Η συντονισμένη αντιμετώπιση του φαινομένου διακίνησης προϊόντων παραποίησης, απομίμησης και πειρατείας και των παρενεργειών που αυτό συνεπάγεται, αν και έχει επανειλημμένως αναδειχθεί ως ζήτημα μείζονος σημασίας από την ΕΣΕΕ, αλλά και από διεθνείς φορείς και οργανισμούς, δεν έχει μέχρι στιγμής τελεσφορήσει. Μάλιστα σε μία προσπάθεια αποτύπωσης κάποιων βασικών χαρακτηριστικών της εν λόγω τάσης, η EUROPOL σε συνεργασία με το Γραφείο Εναρμόνισης με την Εσωτερική Αγορά/Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Ε.Ε. (Office for Harmonization in the Internal Market/EUIPO), δημοσίευσαν έρευνα για τα προϊόντα απομίμησης, με έτος αναφοράς το 2015.
Αν και όπως αναφέρεται στα πορίσματα της έκθεσης δεν υπάρχει μία αξιόπιστη και κοινά αποδεκτή μέθοδος εκτίμησης του μεγέθους διακίνησης των παραποιημένων προϊόντων, εντούτοις μπορούν να συναχθούν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εθνικές τελωνειακές αρχές/υπηρεσίες των Κρατών – Μελών της Ε.Ε., στη διάρκεια του 2013 ελέγχθηκαν σχεδόν 87.000 αποσκευές που είχαν σαν αποτέλεσμα τη δέσμευση 36 εκ. παραποιημένων αντικειμένων, όταν το 2002 οι έλεγχοι που είχαν δηλωθεί ξεπερνούσαν μετά βίας τις 7.500 (7.553). Το συγκεκριμένο στατιστικό στοιχείο καταδεικνύει τις παγκόσμιες διαστάσεις που έχει λάβει πλέον το παρεμπόριο, καθώς η συνεχής βελτίωση της τεχνολογίας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού ευνοεί την περαιτέρω εξέλιξη και επέκτασή του.
Όσον αφορά στη χώρα από την οποία προέρχονται τα περισσότερα παραποιημένα προϊόντα (χώρα προέλευσης) στη διάρκεια του 2013 και στην οποία αναλογούν παραπάνω από τα 2/3 του συνόλου των προϊόντων παρεμπορίου που εισέρχονται στην Ε.Ε., αυτή είναι η Κίνα. Αναλυτικότερα από τη συγκεκριμένη χώρα προέρχεται το 73% επί της συνολικής αξίας των δεσμευμένων παραποιημένων προϊόντων που παρακρατούνται στα σύνορα της Ε.Ε. και το 66% των αντικειμένων σε όρους όγκου. Η αναφορά των παραπάνω στοιχείων χρήζει ιδιαίτερης προσοχής καθώς το λιμάνι του Πειραιά μετά την εξαγορά του εξελίσσεται σε σημαντικό διαμετακομιστικό κόμβο μεταξύ Ευρώπης και Κίνας. Πάντως, αναφέρεται ρητά στην έκθεση πως οι κινεζικές αρχές με τη χρήση και προηγμένων τεχνολογικά μεθόδων έχουν επιτύχει, έως ένα βέβαια βαθμό, τον περιορισμό των προϊόντων παραγωγής και διακίνησης παρεμπορίου.
Αναφορά γίνεται επίσης και για την εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων και των ειδικών κινήτρων που προσφέρονται στις περίπου 3.000 «Ζώνες Ελεύθερου Εμπορίου» σε 135 χώρες από τους επιτήδειους, ενώ η προοπτική περαιτέρω επέκτασής τους εγκυμονεί ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους έξαρσης του παρεμπορίου. Τέλος, δεν θα πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός πως τα κέρδη που προέρχονται από την παραγωγή και διακίνηση προϊόντων παραποίησης – απομίμησης – πειρατείας και παράνομης διακίνησης προσώπων (δουλεμπόριο, σωματεμπόριο) είναι πιθανό να υπερβαίνουν εκείνα της παράνομης παραγωγής και εμπορίας ναρκωτικών. Η εν λόγω σύγκριση αποδίδει ευθέως χαρακτηριστικά οργανωμένου εγκλήματος σε όσους ασκούν ή συμμετέχουν στην παραγωγή προϊόντων παραποίησης, απομίμησης και πειρατείας.
Άλλωστε και σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO), κάθε χρόνο χάνονται 83 δις € και 790.000 θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω προϊόντων παραποίησης/απομίμησης και πειρατείας. Ειδικότερα, λόγω της κυκλοφορίας των συγκεκριμένων προϊόντων στην αγορά, απόλλυται περισσότερα από 48 δις € ή το 7,4 % των πωλήσεων σε 9 τομείς, ενώ τα διαφυγόντα δημόσια έσοδα (μη καταβολή φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης) ανέρχονται σύμφωνα με εκτιμήσεις, στα 14,3 δις €. Επιπλέον πρέπει να σημειωθεί πως η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης χάνει άλλα 35 δις € λόγω των έμμεσων επιπτώσεων της παραποίησης/απομίμησης και της πειρατείας στους εν λόγω τομείς, καθώς οι κατασκευαστές αγοράζουν λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες από τους προμηθευτές, προκαλώντας έτσι αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλους κλάδους.
