύθυνη δήλωση σχετικά με την ασφάλιση ή τη συνταξιοδότηση από το εξωτερικό των αιτούντων και των συζύγων τους.

Ο νόμος ορίζει (παρ. 10) ότι εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του άρθρου 69 του Ν. 4144/2013, σύμφωνα με τις οποίες, εφόσον η λύση του γάμου δεν έχει καταστεί οριστική (δεν έχει εκδοθεί διαζύγιο ή λύση του συμφώνου συμβίωσης), ο/η αιτών/ούσα κρίνεται με τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τους εγγάμους. Στην περίπτωση αυτή αν ο/η αιτών/ούσα δηλώσει ότι βρίσκεται σε διάσταση, απαιτούνται υποχρεωτικά, η αντίστοιχη φορολογική δήλωση (Ε1), το εκκαθαριστικό σημείωμα και το έντυπο «Δήλωση Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων – Πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου Ν. 4223/2013» (εκτύπωση εκκαθαριστικού τελευταίας εκκαθάρισης), του/ης εν διαστάσει συζύγου. Σε περίπτωση που ο/η εν διαστάσει σύζυγος λαμβάνει σύνταξη, απαιτείται πρόσφατο ενημερωτικό σημείωμα συντάξεων ή βεβαίωση του φορέα συνταξιοδότησης (ελληνικού ή αλλοδαπού), από την οποία να προκύπτει το μηνιαίο ποσό σύνταξης που λαμβάνει ο/η εν διαστάσει σύζυγος και η ημερομηνία έναρξής της.

Αν εκδοθεί διαζύγιο, μετά την υποβολή της αίτησης, ο/η αιτών/ούσα κρίνεται ως διαζευγμένος και το επίδομα χορηγείται από την 1 ^η του επόμενου μήνα που η δικαστική απόφαση του διαζυγίου, καταστεί τελεσίδικη, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις.

Γ. Επισημάνσεις- Διευκρινίσεις:

1. Με το άρθρο 93 του Ν. 4387/2016, δημιουργείται μια νέα παροχή-επίδομα για τους ανασφάλιστους υπερήλικες, η οποία χορηγείται σε όλους όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο αυτό, ανεξαρτήτως εθνικότητας.

Το πλήρες ποσό του μηνιαίου επιδόματος ανέρχεται σε τριακόσια εξήντα (360) ευρώ το έτος 2016 και αναπροσαρμόζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 του άρθρου 14 του Ν. 4387/2016 (παρ. 4).

Το επίδομα δεν υπόκειται σε κράτηση για τον Κλάδο Υγείας. Όσοι λάβουν το επίδομα και δεν καλύπτονται για παροχές υγείας από τυχόν άλλη παροχή που λαμβάνουν, μπορούν να έχουν πρόσβαση στις Δημόσιες Δομές Υγείας (ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη), με τη χρήση του ΑΜΚΑ, σύμφωνα με το Ν. 4368/2016 (ΦΕΚ Α΄ / 21/21.2.2016).

2. Το επίδομα χορηγείται σε όσους: α) δεν λαμβάνουν σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό του μηνιαίου επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, ήτοι 360 ευρώ μηνιαίως, το έτος 2016, β) δεν δικαιούνται σύνταξη από άλλο φορέα (ελληνικό ή του εξωτερικού), μεγαλύτερη από 360 ευρώ μηνιαίως γ) δεν λαμβάνουν άλλη ασφαλιστική παροχή ή άλλο/α προνοιακό/ά επίδομα/τα από την Ελλάδα, μεγαλύτερο/α των 360 ευρώ μηνιαίως.

Με το Α.Π. Φ 10034/21469/512/5.8.2013 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, ως ανασφάλιστοι θεωρούνται όσοι δεν ασφαλίστηκαν ποτέ σε κανένα φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή το Δημόσιο στην Ελλάδα ή το εξωτερικό ή ασφαλίστηκαν για χρονικό διάστημα που δεν επαρκεί για τη συμπλήρωση των ελάχιστων προϋποθέσεων απονομής σύνταξης.

Συνεπώς όσοι έχουν δέκα πέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης σε ελληνικούς φορείς ασφάλισης (ΟΑΕΕ, ΙΚΑ, ΕΤΑΑ κλπ), είτε αυτοτελώς, είτε με διαδοχική ασφάλιση, είτε στα πλαίσια των Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Διμερών Συμβάσεων Κοινωνικής Ασφάλισης που έχει υπογράψει η Ελλάδα με άλλες χώρες, αλλά δεν την έχουν λάβει για οποιοδήποτε λόγο (π.χ. λόγω οφειλών κλπ), επειδή θα ελάμβαναν σύνταξη μεγαλύτερη από 360,00 ευρώ μηνιαίως, τότε η αίτηση για τη χορήγηση του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων θα απορρίπτεται.

