ΕΔΣΝΑ: Μια δέουσα απάντηση στην ΠΟΕ - ΟΤΑ

Από τον Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) – Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων δόθηκε η ακόλουθη απάντηση στο ΔΤ της ΠΟΕ – ΟΤΑ, της 11^ης Ιανουαρίου 2016:

Η σημερινή Διοίκηση του ΕΔΣΝΑ, στον ένα χρόνο της θητείας της έχει προχωρήσει σε σειρά παρεμβάσεων, οι οποίες έχουν δρομολογήσει εκ βάθρων αλλαγές στο σύστημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, στη βάση της εφαρμογής των αρχών της μείωσης, της πρόληψης, της Διαλογής στην Πηγή, της ανακύκλωσης, της επανάχρησης. Στην ίδια κατεύθυνση επίσης προωθεί την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ, σε πλήρη εναρμόνιση με τους γενικούς στόχους που θέτει η νέα εθνική πολιτική για τα αστικά απόβλητα, όπως αυτή αποτυπώνεται στο νέο ΕΣΔΑ και προσανατολίζεται στους εξής στόχους-ορόσημα για το 2020:

τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά,
η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων – βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ
η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης
η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ.

Ήδη από τον Οκτώβριο του 2014, η Περιφερειάρχης και Πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ είχε σκιαγραφήσει το πλαίσιο της νέας πολιτικής στη διαχείριση των απορριμμάτων, με την επιστολή που απηύθυνε προς όλους τους Δημάρχους και τα Δημοτικά Συμβούλια της Περιφέρειας Αττικής.

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο ενεργεί η Εκτελεστική Επιτροπή με τις αποφάσεις και τις παρεμβάσεις της, οι οποίες όλες συντείνουν στην υλοποίηση μιας οικονομικά και οικολογικά δίκαιης και βιώσιμης διαχείρισης, με δημόσιο, αποκεντρωμένο χαρακτήρα, προς όφελος των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος.

Τούτων δοθέντων, σε σχέση με τις παρατηρήσεις που περιλαμβάνει το ΔΤ της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΟΕ – ΟΤΑ, οφείλουμε να αποκαταστήσουμε την πραγματικότητα:

