«Με απλά λόγια, το Design Thinking, είναι μια επιστήμη που χρησιμοποιεί την αντίληψη και τις μεθόδους των σχεδιαστών, για να καλύψει ανθρώπινες ανάγκες, με ότι είναι τεχνολογικά εφικτό και με ότι μπορεί μια βιώσιμη επιχειρηματική στρατηγική να μετατρέψει σε αξία για τον πελάτη και σε ευκαιρία για την αγορά».
Tim Brown, CEO of IDEO
Dynargie: Τι είναι η μέθοδος Design Thinking
Η Apple, η Southwest Airlines, η Google, η Genentech, τα Starbucks και η Nintendo, εταιρείες ηγέτιδες στις αγορές τους, είναι η απόδειξη για το πως δημιουργείται ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσω της καινοτομίας. Το Design Thinking είναι μια προσέγγιση για την καινοτομία, που χρησιμοποιεί τα εργαλεία των σχεδιαστών, λαμβάνοντας μια προσέγγιση προσανατολισμένη στον άνθρωπο, που θα επιτρέψει την καλλιέργεια και την ανάπτυξη των ιδεών σε χειροπιαστές στρατηγικές και προϊόντα. Επιταχύνει την καινοτομία, ώστε να συμβάλει στη δημιουργία καλύτερων λύσεων, για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και η κοινωνία.
Η μέθοδος Design Thinking δεν είναι μια κλασική μέθοδος επίλυσης προβλημάτων. Σε μία παραδοσιακή προσέγγιση επίλυσης συνήθως ξεκινάμε από ένα συγκεκριμένο θέμα/πρόβλημα, το οποίο προκαλεί συζητήσεις και αναλύσεις συγκεκριμένων εναλλακτικών, που με τη σειρά τους οδηγούν στην επιλογή (ελπίζουμε) της καλύτερης. Δυστυχώς όμως, η παραδοσιακή επίλυση προβλημάτων οδηγεί συχνά σε παραδοσιακές λύσεις. Οι λύσεις αυτές στην καλύτερη περίπτωση παρέχουν οριακή καινοτομία και στην χειρότερη περίπτωση είναι ανεφάρμοστες και αναποτελεσματικές. Αντιθέτως, το ταξίδι του Design Thinking στην ουσία επιτρέπει τη βαθιά σύνδεση με τα κρυμμένα και πραγματικά ερείσματα (ανάγκες), επεκτείνει τα όρια των αποδεκτών ιδεών και συνεπώς αυξάνει την πιθανότητα ενός πραγματικά καινοτομικού αποτελέσματος. Η μέθοδος Design Thinking διαφέρει για 2 κύριους λόγους:
1. Είναι «Ανθρωποκεντρική»
2. Εμπεριέχει τη «Μάθηση», καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής της.
Ο προσανατολισμός στον Άνθρωπο έγκειται στο γεγονός ότι ως μέθοδος ξεκινά από τους ανθρώπους, για τους οποίους σχεδιάζεται κάποια καινοτομική λύση. Ξεκινάει εξετάζοντας τις ανάγκες, τα όνειρα και τις συμπεριφορές των ανθρώπων, που θέλουμε να επηρεάσουμε με τη λύση. Αυτός είναι ο «επιθυμητός» φακός και θα συνεχίζει να βλέπει τον κόσμο μέσα από αυτό το φακό καθ’ όλη τη διαδικασία του σχεδιασμού. Αφού έχει εντοπίσει μια περιοχή για το τι είναι επιθυμητό, στη συνέχεια ξεκινάει να βλέπει τις λύσεις μέσα από τους φακούς του «εφικτού» (τι είναι τεχνικά και οργανωσιακά εφικτό) και του «βιώσιμου» (τι είναι οικονομικά βιώσιμο). Οι αληθινά ριζοσπαστικές λύσεις θα πρέπει να βρίσκονται στην επικάλυψη των τριών αυτών φακών: καταπληκτικές νέες στρατηγικές, διαδικασίες, προϊόντα, υπηρεσίες και περιβάλλοντα, απαιτούν ένα συνδυασμό του «Επιθυμητού», «Εφικτού» και «Βιώσιμου». Ο δεύτερος λόγος διαφοροποίησης της μεθόδου Design Thinking έγκειται στην «Μάθηση». Αυτό γίνεται ευκολότερα κατανοητό αν μελετήσει κανείς τις 3 φάσεις της μεθοδολογίας.