Στις περιπτώσεις αιτούντων την παροχή, που δικαιούνται άλλη σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό (π.χ. σύνταξη χηρείας), αλλά δεν την έχουν λάβει και δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί το μηνιαίο ποσό αυτής, αν δεν υποβάλλουν πρώτα σχετική αίτηση στον αρμόδιο φορέα, αλλά αυτή μπορεί να είναι μικρότερη των 360,00 ευρώ μηνιαίως, θα δίνεται 6μηνη προθεσμία (η προθεσμία αυτή τίθεται εξάλλου για την προσκόμιση όλων των δικαιολογητικών που ζητούνται) για να προσκομίσουν βεβαίωση για το ύψος της σύνταξης που δικαιούνται, προκειμένου να τους χορηγηθεί η διαφορά του ποσού. Αν δεν προσκομίσουν τη βεβαίωση αυτή μέσα στην ταχθείσα προθεσμία, η αίτηση θα απορρίπτεται, με την αιτιολογία ότι ο/η αιτών/ούσα δεν προσκόμισε τα δικαιολογητικά που του/της ζητήθηκαν εντός 6μήνου, σύμφωνα με το άρθρο το άρθρο 25 παρ. 5 του Π.Δ/τος 78/1998.

3. Σε περίπτωση που ο/η αιτών/ούσα ή ο/η σύζυγός της/ου λαμβάνει σύνταξη από το εξωτερικό, η σύνταξη αυτή μετατρέπεται σε ευρώ, σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών Συναλλάγματος και Ξένων Τραπεζογραμματίων ελληνικών τραπεζών, κατά την 1η εργάσιμη μέρα του έτους χορήγησης, επαναχορήγησης ή τροποποίησης του ποσού της σύνταξης που λαμβάνουν από το εξωτερικό (παρ.1β) Για τη μετατροπή ποσών συντάξεων εξωτερικού, οι ισοτιμίες που ισχύουν κατά την 1η εργάσιμη μέρα του 2016 (04.01.2016), είναι αυτές που αναφέρονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ.

4. Εισοδηματικό κριτήριο (παρ. 2).

α). Η υποβολή φορολογικής δήλωσης για όσους αιτούνται το επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων είναι υποχρεωτική, ανεξάρτητα αν δεν έχουν υποχρέωση υποβολής από τον φορολογικό νόμο.

Για τον καθορισμό του ετήσιου ατομικού (4.320 ευρώ) ή οικογενειακού (8.640 ευρώ) εισοδήματος (φορολογητέου, απαλλασσόμενου ή φορολογούμενου με ειδικό τρόπο), σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 93, δεν υπολογίζονται οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρίες λόγω της αναπηρίας τους (χορηγείται από την αρμόδια υπηρεσία Πρόνοιας των Δήμων), το διατροφικό επίδομα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους (χορηγείται από τις Περιφέρειες), το επίδομα ανεργίας και η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο με δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη ή με ιδιωτικό έγγραφο. Τα επιδόματα αυτά εξαιρούνται από το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα, αν τα λαμβάνει τόσο ο/η αιτών/ούσα , όσο και ο/η σύζυγος του/ης.

Όταν τα παραπάνω επιδόματα δηλώνονται στη φορολογική δήλωση θα αφαιρούνται, από το ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα. Δεν αφαιρούνται από το ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα, άλλα προνοιακά επιδόματα, όπως το στεγαστικό επίδομα, το επίδομα ομογενών κλπ.

Επισημαίνεται ότι, όσοι λαμβάνουν σύνταξη/εις από το εξωτερικό και δεν την δηλώνουν στη φορολογική δήλωση που υποβάλλουν στην Ελλάδα, το συνολικό ετήσιο ποσό που λαμβάνουν ως σύνταξη/εις από το εξωτερικό (μετά τον υπολογισμό της/ους σε ευρώ), θα συνυπολογίζεται στο ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα, επειδή δεν περιλαμβάνεται στις εξαιρέσεις της παρ. 2 του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016. Για τον ίδιο λόγο, στο οικογενειακό εισόδημα συνυπολογίζεται και η σύνταξη ανασφάλιστου υπερήλικα ή το επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων που λαμβάνει ο/η σύζυγος του/ης αιτούντα/σας.