Σε ό,τι αφορά στη λειτουργία του Αποτεφρωτήρα Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων του Συνδέσμου, η ΕΕ αποφάσισε, κατά το μεταβατικό διάστημα της διαδικασίας απομάκρυνσής του, στην παραχώρηση χρήσης του με την πιο ανοικτή μορφή εκδήλωσης ενδιαφέροντος, την πλειοδοτική δημοπρασία. Μια επιλογή που συνεπάγεται τριπλό όφελος για το Σύνδεσμο και τους πολίτες. Συγκεκριμένα με την απόφαση αυτή κατορθώνεται: Α) Να εισπράξει ο Σύνδεσμος από το νέο ανάδοχο τα επόμενα τρία χρόνια περίπου 4 εκατομμύρια και να αποφευχθεί στο μέλλον να «μπει μέσα» περίπου 11.5 εκατομμύρια όπως είχε συμβεί με την εφαρμογή της προηγούμενης σύμβασης. Β) Να απαλλαγεί ο Σύνδεσμος από το βραχνά των ανείσπρακτων οφειλών. Γ) Να μειωθεί κατά περίπου 5% το κόστος που πληρώνουν οι Υγειονομικές Μονάδες, το οποίο σήμερα ανέρχεται σε 1.7 ευρώ ανά κιλό. Παράλληλα, με την 067/15 Α.Ε.Ε./20-03-2015 απόφαση, η ΕΕ αποφάσισε τη σύσταση «Επιτροπής για την Απομάκρυνση του Αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών – επικίνδυνων αποβλήτων», με αποκλειστικό και μοναδικό αντικείμενο την ενδελεχή εξέταση όλων των ζητημάτων και των πτυχών που άπτονται της ανάγκης απομάκρυνσης του Αποτεφρωτήρα από τον αστικό ιστό: νέους, ασφαλείς χώρους εγκατάστασης, προϋποθέσεις, κόστη, διαδικασίες, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που επιβάλλει η ισχύουσα ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, έτσι ώστε οι νέες εγκαταστάσεις να πληρούν όλες τις σύγχρονες, τεχνολογικές προϋποθέσεις και να σηματοδοτούνται ως ειδικοί βιομηχανικοί χώροι υψηλής ασφάλειας. Σε ό,τι αφορά στη λειτουργία του Αποτεφρωτήρα από προσωπικό του Συνδέσμου, κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό αν είχαν τηρηθεί από τις προηγούμενες διοικήσεις οι συμβατικές υποχρεώσεις ώστε να έχει πραγματοποιηθεί η σοβαρή εκπαίδευση που απαιτείται καθώς και η ύπαρξη εξειδικευμένου προσωπικού. Τέλος θα πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό ότι η λειτουργία του Αποτεφρωτήρα Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων του Συνδέσμου δεν επιδέχεται πειραματισμούς.
Η σημερινή Διοίκηση εμπράκτως αποδεικνύει καθημερινά ότι δεν απαξιώνει το προσωπικό του Συνδέσμου (το αντίθετο μάλιστα) και επιχειρεί με κάθε μέσο να αξιοποιήσει τον υπάρχοντα εξοπλισμό. Για το λόγο αυτό άλλωστε και έχει ξεκινήσει καταγραφή του εξοπλισμού και παράλληλα έχει ξεκινήσει τις απαραίτητες ενέργειες αξιοποίησης συγκεκριμένων μηχανημάτων, όπως π.χ. των τεσσάρων συμπιεστών – ένα θέμα που η ίδια έφερε στη δημοσιότητα με σχετικό ΔΤ.
Με αίσθηση ευθύνης απέναντι στους πολίτες και το περιβάλλον η Διοίκηση του Συνδέσμου αντιμετωπίζει τη διαχείριση του χώρου διάθεσης απορριμμάτων στη Φυλή, στη βάση πλέον του υπό αναθεώρηση νέου Περιφερειακού Σχεδιασμού. Και τούτο γιατί πιστεύουμε ότι αποτελεί πλέον κοινό τόπο ότι η λειτουργία του ΧΥΤΑ Φυλής οφείλει να αντιμετωπιστεί στο ευρύτερο πλαίσιο του νέου συστήματος διαχείρισης των απορριμμάτων, στη βάση της νέας φιλοσοφίας και των στόχων του ΕΣΔΑ. Και όχι αποσπασματικά, εμβαλλωματικά και με «μπαλώματα». Στο πλαίσιο, υπογραμμίζουμε, παρότι δεν αναφέρεται σε αυτό το ζήτημα το ΔΤ της Ομοσπονδίας, ότι ο υπό αναθεώρηση ΠΕΣΔΑ προβλέπει συγκεκριμένα: «Οριστικό κλείσιμο του Χ.Υ.Τ. Φυλής με την άμεση εκπόνηση σχεδίου αποκατάστασης του και ενεργοποίηση του με την έναρξη λειτουργίας των νέων χώρων».