Φάση 1η: Inspiration (Έμπνευση)
Σε αντίθεση με μια κλασική μέθοδο επίλυσης προβλημάτων, όπου μετά τον ορισμό του προβλήματος απευθείας περνάμε στη δημιουργία ιδεών (brainstorming), το Design Thinking απαιτεί πρώτιστα το να μάθουμε και να αντλήσουμε έμπνευση από τους ανθρώπους (π.χ. πελάτες, χρήστες). Έτσι λοιπόν, αρχικά έχουμε την φάση της Έμπνευσης, που ξεκινά με τον Καθορισμό της Πρόκλησης (Define the Challenge). Η αρχική πρόκληση θα τροφοδοτήσει την υπόλοιπη διαδικασία και θα πρέπει να διατυπώνεται με ανθρωποκεντρικό τρόπο και με μια αίσθηση δυνατότητας. Στη συνέχεια, χρησιμοποιούμε τεχνικές Ποιοτικής έρευνας (Observation) για να Παρατηρήσουμε συγκεκριμένους Χρήστες, με στόχο τη βαθιά κατανόηση τους (ανάγκες, τρόπο σκέψης, πεποιθήσεις), αμφισβητώντας συγχρόνως τις δικές μας υποθέσεις και στερεότυπα για όλα τα παραπάνω. Τέλος, μέσω της Παρατήρησης εξάγουμε Διαπιστώσεις (Form Insights). Συνθέτοντας και ερμηνεύοντας τα δεδομένα των παρατηρήσεων, θα ανακαλύψουμε και θα διασαφηνίσουμε το μέχρι σήμερα κρυμμένο νόημα. Οι ουσιαστικές διαπιστώσεις μεταφράζουν τις προσωπικές ιστορίες, σε κρυμμένες αλήθειες σχετικά με τους χρήστες μας. Έτσι λοιπόν, επιτυγχάνεται η «Μάθηση», μέσω της μελέτης των χρηστών, του τρόπου σκέψης τους και λήψης αποφάσεων από αυτούς. Συγχρόνως βέβαια δημιουργούμε έμπνευση για νέες λύσεις.
Φάση 2η: Ideation (Διαμόρφωση Ιδεών)
Έχοντας τις βασικές διαπιστώσεις κατά νου, είναι πιθανόν να δούμε την αρχική πρόκληση υπό ένα νέο πρίσμα, και επομένως ήρθε η ώρα για τον Καθορισμό Ευκαιριών (Frame Opportunities). Μια περιοχή ευκαιρίας είναι ένα σκαλοπάτι για τη δημιουργία ιδεών και θα πρέπει να περιορίζει κάπως την αρχικά διατυπωμένη πρόκληση, αλλά συγχρόνως να δίνει ένα εύρος, ώστε να επιτρέπει πραγματικά καινοτόμες λύσεις. Στη συνέχεια, ακολουθεί η Δημιουργία Ιδεών (Brainstorming), με εφαλτήριο τις περιοχές ευκαιρίας που έχουμε διακρίνει από το προηγούμενο βήμα. Η δημιουργικότητα είναι μια επιστήμη και επομένως ακολουθώντας συγκεκριμένους κανόνες δημιουργίας ιδεών, μπορούμε να αυξήσουμε τόσο την ποιότητα όσο και την ποσότητα των ιδεών μας. Πράγματι, η IDEO έχει επτά ιερούς κανόνες για τη δημιουργία ιδεών.
Φάση 3η: Implementation (Εφαρμογή)
Πάρα πολύ συχνά οι καινοτόμες ιδέες πεθαίνουν πριν καν φτάσουν στον πραγματικό κόσμο. Μια μέθοδος αύξησης τόσο της διάρκειας ζωής τους όσο και της τελικής αποτελεσματικότητας είναι η Δοκιμή Πειραμάτων (Try Experiments). Το ιδεατό πείραμα δεν κρίνει μια ιδέα, όσο την βοηθά να εξελιχθεί ακόμη περισσότερο. Βασικό εργαλείο για την φάση αυτή είναι η δημιουργία Πρωτοτύπων, που θα βοηθήσουν στην εξέλιξη της ιδέας. Σε αυτήν την φάση, όμοια με παραπάνω, επιτυγχάνεται η «Μάθηση» μέσω των πειραμάτων, καθώς μας βοηθούν να διαπιστώσουμε περιοχές βελτίωσης ή ακόμη και ανάγκες περαιτέρω έρευνας, που μπορεί να μας επιστρέψουν στην αρχή της διαδικασίας.