5. Μόνιμη και νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα (παρ. γ )

Για την απόδειξη της νόμιμης και μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα, απαιτείται ένα ή περισσότερα δικαιολογητικά που αναφέρονται στη σχετική παράγραφο της υπουργικής απόφασης, τα οποία συνεκτιμούνται με τα λοιπά στοιχεία του φακέλου.

6. Ακίνητη περιουσία (παρ. 3 α).

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας προκύπτει από το άθροισμα των ποσών που αναγράφονται στο έντυπο «Δήλωση Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων – Πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου Ν. 4223/2013» (εκτύπωση εκκαθαριστικού τελευταίας εκκαθάρισης), στο οποίο καταγράφεται η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας, ανά ακίνητο. Δυνατότητα εκτύπωσης του εντύπου αυτού υπάρχει και σε περίπτωση που δεν υπάρχει ακίνητη περιουσία (με μηδενικό περιεχόμενο), για το λόγο αυτό, θα αναζητείται πάντα από τους αιτούντες.

Επισημαίνεται ότι, για το όριο των ενενήντα χιλιάδων (90.000) ευρώ, που δεν πρέπει να υπερβαίνει η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας, προκειμένου να χορηγηθεί το επίδομα, θα λαμβάνεται υπόψη η αξία της ακίνητης περιουσίας μόνο του/ης αιτούντος/ούσας, όπως προκύπτει από την εκτύπωση: «Δήλωση Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων – Πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου Ν. 4223/2013» και δεν θα συνυπολογίζεται η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του/ης συζύγου ή του/ης εν διαστάσει συζύγου ή του άλλου μέρους συμφώνου συμβίωσης, στις αντίστοιχες περιπτώσεις.

7. Κινητή περιουσία (παρ. 3 β).

Το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της περιουσίας (επιβατικά ΙΧ, ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα), προκύπτει από τον ΠΙΝΑΚΑ 5 της φορολογικής δήλωσης (Ε1), και το συνολικό ποσό αυτής, από το άθροισμα των επιμέρους ποσών που αναφέρονται στον αντίστοιχο κωδικό και αφορούν τον/την αιτούντα/ούσα.

8. Έναρξη καταβολής επιδόματος (παρ.5).

Ο χρόνος έναρξης καταβολής της παροχής θα είναι η 1η του επόμενου μήνα της υποβολής της αίτησης-δήλωσης. Αν αποδειχθεί ότι ο/η αιτών/ούσα συμπληρώνει την απαιτούμενη νόμιμη και μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα σε χρόνο μεταγενέστερο της υποβολής της αίτησης-δήλωσης, το επίδομα χορηγείται από την πρώτη του επόμενου μήνα που ο/η αιτών/ούσα συμπληρώνει την μόνιμη και νόμιμη 15ετή συνεχή πριν την υποβολή της αίτησης ή την 15ετή μεταξύ του 17^ου και 67^ου έτους της ηλικίας τους, από την οποία 10ετή συνεχή πριν την υποβολή της αίτησης.

Στην παρ. 5 του άρθρου 93, ορίζεται ότι, οι εκκρεμείς αιτήσεις για χορήγηση σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα, σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας (δηλαδή μέχρι και την κρίση του οργάνου ενστάσεων του ΟΓΑ), κατά τη δημοσίευση του Ν. 4387/2016 (12.5.2016) εξετάζονται με τις προϋποθέσεις του νόμου αυτού.

9. Υπολογισμός μηνιαίου ποσού επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο 93 του Ν. 4387/2016. (παρ. 1)

Το πλήρες ποσό του επιδόματος θα χορηγείται, εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016, σε όσους έχουν 35 έτη και άνω μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα και δεν λαμβάνουν άλλη σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό ή άλλο/α προνοιακό/ά επίδομα/τα από την Ελλάδα.

Για τον υπολογισμό του μηνιαίου ποσού επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων που θα χορηγείται, θα αφαιρείται από το πλήρες ποσό (360 ευρώ το έτος 2016), οποιαδήποτε άλλη σύνταξη ή προνοιακό επίδομα, ακόμα και εκείνα που δεν υπολογίζονται στο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα, σύμφωνα με την παρ. 2.

