Ο Ναρκισσισμός και ο Μακιαβελισμός συνδέονται με την επιτυχία στο χώρο εργασίας.
• Ποιος εξελίσσεται περισσότερο στην εργασία — τα καλά παιδιά ή οι ‘κόπανοι’;
• Είναι μια ερώτηση που έχει απασχολήσει τους ερευνητές πολλά χρόνια χωρίς να έχει ξεκάθαρη απάντηση.
Ωστόσο τώρα, νέα έρευνα προτείνει ότι οι ‘κόπανοι’ μπορούν ορισμένες φορές να είναι περισσότερο πετυχημένοι, κάτι που εξαρτάται από τα συγκεκριμένα γνωρίσματά τους.
Στην έρευνα αυτή που διεξήχθη από την Association for Psychological Science, ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης Ελβετίας, κοίταξαν περίπου 800 εργαζόμενους στη Γερμανία σε ηλικίες από 25 έως 34 ετών.
Όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που μετρούσαν τα γνωρίσματα της “Σκοτεινής Τριάδας”, που περιλαμβάνει την ψυχοπάθεια, ναρκισσισμό και μακιαβελισμό.
Ως ψυχοπάθεια ορίζεται η κατάσταση που διακρίνεται από την παρορμητικότητα και χαμηλού βαθμού εμπάθειες. Ο ναρκισσισμός ορίζεται ως μια μεγαλειώδης, πομπώδης αλλά και εύθραυστη άποψη για τον εαυτό τους. Ο μακιαβελισμός έχει να κάνει με την θέληση να μανουβράρουμε και διαχειριστούμε τους άλλους ανθρώπους και να τους εκμεταλλευτούμε κατά τα δικά μας συμφέροντα.
Οι ερωτήσεις περιείχαν μεταξύ άλλων, “Τείνω να θέλω οι άλλοι να με προσέχουν” (ναρκισσισμός), “Τείνω να μην έχω τύψεις συνειδήσεως” (ψυχοπάθεια) και “Τείνω να διαχειρίζομαι τους άλλους έτσι ώστε να κάνω το δικό μου” (μακιαβελισμός). Ήταν ερωτήσεις δηλαδή που με τις απαντήσεις που δίδονταν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, μπορούσαν οι ερευνητές να καταγράψουν πόσοι και ποιοι ήταν ψυχοπαθείς, το ίδιο για τους ναρκισσιστές, τους μακιαβελιστές, όπως και όλους τους υπόλοιπους που δεν είχαν κανένα εκ των γνωρισμάτων της “Σκοτεινής Τριάδας”, που ήταν δηλαδή ‘καλά παιδιά’.
Οι ερευνητές ενδιαφέρθηκαν παραλλήλως στην αντικειμενική και υποκειμενική επιτυχία στην εργασία. Πρώτα, μέτρησαν στους συμμετέχοντες τους μισθούς και κατέγραψαν κατά πόσο κατέχουν θέσεις προϊσταμένων και ηγεσίας (αντικειμενική επιτυχία). Έπειτα ρώτησαν τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο που είχε να κάνει με την ικανοποίησή τους από την εργασία τους (υποκειμενική επιτυχία).
Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, ο ναρκισσισμός και ο μακιαβελισμός συνδέονται με την επαγγελματική επιτυχία — όχι όμως η ψυχοπάθεια.
Οι ερευνητές κατέγραφαν πολλά στοιχεία, όπως το φύλο, τις ώρες εργασίας κ.λπ. – διαπίστωσαν λοιπόν ότι οι άνθρωποι που σκόραραν υψηλά σε γνωρίσματα ναρκισσισμού, έβγαζαν περισσότερα χρήματα. Στο μεταξύ, αυτοί που σκόραραν υψηλά σε γνωρίσματα μακιαβελιστών, κατείχαν σε υψηλότερο ποσοστό θέσεις ηγεσίας και ήταν και περισσότερο ικανοποιημένοι από τις καριέρες τους.
Ποιος είναι λοιπόν ο σύνδεσμος μεταξύ των γνωρισμάτων ‘σκοτεινής’ προσωπικότητας και της επιτυχίας στην εργασία;
Για το μακιαβελισμό, οι ερευνητές αναφέρουν: “Θα μπορούσε να είναι η υψηλή επιθυμία τους για στάτους, δύναμη και εξουσία, που είναι βασικά στοιχεία του μακιαβελισμού, βοηθάει αυτούς που έχουν αυτά τα γνωρίσματα, να καταλάβουν εντέλει υψηλές θέσεις στην οργάνωση μιας εταιρίας που οδηγεί και σε μια καλύτερη αξιολόγηση της καριέρας.”
Όσο για αυτούς που διέπρεψαν σε γνωρίσματα ναρκισσισμού, οι ερευνητές ανέφεραν ότι συχνά αφήνουν καλές πρώτες εντυπώσεις, ιδίως στις συνεντεύξεις εργασίας, κατά συνέπεια καταλαμβάνουν θέσεις εργασίας με μεγαλύτερο πρεστίζ από ότι ένα μέσο άτομο. Είναι επίσης πιθανότερο να εμπλέκονται εντονότερα και ενεργητικότερα σε διαπραγματεύσεις και κατά συνέπεια, αφού διαπραγματεύονται λόγω του χαρακτήρα τους περισσότερο, να κερδίζουν ενίοτε κάτι από αυτές, όταν αντιθέτως, το μέσο άτομο, που δεν έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, δεν εμπλέκεται σε διαπραγματεύσεις και αφού δεν εμπλέκεται, δεν μπορεί να κερδίσει τίποτα. Με το ναρκισσιστικό προφίλ τους, είναι και περισσότερο εξωστρεφείς, κάτι που τους βοηθάει να πετύχουν εντονότερα σε πωλήσεις και τους οδηγεί σε καλύτερες αποδοχές.