Όπως ήδη τονίστηκε, η Διοίκηση του Συνδέσμου ανέδειξε, με ΔΤ, το ζήτημα των σε αχρηστία συμπιεστικών μηχανημάτων που είχαν αγοραστεί από το 2010 και παρέμεναν αναξιοποίητα. Ήδη έχουν δρομολογηθεί οι ενέργειες για την πλήρη αξιοποίηση τόσο αυτών όσο και όλων των άλλων μηχανημάτων που βρίσκονται σε παρεμφερή κατάσταση. Η ανάδειξη του θέματος επιβεβαίωσε το ζήτημα της μη ορθολογικής και αναποτελεσματικής διαχείρισης του δημοσίου χρήματος εκ μέρους της προηγούμενης διοίκησης του Συνδέσμου.
Σε ό,τι αφορά την προμήθεια χώματος για την κάλυψη των απορριμμάτων, προφανώς λόγω κακής ενημέρωσης, η ΕΕ της Ομοσπονδίας υποστηρίζει ανακριβώς ότι αυτή δεν γίνεται. Ισχύει το αντίθετο: πραγματοποιείται κανονικά. Σε ό,τι δε αφορά τον έτερο ισχυρισμό, περί «εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ για τη μεταφορά χωμάτων στο ΧΥΤΑ», αυτή δεν ενεργοποιείται λόγω αδυναμίας συστηματικής παροχής χώματος.
Σε ό,τι αφορά τη σύμβαση της λειτουργίας του Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης: η ΕΕ του Συνδέσμου πέτυχε μια απόλυτα επωφελή για το Σύνδεσμο και το δημόσιο συμφέρον συμφωνία. Συγκεκριμένα: α) διαφυλάσσονται με τον καλύτερο τρόπο το δημόσιο συμφέρον και ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης των απορριμμάτων, σε πλήρη εναρμόνιση με τον ΕΣΔΑ και τη νέα εθνική πολιτική για τα αστικά απόβλητα. β) σηματοδοτείται ρήξη με το παρελθόν γιατί : πρώτον, μπαίνει προοδευτικά τέλος στην ταφή των απορριμμάτων αφού άμεσα πάνω από το 25% θα εκτρέπεται από την ταφή στον ΧΥΤΑ. Δεύτερον, επιτεύχθηκε πρωτόγνωρη για τα μέχρι σήμερα δεδομένα μείωση του κόστους επεξεργασίας ανά τόνο: έτσι η νέα τιμή του gate fee θα διαμορφωθεί, από τα 76 ευρώ/ τόνο, που ήταν η αρχική τιμή, στα 51,5 ευρώ ανά τόνο και στα 46 ευρώ ανά τόνο (για ποσότητες πέραν των 15.000 tn απορρίμματα μηνιαίως). Η δε τελική τιμή διαμορφώνεται μεσοσταθμικά στα 32.5 ευρώ / τόνο (και στα 27 ευρώ/ τόνο για τους 15.000 τόνους και άνω. Τούτη η τιμή επιτυγχάνεται ύστερα τις μειώσεις κεφαλαίου (3 εκατομμύρια), τόκων (1.6 εκατομμύριο), τις υποχρεωτικές επενδύσεις που θα κάνει ο ανάδοχος και θα παραμείνουν στον ΕΔΣΝΑ (τουλάχιστον 3 εκατομμυρίων), καθώς και από την πώληση κομπόστ, σιδηρούχων και ποσοστού των πλαστικών και του χαρτιού. Τρίτον, οι πολίτες της Αττικής έχουν όφελος πάνω από 8.5 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Τέταρτον, το περιβαλλοντικό όφελος είναι τεράστιο καθώς προωθούνται οι αρχές της κυκλικής οικονομίας, δηλαδή η ελαχιστοποίηση της πρακτικής της ταφής με παράλληλη έμφαση στις αρχές της ανάκτησης (πλαστικού, χαρτιού, σιδηρούχων) και της επανάχρησης ενώ θα παράγονται: α) κομπόστ (εδαφοβελτιωτικό) προδιαγραφών ecolabel, β) ειδικό καύσιμο για τσιμεντοβιομηχανία (SRF) μηδενικού υπολείμματος και γ) CLO (Compost Like Organic) που θα χρησιμοποιείται σε αναπλάσεις λατομείων. Από όλα τα παραπάνω γίνεται φανερή η διαφορά στην αντιμετώπιση του θέματος του ΕΜΑ, που πλέον εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του ΠΕΣΔΑ, για την υλοποίηση της εθνικής πολιτικής του ΕΣΔΑ.