Το πλήρες ποσό του επιδόματος μειώνεται ανάλογα αν ο/η αιτών/ούσα λαμβάνει άλλη σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό ή προνοιακό/ά επίδομα/τα από την Ελλάδα ή και τα δύο και ανάλογα τα έτη διαμονής στην Ελλάδα, ως εξής:

• Αν αποδειχθεί ότι ο ο/η αιτών/ούσα διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 35 έτη και άνω και λαμβάνει άλλη σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό ή άλλο προνοιακό επίδομα από την Ελλάδα (ακόμα και αυτά που δεν υπολογίζονται στο ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα, βάσει της παρ. 2 του άρθρου 93), θα λάβει ως μηνιαίο ποσό επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων από τον ΟΓΑ, τη διαφορά που προκύπτει από το πλήρες ποσό του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, ήτοι 360 ευρώ μηνιαίως, μείον το μηνιαίο προνοιακό επίδομα από την Ελλάδα ή μείον την άλλη σύνταξη που λαμβάνει από την Ελλάδα ή το εξωτερικό (360 ευρώ – άλλη σύνταξη ή άλλο προνοιακό επίδομα, σε ευρώ).

• Αν αποδειχθεί ότι διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 34 έτη και κάτω και δεν λαμβάνει άλλη σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό ή άλλο προνοιακό επίδομα από την Ελλάδα, το ποσό του μηνιαίου επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων που θα λάβει, θα προκύπτει από το γινόμενο του ποσού των 360 ευρώ, επί το κλάσμα, που ο αριθμητής του είναι τα έτη διαμονής στην Ελλάδα και ο παρονομαστής είναι το 35 (360 Χ έτη διαμονής στην Ελλάδα / 35).

• Αν αποδειχθεί ότι διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 34 έτη και κάτω και λαμβάνει άλλη σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό ή άλλο προνοιακό επίδομα από την Ελλάδα, το ποσό που θα λάβει ως μηνιαίο επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, θα προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ του ποσού των 360 ευρώ, μείον την άλλη σύνταξη ή μείον το άλλο προνοιακό επίδομα, επί το κλάσμα που ο αριθμητής του είναι τα έτη διαμονής στην Ελλάδα και ο παρονομαστής είναι το 35 (360 ευρώ – άλλη σύνταξη ή άλλο προνοιακό επίδομα, σε ευρώ Χ έτη διαμονής στην Ελλάδα / 35).

• Αν ο/η αιτών/ούσα λαμβάνει άλλη σύνταξη και άλλο προνοιακό επίδομα από την Ελλάδα, το άθροισμα των οποίων είναι μικρότερο από το πλήρες ποσό του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων (ήτοι μικρότερο από 360 ευρώ), θα λάβει ως μηνιαίο επίδομα από τον ΟΓΑ, τη διαφορά που προκύπτει από το ποσό των 360 ευρώ, μείον το μηνιαίο προνοιακό επίδομα, μείον την άλλη σύνταξη (360 ευρώ – άλλη σύνταξη – άλλο προνοιακό επίδομα, σε ευρώ) και στις περιπτώσεις που αποδειχθεί ότι η μόνιμη και νόμιμη διαμονή του/ης στην Ελλάδα, είναι μικρότερη από 35 έτη, επί το κλάσμα, με αριθμητή τα έτη διαμονής και παρονομαστή το 35 (360 ευρώ – άλλη σύνταξη – άλλο προνοιακό επίδομα Χ έτη διαμονής στην Ελλάδα / 35).

– Αν το τελικό ποσό που θα προκύψει μετά την αφαίρεση του ποσού της/ων σύνταξης/εων ή προνοιακής/ών παροχής/ών που λαμβάνουν από το πλήρες ποσό του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, είναι μικρότερο από 20 ευρώ μηνιαίως, δεν καταβάλλεται (παρ. 1β), συνεπώς η αίτηση για χορήγηση Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, θα απορρίπτεται.

10. Επανέλεγχος, προαναγγελία διακοπής, αναστολή καταβολής του επιδόματος.

Η διενέργεια επανελέγχου, προαναγγελίας διακοπής, αναστολής καταβολής του επιδόματος πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 55 και 56 του Π.Δ/τος 78/1998 «Καταστατικό Ασφάλισης και Συνταξιοδότησης Αγροτών».

11. Συνταξιούχοι ανασφάλιστοι υπερήλικες

Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες που λαμβάνουν ήδη, πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος, παροχή από τον ΟΓΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1296/1982, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Ν. 4093/2012, εξακολουθούν να λαμβάνουν την παροχή, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση διατάξεις του Ν. 4387/2016 (παρ. 7).

Διαβάστε ολόκληρη την Εγκύκλιο με τα παραρτήματα, εδώ.