Παρόλο που και τα τρία γνωρίσματα της “Σκοτεινής Τριάδας”, μπορούν να θεωρηθούν δυσάρεστα από το ευρύ κοινό, ωστόσο οι της ψυχοπάθειας εκφράζουν διαφορετικά τα χαρακτηριστικά τους, με τρόπο που γίνονται περισσότερο δυσάρεστοι στους άλλους ή ενοχλητικοί, όπως π.χ. με επιθετικότητα και αντικοινωνική συμπεριφορά, που πιθανότατα επιβαρύνει τις προσπάθειές των ψυχοπαθών να πετύχουν στο χώρο εργασίας.
Διευκρινίζεται ότι όσοι σκόραραν υψηλά στα τρία γνωρίσματα της “Σκοτεινής Τριάδας”, δεν σημαίνει η περίπτωσή τους χρήζει ιατρικής προσέγγισης. Όπως αναφέρει ένας εκ των ερευνητών, το ότι κάποιος σκοράρει υψηλά σε κάποια από αυτά τα ‘σκοτεινά’ γνωρίσματα, δεν σημαίνει ότι ιατρικά πάσχει και μπορεί να είναι λειτουργικός και στα πλαίσια του θεωρούμενου φυσιολογικού και στην εργασία και στην προσωπική του ζωή.
Σχετικά με την επιτυχία των ‘κόπανων’ στην εργασία, πρέπει να ειπωθεί ότι σε μια επιχειρηματική δραστηριότητα, όλα καταλήγουν στις πωλήσεις και στο marketing. Χωρίς πωλήσεις, οποιαδήποτε επιχείρηση θα κλείσει. Οι “κόπανοι” είναι συχνά εξωστρεφείς άνθρωποι που μπορούν να αντιμετωπίσουν όλων των ειδών τους πελάτες και να πουλήσουν τα προϊόντα/υπηρεσίες που φέρνουν χρήμα στην εταιρία για να πληρωθούν όλα τα έξοδά της, μεταξύ των οποίων και οι αμοιβές του συνόλου των εργαζομένων. Τα “καλά παιδιά” συνήθως είναι εσωστρεφείς, που μπορεί να κάνουν έως άριστα μια συγκεκριμένη εργασία, φερειπείν τον χειρισμό κάποιου προγράμματος αλλά κατά κανόνα, δεν είναι οι τύποι που θα αντιμετωπίσουν ή θα ανεχθούν δύσκολες καταστάσεις που έχουν να κάνουν με χειρισμό πελατών κλπ – γι’αυτό και οι “κόπανοι” που συνήθως έχουν ισχυρότερο ‘εγώ’, πετυχαίνουν ευκολότερα και συχνότερα σε πωλήσεις, προαγωγές, γιατί συνήθως κάνουν την πρωτεύουσα για μαι επιχείρηση δουλειά, που είναι οι πωλήσεις. Το management της εταιρίας μπορεί να γνωρίζει ότι είναι “κόπανοι” αλλά να μην το πειράζει, εφόσον κάνουν σωστά την πρωτεύουσα εργασία, που στη συνέχεια προσδίδει κέρδη στην εταιρία, συμβάλλοντας στην ανάπτυξή της, στην απασχόληση κλπ.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι παρά το γεγονός ότι πλέον φαίνεται με μια επιστημονική προσέγγιση ότι τα ‘σκοτεινά’ γνωρίσματα μπορεί να βοηθούν στην εξέλιξη ενός φυσικού προσώπου στην εργασία και μπορεί σε κάποιο βαθμό να είναι επιθυμητά και από το management, είναι ωστόσο επιζήμια για την μακροπρόθεσμη επιτυχία ενός οργανισμού ως σύνολο. Εάν δηλαδή σε έναν οργανισμό υπάρχουν πολλοί με τα γνωρίσματα της “Σκοτεινής Τριάδας”, μακροπρόθεσμα μπορεί να τον επηρεάσουν αρνητικά με δημιουργία αντιπαλοτήτων εντός του οργανισμού και ‘φτωχής’ εργασιακής απόδοσης, ενώ συχνά πυκνά, έχει παρατηρηθεί ότι εργαζόμενοι με έντονα γνωρίσματα της “Σκοτεινής Τριάδας”, διακρίνονται και αρνητικά, επιβαρύνοντας τον οργανισμό στον οποίο βρίσκονται, λόγω bullying σε άλλους εργαζόμενους, δημιουργίας εντάσεων έως και συχνών κοπάνων, ήτοι αδικαιολόγητων απουσιών από την εργασία.
Επομένως σε μια επιχείρηση ίσως τους ενδιαφέρει να πάρουν ελεγχόμενα ορισμένους με γνωρίσματα «σκοτεινής» προσωπικότητας αλλά πάρα πολλούς οπότε μπορεί να γυρίσει σε μειονέκτημα για την επιχείρηση ως σύνολο. Το ερώτημα βέβαια παραμένει, πως θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει κάποιον με γνωρίσματα “σκοτεινής” προσωπικότητας πριν αυτός ανεβάσει εαυτόν και προωθηθεί προς τις υψηλές θέσεις της εταιρίας. Όμως εντοπίζονται σχετικά εύκολα εάν παρατηρούμε συμπεριφορές bullying και δημιουργίας εντάσεων ή εάν κάποιος παραφαίνεται καλός.
Εάν θέλετε να μετρήσετε και για τον εαυτό σας, την ένταση των χαρακτηριστικών της “σκοτεινής τριάδας”, κάντε το συντομότατο test, εδώ.