Διδάσκεται η Καινοτομία;
Σύμφωνα με τα λόγια του Tim Brown (CEO του βραβευμένου οργανισμού σχεδιασμού και καινοτομίας IDEO) «ο σχεδιασμός έχει γίνει πολύ σημαντικός για να αφεθεί στους σχεδιαστές». Πράγματι, στο σημερινό περιβάλλον του έντονου ανταγωνισμού και των ραγδαίων αλλαγών, μια έντονη κουλτούρα καινοτομίας είναι σημαντική για την επιτυχία ενός οργανισμού. Το Design Thinking ως μέθοδος καινοτομίας είναι δύσκολο και απαιτητικό, αλλά μπορεί να διδαχθεί. Και ο καλύτερος τρόπος να καταρτιστείτε στο Design Thinking είναι μέσα από την εμπειρία. Το Design Thinker είναι ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι που δημιουργήθηκε από την ExperiencePoint σε συνεργασία με την IDEO. Οι εκπαιδευτικοί στόχοι του Design Thinker είναι:
1. Να παρέχει μια συστημική μεθοδολογία για Καινοτομία.
2. Να παρέχει μια μεθοδολογία και πρακτική για το πώς να αποκτήσουμε βαθύτερη σύνδεση με τους πελάτες μας.
3. Να συμβάλει στη δημιουργία μιας κουλτούρας καινοτομίας.
4. Να βλέπουμε συνεχώς νέες ευκαιρίες.
Αποτελεί μία προσομοίωση (simulation game) για την απόκτηση της μεθοδολογίας. Η προσομοίωση επιτυγχάνει τη μεταφορά των βασικών σημείων και της γνώσης μιας 4μηνης καινοτομικής διαδρομής (όσο διαρκεί ένα πραγματικό έργο για την IDEO), μέσα από ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα διάρκειας 1,5 ημέρας. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα χωρίζεται σε 2 στάδια. Στο πρώτο στάδιο (Simulation) οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τη μεθοδολογία Design Thinking της IDEO, εργαζόμενοι σε ομάδες για την αντιμετώπιση ενός ρεαλιστικού καινοτομικού σχεδίου. Στο δεύτερο στάδιο (Application) οι συμμετέχοντες, έχοντας αποκτήσει τις βασικές γνώσεις της μεθοδολογίας, καλούνται να την εφαρμόσουν, εργαζόμενοι σε μία πραγματική εταιρική πρόκληση, που τους έχει τεθεί. Θα πρέπει να εφαρμόσουν όλα τα βήματα της μεθόδου, αρχικά συναντώντας και παρατηρώντας πραγματικούς πελάτες της εταιρείας (χρήστες), δημιουργώντας ιδέες μέσα από την ομαδική συνεργασία και αναπτύσσοντας πειράματα για τη δοκιμή των ιδεών τους. Ως αποτέλεσμα, μέσω της συμμετοχής στο πρόγραμμα Design Thinker
Τα άτομα θα:
Κατανοήσουν τις αρχές του Design Thinking, αποκτώντας τις κατάλληλες δεξιότητες για την εφαρμογή του.
Αποκτήσουν εμπειρία στην «καλλιέργεια» καινοτομίας σε ένα περιβάλλον χωρίς ρίσκο.
Είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν συμπεριφορές που δημιουργούν μια κουλτούρα καινοτομίας στον οργανισμό.
Οι ομάδες θα είναι σε θέση να:
Αναπτύξουν κοινή γλώσσα για την καινοτόμο σκέψη.
Μοιραστούν εμπειρίες σε καινοτόμες εργασίες, μεταξύ των διαφορετικών ομάδων.
Προσδιορίσουν περιοχές όπου απαιτείται διαδικασία ομαδικής ανάπτυξης καινοτομίας.
Να δοκιμάσουν άμεσα την εφαρμογή σε πραγματικά έργα.
Ο οργανισμός θα είναι σε καλύτερη θέση να:
Εμφυσήσει την κουλτούρα καινοτομίας στις εργασίες των τμημάτων, των ομάδων και των ατόμων.
Υποστηρίξει δομές και διαδικασίες, οι οποίες κάνουν το Design Thinking πιο ισχυρό και γόνιμο.
Επιτυγχάνει καλύτερα στρατηγικούς στόχους μέσω διαχείρισης της καινοτομίας.
Dynargie
ΠΗΓΗ: HR Professional