Σε ό,τι αφορά τις μονάδες επεξεργασίας των στραγγισμάτων, η ΕΕ του ΕΔΣΝΑ και στο θέμα αυτό, για το οποίο έχουν κατά καιρούς επιβληθεί πρόστιμα από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος στο Σύνδεσμο, εφαρμόζει τη νομιμότητα προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό έχει προκηρύξει Τεύχη Δημοπράτησης Ανοικτού Διεθνή Δημόσιου Ηλεκτρονικού Διαγωνισμού για τις «Υπηρεσίες επέκτασης – λειτουργίας – συντήρησης Μονάδας Επεξεργασίας Στραγγισμάτων του ΧΥΤΑ (τμήμα ΙΙ) Α. Λιοσίων και του ΧΥΤΑ Α’ Φάση του 2ου τμήματος του ΧΥΤΑ Δυτ. Αττικής». Να τονιστεί επίσης ότι για τη λειτουργία των μονάδων απαιτείται επαρκές σε αριθμό και εξειδικευμένο, ως προς το συγκεκριμένο αντικείμενο, προσωπικό – κάτι που σήμερα ο Σύνδεσμος δεν διαθέτει γιατί ουδέποτε υπήρξε η απαραίτητη πρόνοια εκ μέρους των προηγούμενων Διοικήσεων προκειμένου να εκπαιδευτεί κατάλληλα το προσωπικό για τα συγκεκριμένα εξειδικευμένα καθήκοντα.
Σε ό,τι αφορά στη Διαλογή στην Πηγή, η σημερινή Διοίκηση του Συνδέσμου, ακόμη και πριν από τη δημοσιοποίηση της νέας εθνικής πολιτικής για τη διαχείριση των απορριμμάτων όπως αποτυπώνεται στον ΕΣΔΑ, την έχει αναδείξει, θέτοντας το πρόγραμμα Κομποστοποίησης στο επίκεντρο των παρεμβάσεών της. Σε συνεργασία με τους Δήμους της Αττικής καθώς και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς – πρόσφατα για παράδειγμα ανακοίνωσε τη συμμετοχή του ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου – προωθούμε τις σχετικές ενέργειες σε επίπεδο υποδομών και δράσεων. Πρόκειται για ένα στοίχημα που οφείλουμε να κερδίσουμε όλοι μαζί – Τοπική Αυτοδιοίκηση, ΕΔΣΝΑ, εργαζόμενοι, τοπικές κοινωνίες, προς όφελος του περιβάλλοντος.
Ο Προϋπολογισμός του συνδέσμου για το 2016 είναι προϋπολογισμός που νοικοκυρεύει, εξορθολογεί και αποτελεί επεξεργασία που έχει γίνει από το επιστημονικό δυναμικό του Συνδέσμου. Κατατέθηκε με όρους πλήρους διαφάνειας και, για πρώτη φορά στην ιστορία του ΕΔΣΝΑ, εγκαίρως. Είναι προϋπολογισμός που δίνει έμφαση στην εναλλακτική διαχείριση, τη μείωση, την πρόληψη, την ανακύκλωση, με στόχο την εξοικονόμηση πόρων καθώς και τη διαχείριση των υπαρχόντων, με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να κλείνουν “μαύρες τρύπες” και να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις που θα αποτρέψουν τη δημιουργία νέων. Κάτι που γίνεται για πρώτη φορά στο Σύνδεσμο. Πρόκειται για εξορθολογισμένο και ρεαλιστικό προϋπολογισμό που αντιμετωπίζει τα χρέη του Συνδέσμου και χρηματοδοτεί τα απαραίτητα έργα.
Στον φετινό προϋπολογισμό περιλαμβάνεται πρόβλεψη δαπάνης για επιδημιολογική μελέτη στην ευρύτερη περιοχή της ΟΕΔΑ Φυλής – ένα πάγιο αίτημα των κατοίκων. Περιλαμβάνεται επίσης η εγγραφή του κωδικού των εσόδων από τον αποτεφρωτήρα – ένα γεγονός που αποδεικνύει το πόσο πολλές και πόσο μεγάλες είναι οι δυνατότητες του Συνδέσμου να λειτουργήσει προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, με την προϋπόθεση ότι θα αλλάξει τρόπο λειτουργίας και σκέψης.

Τέλος προς ενημέρωση προτείνεται η ανάγνωση του τελευταίου ΔΤ του ΕΔΣΝΑ σχετικά με τον απολογισμό του 2015.

Αυτά σχετικά με τους ισχυρισμούς της Διοίκησης της ΠΟΕ – ΟΤΑ. Η Διοίκηση του ΕΔΣΝΑ παραμένει ανοικτή για οποιαδήποτε περαιτέρω ενημέρωση καθώς έχει περάσει πολύς καιρός από την τελευταία συνάντηση με αντιπροσωπεία της Ομοσπονδίας.