Οι απολεσθείσες πωλήσεις συνεπάγονται άμεση απώλεια ή μη δημιουργία περίπου 500.000 θέσεων εργασίας στους συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι νόμιμοι κατασκευαστές και σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διανομείς των αντίστοιχων προϊόντων απασχολούν λιγότερα άτομα από αυτά που θα απασχολούσαν εάν δεν κυκλοφορούσαν στην αγορά προϊόντα παραποίησης/απομίμησης και πειρατείας. Εάν ληφθούν υπόψη και οι αλυσιδωτές επιπτώσεις της κυκλοφορίας προϊόντων παραποίησης/απομίμησης σε άλλους τομείς, τότε στις ήδη απολεσθείσες θέσεις εργασίας προστίθενται επιπλέον 290.000 θέσεις. Οι μελέτες εκπονήθηκαν από το EUIPO κατά την περίοδο Μαρτίου 2015 – Σεπτεμβρίου 2016 με σκοπό τη διαμόρφωση πληρέστερης εικόνας για το οικονομικό κόστος της παραποίησης/απομίμησης και της πειρατείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσον αφορά στα στοιχεία για την ελληνική οικονομική δραστηριότητα πάνω από 2,1 δις € ή το 15,6% του συνολικού τζίρου στους εν λόγω τομείς χάνονται κάθε χρόνο από τις πωλήσεις των προϊόντων μαϊμού. Οι απομιμήσεις και η πειρατεία, βλάπτουν σοβαρά και την αγορά εργασίας καθώς οι απώλειες προσεγγίζουν τις 24.600 θέσεις εργασίας. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 1η θέση όσον αφορά τη σχετική απώλεια θέσεων εργασίας λόγω της κυκλοφορίας προϊόντων παρεμπορίου και στην 4η θέση όσον αφορά τις απολεσθείσες πωλήσεις. Τα καλλυντικά και τα φάρμακα είναι οι κλάδοι που πλήττονται περισσότερο σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκή Ένωση, καταγράφοντας απώλειες σε πωλήσεις της τάξης του 20% και του 12% αντίστοιχα. Με αφορμή τα προσφάτως κοινοποιηθέντα στοιχεία για τις καταστροφικές συνέπειες των προϊόντων παρεμπορίου και την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων πάταξης του φαινομένου.
Ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Βασίλης Κορκίδης δήλωσε:
«…Η δημοσίευση των στοιχείων παραποίησης, απομίμησης και πειρατείας σε Ε.Ε. και Ελλάδα, μπορεί να μας δικαιώνουν, αλλά δεν μας ικανοποιούν, αφού εδώ και χρόνια φωνάζουμε για την «αιμορραγία» που προκαλεί ετησίως στο νόμιμο εμπόριο, η μάστιγα του παρεμπορίου. Ο τζίρος και τα έσοδα που στερεί από τα εμπορικά καταστήματα και φυσικά το δημόσιο είναι μάλιστα πολύ μεγαλύτερες για τη Χώρα μας, από αυτές που εντοπίζει η ΕΕ. Τόσα χρόνια κανείς δεν συγκινήθηκε από τα δικά μας στοιχεία και τις έρευνες για το παρεμπόριο και το λαθρεμπόριο, «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω..». Πόσες φορές, επισημάναμε ότι τα τρία στάδια του παρεμπορίου είναι: οι πύλες εισόδου στη Χώρα, η παράνομη διανομή και η λιανική του πεζοδρομίου; Πόσες φορές προτείναμε λύσεις, που όμως αγνοήθηκαν; Τώρα και μάλιστα σε περίοδο ύφεσης του φαινομένου λόγω κρίσης, ξαφνικά, όλοι εξεπλάγησαν και μας εξέπληξαν. Επίσης, οι ίδιοι, θα εκπλαγούν το ίδιο, αλλά μάλλον κατόπιν εορτής, από τη ζημιά που επιχειρούν στους μικρομεσαίους του εμπορίου από το 2010, οι απαιτήσεις του ΔΝΤ και των εταίρων. Τα πολυεθνικά συμφέροντα που εκπροσωπούν οι εταίροι, επιθυμούν την «σωτηρία» από την απελευθέρωση των “προσφορών – εκπτώσεων” καθώς και την «ανάσταση» της ελληνικής αγοράς από την επέκταση της κυριακάτικης λειτουργίας στις 52 Κυριακές! Τα συγκεκριμένα «αφεντικά – φαντάσματα», που κρύβονται πίσω από «ψευτοργανώσεις βιτρίνας» για να ικανοποιήσουν τα απωθημένα τους, να γνωρίζουν ότι θα μας ξαναβρούν όλους τους μικρομεσαίους εμπόρους και καταναλωτές, απέναντί τους…»
